Ga naar de inhoud

Kharkov: Het donkerste moment voor de dageraad?

Kharkov: Het donkerste moment voor de dageraad? Assembleia’s kijk op nog een jaar loopgravenoorlog in 2024

15 min leestijd

“Oorlog is het elkaar afslachten van mensen die elkaar niet kennen, ten voordele van mensen die elkaar wel kennen en niet afslachten.”(Paul Valéry)

Deze tekst is een verkorte versie van de publicaties in november en december 2023 van de online website “Assembleia” van Kharkov. Het bevat talrijke links, video’s, enz. link naar website

Vertaald vanuit de Franse vertaling van Initiative Olga Taratuta die hier te lezen is

Engelse vertaling: bij Libcom

Impasse. Dit woord duikt op in bijna elke analyse van de Russisch-Oekraïense oorlog in de westerse pers. Sinds het Russische leger zich in november vorig jaar uit Kherson terugtrok, is de frontlinie vrijwel onbeweeglijk bevroren, ondanks bloedige pogingen van beide partijen om een breekpunt in hun voordeel te bereiken en operationele ruimte te winnen. Na het nieuwe Verdun – de vleesmolen die plaatsvond tijdens de winter en lente van 2023 rond Bakhmut – kwam er een nieuwe “Slag aan de Somme”[1] voor een dozijn dorpen in de steppen van de Azov-kust, die vanaf oktober geleidelijk overging in een nieuw Verdun/Bakhmut rond Avdejevka. Als Avdejevka valt, zal hetzelfde mechanisme zich herhalen aan nieuwe frontlinies iets verderop. Ondertussen lijkt de chaos van modder en lijken bij Krynki[2] misschien al op een nieuw Passendale[3].

Hoewel de verwijzing naar de Eerste Wereldoorlog – om de huidige stand van zaken mee te vergelijken – niet alleen door luie commentatoren wordt gebruikt, herinneren maar weinigen zich hoe die oorlog tot een einde kwam. De oorlog werd gedwarsboomd door de arbeiders van de strijdende landen: “De oorlog eindigde niet in 1918 vanwege een militaire nederlaag aan de ene of de andere kant. De generaals hadden graag nog een paar jaar doorgebracht met het doden van miljoenen mensen om hun doelen te bereiken. De oorlog eindigde omdat verschillende legers en bevolkingen in Europa zich er tegen gingen verzetten. De meeste mensen weten dat Rusland in 1917 uit de oorlog kwam dankzij de Russische Revolutie. Een van de belangrijkste factoren in de revolutie was de opstand van de Russische arbeiders en boeren tegen de oorlog en tegen hun eigen heersende klasse. Minder bekend is dat er in 1917 grote muiterijen waren in het Franse leger en kleinere maar even belangrijke muiterijen in het Britse leger. De belangrijkste opstand die een einde maakte aan de oorlog was de muiterij van de Duitse marine in Kiel in 1918.

In een wanhopige poging om het tij van de oorlog te keren, gaf het oppercommando de vloot opdracht om vrijwel ongeschonden de zee op te gaan. Maar de clandestiene marineorganisaties, waaronder anarchistische zeelieden, hadden zich hier al op voorbereid. Als reactie vormden ze raden (Sovjets) en namen hun schepen en de omliggende havens en kazernes in beslag. Dit ontketende een golf van militaire muiterijen en arbeidersstakingen, waardoor de in paniek geraakte heersende klasse van niet alleen Duitsland, maar heel Europa gedwongen werd om aan de onderhandelingstafel te gaan zitten en een vredesverdrag uit te werken.” Tegen de tijd dat Trump of een andere isolationistische kandidaat waarschijnlijk aantreedt als president van de Verenigde Staten, zal de Russisch-Oekraïense oorlog al drie jaar woeden. Dat is ongeveer dezelfde tijd die de revolutionaire situatie nodig had om te rijpen. [In 1917] hebben noch de “achterhoedebarrières” [4] , noch de militaire tribunalen, noch de hordes fanatici die in de straten schreeuwden “we zullen tot de laatste man vechten” [de voorstanders van de oorlog] gered.

