Mensen moeten voor de eigen huisdeur actief worden
Het Kiezhaus in Berlijn-Wedding: geleefde solidariteit in plaats van burgerlijke samenleving. Een interview van Oliver Rast met Julia Neumann, van het Kiezhaus Agnes Reinhold in Wedding.
(Bron: Junge Welt 24-12-2018, vertaling door Tommy Ryan)
Het Kiezhaus (wijkhuis) Agnes Reinhold in de Afrikanische Strasse in Berlijn-Wedding bestaat sinds september 2018. Aan de opening van de plek ging een langere campagne vooraf.
(Vraag) Wat voor een obstakels hebben jullie gehad in het traject van idee tot het ondertekenen van de huurovereenkomst?
Voor ons is het dagelijks leven in Wedding er één van vele tegenstellingen en verschillende levensrealiteiten: loonarbeid, universiteit, ruzie met het arbeidsbureau, repressieve ambtenaren en vooral de woonsituatie in de buurten houden ons bezig – en natuurlijk onze portemonnee. In deze situatie samenkomen, langdurig en doelgericht samen te werken en geld in te verzamelen voor de huur, voelt al als een stuk zelfbeschikking terugwinnen.
Onze zoektocht naar een ruimte was erg lang en moeizaam. We werden met winst-beluste verhuurders geconfronteerd, en zelfs met een huurovereenkomsten met een “extremisme-clausule”. Desondanks is het ons gelukt: er is nu een niet-commercieel aanlooppunt in de buurt.
Waarom hebben jullie het stadsdeel Wedding uitgekozen voor jullie project?
Er zijn sinds enige jaren een aantal groepen actief in Wedding. We zien al jaren hoe mensen in het stadsdeel in de knel komen tussen de precaire levensomstandigheden en de ondertussen strategisch ingezette opwaardering van de wijk. De kloof tussen arm en rijk wordt ook hier alleen maar groter. Daarbij komt dan het alledaagse racisme. Hoewel er zeer verschillende belangen zijn, delen velen dit trieste leven! En wat daarbij erg belangrijk is: door deze dagelijkse ervaringen politiseren we ons. Daarom zien we ons project van het Kiezhaus als een trefpunt op de hoek, als plek voor de commune waar we uitwisseling met elkaar hebben, elkaar leren kennen en samen met elkaar verandering brengen. Ook als we weten dat we discriminerende verhoudingen niet simpelweg bij de voordeur “stoppen” kunnen.
Wat bedoelen jullie als jullie in jullie verklaring schrijven dat jullie “het idee van een solidaire samenleving ervaarbaar” willen maken?
We willen niet wachten tot het patriarchaat en kapitalisme tot het verleden behoren. Gemeenschappelijk met onze buren willen we de vraag stellen: Hoe willen we leven? En wat hebben we daarvoor nodig? De individuele problemen hebben een gemeenschappelijk antwoord nodig. Wij beroert ons, wat er om ons heen gebeurt. De spiraal van het gebrek zelfvertrouwen en waardering van anderen moet doorbroken worden met een praktisch tegenvoorstel. Naast het streven naar concrete doelen zoals loonsverhoging, het respecteren van basisrechten en zelfbestuur, hebben we ook symbolen nodig voor een collectief samenleven, voorbij de grenzen en pogingen om ons te verdelen.
Waarom hebben jullie als naam voor jullie centrum voor een Anarchiste gekozen?
We nemen afstand van subcultuur, zonder dat we de linkse inhoud opgeven. Agnes Reinhold staat voor ons voor een verzetstraditie met een lokale verbintenis. Daaraan willen we ons de geschiedenis herinneren. Het is belangrijk te tonen dat deze wijk, ook voor de tijd van de ‘Rode Wedding’ van de jaren 1920, een geschiedenis van verzet had. Agnes haar leven verbinden we met ervaringen van geseksualiseerd geweld, van uitbuiting, het onzichtbaar maken van vrouwen en van repressie tegen politieke activisten uit de arbeidersklasse.
Is het Kiezhaus in Wedding een pilot-project voor andere stadsdelen in Berlijn? Zij er al contacten voor de opbouw van andere wijkhuizen?
Zeker. We zien vele parallelle ontwikkelingen op wijkniveau, in Berlijn en ook landelijk. De initiatieven van de Kiezkommunen in Wedding en Kreuzberg motiveren ons. Ik weet niet of er van een trend gesproken kan worden, maar we kunnen mensen met ongenoegen aanmoedigen om ook voor de eigen huisdeur actief te worden. Het Kiezhaus is natuurlijk niet heilig, maar het kan een betere uitgangspositie bieden om bestaande, meestal geïsoleerde strijden, samen te brengen. We bevinden ons op onontgonnen grond, dat historisch gezien eigenlijk helemaal niet zo nieuw is. Laten we in onze eigen wijken beginnen, en ons met gemeenschappelijk oplossingen ontdoen van puur individuele praktijken!
{vimeo}294908503{/vimeo}