Alleen al de dreiging dat degenen die oudejaarsavond 2024 in de loopgraven zullen vieren uit hun schuilplaatsen zullen komen, elkaar op neutraal grondgebied zullen ontmoeten, samen zullen drinken en dan met wapens naar huis zullen terugkeren, kan een krachtige stimulans zijn voor het Kremlin en Bankova [de bijnaam van het Oekraïense presidentiële paleis in de Bankova-straat in Kiev] om onderhandelingen aan te gaan om iets veel gevaarlijkers voor beide strijdende partijen te voorkomen. Maar zelfs als het scenario van het begin van de vorige eeuw zich herhaalt – in plaats van bijvoorbeeld dat van de oorlog tussen Iran en Irak, die 8 jaar lang in hetzelfde bloedbad bleef steken en toen beide de overwinning verklaarden, wat de twee regimes alleen maar sterker maakte – betekent dit dat komend jaar nog veel meer rivieren van bloed zal brengen. Volgens BBC News Ukraine kunnen Oekraïners volgens het nieuwe wetsontwerp over mobilisatie verplicht worden om zich binnen 48 uur na ontvangst per e-mail of aangetekende post van een oproep te melden bij rekruteringscentra.

De “postbodes van de dood” krijgen meer instrumenten om de militaire registratiedocumenten van burgers op straat te controleren, ze te arresteren en ze over te dragen aan de inschrijvingsbureaus of ze op de opsporingslijst te zetten. Bij het niet opvolgen van dagvaardingen worden de aanhoudingstijden en boetes verhoogd, overtreders kunnen bij verstek worden vervolgd en de categorieën mensen die recht hebben op vrijstelling worden beperkt. Er wordt ook voorgesteld om gevangenen dienst te laten nemen in het leger. Zullen gevangenen naar het front willen gaan, wetende dat zelfs gezagsgetrouwe mensen, om het zacht uit te drukken, niet erg goed getraind en uitgerust zijn – een grote vraag die zou kunnen leiden tot gevangenisrellen. De situatie zal vooral moeilijk worden voor “ontsnapten” die liever aan de gevechten ontsnappen door naar de gevangenis te gaan. Toen ‘Assembleia’ alarm begon te slaan over het feit dat de rechtbanken in Charkov waren gestopt met het uitdelen van voorwaardelijke straffen voor het niet melden bij de militaire eenheid, deden veel lokale lezers het nieuws af als “beter in de gevangenis dan in het graf”. Laten we eens kijken hoe lang het duurt voordat de eerste optie geen alternatief meer is voor de tweede.

Er is geen openbare informatie over de mate waarin het mobilisatieplan voor Charkov momenteel wordt uitgevoerd, maar de staatsautoriteiten hebben in het najaar informatie gepubliceerd over de naburige regio’s. In Poltava is de implementatie slechts 13%, in Soumy – 8%. Een week geleden erkende het hoofd van de Oekraïense defensie-inlichtingendienst, Kyrylo Budanov, de minimale effectiviteit van de onder dwang gemobiliseerde Oekraïners: “Alle vrijwilligers die wilden vechten, kwamen in de eerste 6 maanden. Wie wordt er nu opgeroepen? Helaas is er geen goed antwoord. Als je geen motivatie vindt voor deze mensen, maakt het niet uit hoeveel er onder dwang of volgens wettelijke normen worden gestuurd, hun effectiviteit zal bijna nihil zijn. Dat is over het algemeen wat er recentelijk is gebeurd”.

Alexei Arestovitch, een voormalig adviseur van Zelensky’s kabinet en een van zijn belangrijkste propagandisten, zei eind november: “Laat me wat cijfers noemen: 100 mensen per dag hebben zonder toestemming militaire eenheden in Oekraïne verlaten. 100 mensen per dag is een brigade per maand. Elke maand ontsnapt er een brigade aan het front. 4,5 miljoen dienstplichtontduikers willen zich niet aanmelden voor militaire dienst. In de eenheden zijn er 30 tot 40 en zelfs 70% weigeraars. Ze zeggen gewoon: “Ik vecht niet, doe met me wat je wilt. “Wat zijn de grenzen van 1991[5]?” De behoefte van deze ex-adviseur aan mediahype bij elke gelegenheid kennende, kunnen zijn schattingen overdreven zijn, maar onze bronnen hebben gesproken over vele weigeringen in de Oekraïense strijdkrachten tijdens het tegenoffensief in de zomer. Dit zijn geen deserties als zodanig, maar weigeringen om te vechten, en daarom moeten deze soldaten worden overgeplaatst naar niet-gevechtseenheden.

Aan de Russische kant sloeg een 44-jarige inwoner van Belgorod een politiemajoor in elkaar die hem probeerde op te brengen naar het militaire registratie- en inschrijvingskantoor. Ondertussen deelde de liberale activist Grigory Sverdlin uit Sint Petersburg, oprichter van het ‘Go Forest Go’ project dat Russen moet helpen om niet deel te nemen aan de oorlog, de volgende statistieken op zijn Facebook pagina:

“Er zijn steeds meer deserteurs. In oktober was bijna één op de vijf (!) berichten naar Go Forest Go een verzoek om hulp om de eenheid te verlaten:

April: 121 van de 4288 berichten, oftewel 2,8% van de gevallen

Mei: 87 van de 997, of 8,7

Juni: 54 van de 644 (8,3%)

Juli: 115 op 1142, d.w.z. 10% van de gevallen

september: 185 op 1.614 (11,4%)

Oktober: 218 van de 1197, d.w.z. 18,2

Ongeveer 30% van de Russische deserteurs blijft in Rusland. Omdat er in het buitenland niets is om van te leven, omdat het beangstigend is om de grens over te steken en omdat ze hun geliefden niet willen achterlaten. Ze verbergen zich, ze verhuizen van plaats naar plaats, maar ze blijven. We helpen hen ook zoveel we kunnen.

Deze toename is volgens hem te wijten aan de uitputting van de gemobiliseerden, die geen aflossing meer verwachten, en aan de algemene oorlogsmoeheid. Andere journalisten van deze organisatie kregen van verschillende deserteurs te horen dat bijna 80% van hun sectie was weggelopen en dat slechts ongeveer 15% gevangen was genomen.

Volgens de “Mediazona” telling, gepubliceerd op de verjaardag van het begin van de Russische mobilisatie [21 september 2022], zijn er het afgelopen jaar in de Russische Federatie bijna vier keer zoveel veroordelingen geweest voor het ongeoorloofd verlaten van een eenheid en desertie als er elk jaar waren in dergelijke gevallen vóór de oorlog: sinds juli 2023 hebben de rechtbanken elke maand meer dan 500 veroordelingen op deze gronden uitgesproken. Dit vertegenwoordigt 2 tot 3% van de Russische legergroep in Oekraïne, wat op dit moment misschien een klein aantal lijkt, maar het is nog steeds een aanzienlijk percentage als je het vergelijkt met de verliezen van Sovjettroepen die in Afghanistan zijn gedood ten opzichte van het totale aantal mensen dat daar diende. Om nog maar te zwijgen van het feit dat veel van degenen die ‘verdwenen’ in Afghanistan in feite deserteurs waren die erin slaagden te ontsnappen en nooit meer terugkwamen… We mogen ook niet vergeten dat de motivatie voor Russen om te deserteren wordt verzwakt door het feit dat de Europese grenzen gesloten blijven voor Russen, door het systeem van sociale controle in Russische steden, dat ongekend is in de geschiedenis van oorlogvoering, en door het in wezen open terrein van Zuidoost-Oekraïne, waar het moeilijk is om je te verbergen voor de militaire politie.

De morele ineenstorting van het Russische leger wordt ook belemmerd door de Oekraïense propaganda, die alle Russische burgers die niet openlijk voor Oekraïne zijn als vijanden afschildert, zelfs als ze weigeren te vechten (de Oekraïense propaganda zegt dat ze dezelfde “orcs” zijn, alleen laffe). Dit gebeurt om dezelfde reden dat als het gaat om de verdediging van Oekraïne, de macht zich richt op het meer onder druk zetten van mensen in plaats van vrijwillige initiatieven te laten ontstaan: horizontale banden met de basis zijn gevaarlijk voor wie de macht heeft. Maar diezelfde kazerneslavernij kan bijdragen aan de verbroedering van de arbeiders van gisteren die nu in camouflage-uniformen rondlopen, waardoor ze snel begrijpen dat gedwongen mensen niets te delen hebben en dat de vijand degene is die hen tot bloedbaden dwingt.

Onlangs werd een verklaring gepubliceerd van Russische soldaten uit de regio’s Moskou en Oeljanovsk over geldafpersing en mishandeling door de leiding. Soldaten van de militaire eenheid 41680 zeiden dat ze twee weken na het tekenen van hun contract zonder enige training of voorbereiding op een aanval naar Avdejevka werden gestuurd. Volgens hen zijn de meeste strijders “geslagen en opgesloten in kelders” voordat ze op missie werden gestuurd. Bij hun collega Artyom Yakupov werd een hersenschudding vastgesteld na nog een afranseling. Op deze beelden van het leger is de man te zien met blauwe plekken op zijn gezicht. Artyom’s vriendin bevestigde ook aan journalisten dat hij was geslagen door zijn commandanten. Op 12 oktober werd hij geraakt door een granaat en op 20 oktober werd hij op een aanval gestuurd, waarna hij niet meer terugkeerde. Ze beweren ook dat geldelijke “afpersing” van tot 50.000 roebel per maand wordt geïnd door de sergeant-majoors van de 1e, 2e en 3e compagnie.

Het geld zou bestemd zijn voor “bouwmaterialen, voertuigonderdelen, uniformen, begrafenisdiensten en psychologische steun voor de familieleden van de doden”. Volgens het leger is het ingezamelde geld in feite bestemd voor de persoonlijke behoeften van de leiding. “We horen herhaaldelijk de prijzen om ellende voor hen (‘stormen’) te voorkomen. Sommige mensen betalen 100.000 roebel”, aldus de soldaten.

Een luitenant-kolonel uit Oost-Siberië is op mysterieuze wijze gestorven in de buurt van de frontlinie. Sergei Savenok werd geboren in de regio Donetsk en studeerde in Simferopol. Sinds het einde van de jaren 1980 woonde hij in de regio Irkoetsk en diende hij als politiek instructeur in een militaire eenheid. Hij ging in 2009 met pensioen en besloot vorig jaar vrijwillig te gaan vechten. Op 13 november citeerde het lokale oppositiemedium “People of Baikal” zijn vrouw Elena: “Hij ging in september vorig jaar met de gemobiliseerden mee naar de speciale militaire operatie. Hij was 62 jaar oud en erg bezorgd over de jongens en hoe ze daar behandeld zouden worden. Hij was zijn hele leven in dienst geweest, hij had gevechtservaring en hij wilde de jongens leren vechten. Toen ik te horen kreeg dat hij zelfmoord had gepleegd in Svatovo, geloofde ik dat niet. Zo iemand is hij niet. Ik denk dat hij vermoord is.” Volgens haar kwam de officier in mei van dit jaar op vakantie en klaagde hij tegen zijn vrouw dat het zwaar voor hem was aan het front en dat hij niet terug wilde. In juli kreeg ze te horen dat Sergei zichzelf had neergeschoten met een automatisch geweer. Hij werd in augustus begraven.

Nadat ze op de hoogte was gebracht van zijn dood, schreef Elena onmiddellijk naar de online dienst van Poetin, van waaruit haar oproep werd doorgestuurd naar de onderzoekscommissie. Advocaat Yakov Yontsev, die aan de zaak werkt, gelooft dat Sergei door zijn collega’s is gedood: “De militair stierf onder vage omstandigheden. Wij geloven dat hij gedood is door een andere soldaat, met andere woorden een vertegenwoordiger van de autoriteiten. Het is makkelijk voor te stellen dat de rechten van een militair worden geschonden, of zelfs dat hij wordt vermoord. Maar het is moeilijk voor te stellen dat iemand een luitenant-kolonel doodt, en het onderzoek gaat verder alsof er niets gebeurd is.” Er is nog steeds geen reactie van de onderzoekers.

De New York Times, die Amerikaanse functionarissen citeerde, waarschuwde op 11 december dat “zonder een verandering in de strategie, 2024 zou kunnen worden als 1916, het dodelijkste jaar van de Eerste Wereldoorlog, toen duizenden jonge mannen hun leven verloren en de gevechtslinies weinig verschoven. “. Het raam van Overton gaat dus steeds wijder open en kan uiteindelijk zo wijd open gaan dat de scharnieren breken en iemands hoofd opgeblazen wordt.

De politiek van oorlog tot de laatste Oekraïense/Russische man steunt voor een groot deel op patriottische vrouwen die niet bang zijn om zelf de loopgraven in te gaan om de gevechten vanaf de tribune gade te slaan zoals in de tijd van de gladiatoren (maar in het Colosseum moest tenminste betaald worden, terwijl het in dit geval gratis is om “ons team” te steunen). Als ze gedwongen zouden worden om te proberen dit probleem met hun eigen handen [en met hun eigen bloed] op te lossen, zouden ze onmiddellijk zeggen “laten we tot een overeenkomst komen” en “ik ben deze staat niets verschuldigd” en “waarom zou ik dit Oekraïne/Rusland nodig hebben”. De twee dictatoriale regimes zullen daarom de mobilisatie van vrouwen uitstellen tot het laatste moment. Maar zelfs zonder dat groeit er geleidelijk een kritische massa van mensen die de villa’s en jachten van wat mensen niet willen verdedigen…

Wat moeten we ons publiek van vrijdenkers, weigeraars en kosmopolieten toewensen voor het komende jaar? Blijf in ieder geval in contact met Assembleia. Wij wensen degenen die erover denken om een door oorlog verscheurd land te verlaten veel succes en een nieuwe plek toe. Voor degenen die niet weg willen, willen we dat ze zo min mogelijk contact hebben met de staatsbende en zo zelfvoorzienend mogelijk worden, zelfs tot het punt van het creëren van zelfvoorzienende kolonies in de landelijke wildernis. En natuurlijk, help mensen en dieren in nood, blijf gezond, ontwikkel jezelf, bestudeer communistisch anarchisme. Het kan eerder van pas komen dan het lijkt.

Hoger, hoger, de zwarte vlag!

De staat is de beul van de arbeiders!

De soldaat – naar huis met hem!

De staat – naar de vuilnisbelt!

Vrede tussen de mensen, oorlog aan de autoriteiten!

Assembleia

Tekst gepubliceerd in nieuwsbrief nummer 6 van het Olga Taratuta initiatief, om te downloaden klik hier

Om de papieren versie van de nieuwsbrief te ontvangen, stuur een e-mail naar contact@solidarite.online of schrijf naar Initiative Olga Taratuta c/o CNT-AIT, 7 Rue St Rémésy 31000 TOULOUSE

[1] Noot van de vertalers: De Slag aan de Somme, die plaatsvond van 1 juli tot 18 november 1916 tijdens de Eerste Wereldoorlog, was een van de bloedigste tragedies van de Eerste Wereldoorlog en een van de dodelijkste veldslagen in de geschiedenis, met ongeveer 1.060.000 gesneuvelde soldaten, waaronder ongeveer 443.000 doden of vermisten. De Slag om Verdun, die duurde van 21 februari tot 18 december 1916, eiste meer dan 700.000 slachtoffers (inclusief gewonden en krijgsgevangenen).

[2] Noot van de redactie: Krynki is een dorp in de regio Kherson, op de linkeroever van de Dnjepr, dat sinds september 2022 bezet is door het leger van de Russische Federatie. Het Oekraïense leger slaagde erin om eind 2023 een bruggenhoofd in dit gebied te veroveren.

[3] De Slag om Passendale (voor de Britten), ook bekend als de Tweede Slag om Vlaanderen, vond plaats tussen 31 juli en 6 november 1917 in België. De onophoudelijke regen droeg bij aan het gruwelijke karakter van de slag, die tussen de 500.000 en 800.000 doden, waaronder 40.000 vermisten, liet verdrinken in de modder. David Lloyd George, premier van het Verenigd Koninkrijk van 1916 tot 1922, zei: “Passchendale zal voor altijd in de lijst staan van de meest gigantische, bloederige en zinloze veldslagen in de geschiedenis”.

[4] Achterhoede-barricade: troepen aan de achterkant van de linies, bedoeld om te schieten op soldaten die weigerden te vechten en rechtsomkeert wilden maken.

[5] Dit verwijst naar het jaar 1991, toen de grens officieel werd vastgesteld door de Oekraïense wet “Over de wettelijke opvolging van Oekraïne” van 12 september 1991 en “Over de staatsgrens van Oekraïne” van 4 november 1991.