Ga naar de inhoud

Handjeklap tussen Trump en vakbondsbestuurders

Amerikaanse vakbeweging in een spagaat. De verkiezing van Trump als president was een klap in het gezicht van progressief Amerika. Nadat hij was geïnstalleerd, ging het slaan maar door. Als we nu, bijna een maand later, terugkijken was de linkse hoek het ergste. Maar die kwam niet van Trump. Dat waren de glimlachende vakbondsleiders die uit het Witte Huis kwamen wandelen en voor de verzamelde pers verklaarden dat ze een pakt met president Trump hadden gesloten.

5 min leestijd

(Door Naomi Klein (*1), vertaling solidariteit.nl foto van demonstratie voor Trump International: De horecabond dwingt een contract af bij Trump Las Vegas International Hotel. labornotes.org)

Trump had op zijn eerste werkdag de vakbondsbestuurders uitgenodigd en ontving hen met een uitgebreide entourage. Sean McGarvey, de voorzitter van de North America’s Building Trades Unions (federatie van bouwbonden) verklaarde dat Trump hen had rondgeleid en een ongelofelijk respect toonde. Een andere bestuurder noemde de inaugurale rede van Trump “een groot moment voor de werkende mannen en vrouwen”. McGarvey stelde voor om met de nieuwe regering samen te werken aan de ontwikkeling van energie, handel en infrastructuur. En toen Trump met een decreet de weg effende voor de aanleg van de omstreden Keystone XL en Dakota Access oliepijpleidingen, stonden ze te juichen.(*2) Een nieuwe regering kan natuurlijk altijd rekenen op goede wensen en aanbiedingen voor een samenwerking met maatschappelijke organisaties. Maar deze bijeenkomst was niet zo. Terry O’Sullivan, de leider van Laborers’ International Union of North America (een bouwbond), zei het zo: “De president is een bouwer. Wij zijn bouwers.”

Vakbondsvijandig

Nu is het zo dat de regering die Trump aan het bouwen is, klaarstaat om de rechten van de werknemers – vakbondsleden – te verpletteren. Zijn deregulering maakt het werk onveilig en onzeker. Trump heeft nog een appeltje te schillen met de National Labor Relations Board (toezichthouder op naleving arbeidsrecht en eerlijke onderhandelingen). Dit instituut heeft Trump namelijk veroordeeld, omdat hij zijn werknemers in het Trump hotel in Las Vegas het recht ontnam zich te organiseren en collectief te onderhandelen.

De verlaging van de belasting voor bedrijven zal banen kosten in de publieke sector, waarbij de faciliteiten voor de bonden niet buiten schot zullen blijven. Trump bevordert de “right to work” wetgeving die een bedreiging vormt voor het bestaan van de vakbonden.(*3) Zijn vakbondsvijandigheid blijkt wel uit de keuze voor de minister van arbeid. Deze functie, traditioneel bezet door iemand met een werknemersachtergrond, zou worden ingenomen door Andrew Puzder. Een hamburger miljonair die rijk werd door zijn werknemers uit te persen en fervent tegenstander van de verhoging van het minimumloon.(*4) Ook de kandidaat voor het hooggerechtshof, Neil Gorsuch, geeft in zijn uitspraken vaak de voorkeur aan werkgevers ten koste van werknemers.

Uitruil werk tegen klimaat?

Sommige bonden hebben een open oog voor de bedreigingen door de nieuwe regering en maken zich zorgen over hun voortbestaan. Zij vragen zich af of samenwerking met Trump in ruil voor (tijdelijke) banen voor het herstel van snelwegen en de bouw van oliepijpleidingen wel zo’n goed idee is. Die pijpleidingen zijn een nadere beschouwing waard, want ze maken deel uit van een olie-strategie: Onder het mom dat klimaatverandering ‘fake’ is, krijgen de olieboeren vrij baan. Nu kunnen de rijken de airconditioning een tandje hoger zetten, maar het precariaat gaat gebukt onder de klimaatverandering en rampen. Dat werd afschrikwekkend duidelijk tijdens de orkaan Katrina en de superstorm Sandy.

Dus is het de vraag of in moeilijke tijden de vakbonden meer belang moeten verbinden aan banen dan aan het milieu. Een snelle reactie op de klimaatverandering geeft echter ook kansen: nieuw beleid maakt nieuwe banen. Volgens een studie van de Rockefeller Stichting en de Duitse Bank zou energiebesparende renovatie van gebouwen in de Verenigde Staten al 3,3 miljoen mensjaar werk opleveren. Miljoenen banen liggen in het verschiet voor duurzame energieopwekking en openbaar vervoer. Veel van die banen zouden terecht komen bij timmerlieden, lassers, loodgieters, metselaars, kortom bij mensen die worden vertegenwoordigd door de vakbondsbestuurders die zo gezellig met Trump zaten te praten. Die bonden zouden voorop kunnen lopen in een brede beweging om klimaatverandering aan te pakken. In plaats daarvan dienen ze als Trumps arbeidersvriendelijke schaamlap in ruil voor (tijdelijke) banen om wegen, pijpleidingen, wapens, gevangenissen en grensmuren te bouwen, terwijl het openbaar vervoer wordt afgeknepen.

Vrije keuze

Het goede nieuws is dat de bestuurders die bij Trump op bezoek waren minder dan een kwart van de georganiseerde werknemers vertegenwoordigen. En veel andere bonden zien de mogelijke winst van een groene New Deal. (*5) “We moeten de omschakeling naar een schone energie-economie nu maken om miljoenen goede banen te scheppen, de Amerikaanse middenklasse opnieuw op te bouwen en een ramp te voorkomen” zei George Gresham van de 1199SEIU (grootste bond in de zorgsector) als reactie op Trumps decreet over de oliepijplijn.

Leden van de bond van taxibestuurders in New York weigerden betaling van ritten van en naar het vliegveld uit protest tegen het inreisverbod. Onderwijzers protesteerden tegen de voordracht van Betsy DeVos als minister van onderwijs. Zij is een groot voorstandster van privatisering van het onderwijs.

De vakbondsleiders hebben een duidelijke keus. Ze kunnen meedoen in de groeiende en brede beweging tegen Trumps plannen. Ze kunnen zich inzetten voor werk en een schone toekomst. Of ze kunnen zich bij Trump aansluiten en meebouwen aan de catastrofe.

Noten:

*1) Oorspronkelijk titel: Labor Leaders’ Cheap Deal With Trump, New York Times, 7 februari 2017. Vertaald en bewerkt door Jan Taat. Zie: www.nytimes.com.
*2) Zie extra 297-1, 6 maart 2016
*3) De Right to Work wetgeving geeft werknemers de mogelijkheid zich niet bij een bond aan te sluiten en niet financieel bij te dragen aan de collectieve onderhandelingskosten. Op dit moment van kracht in 28 staten, https://en.wikipedia.org/wiki/Right-to-work_law . Zie ook: http://labornotes.org/2017/02/five-steps-maintain-unity-and-membership-under-right-work
*4) De senaat blokkeerde de benoeming vanwege zijn directe betrokkenheid om illegale werknemers aan het werk te zetten bij contante betaling.
*5) De New Deal was het programma van de Amerikaanse president Roosevelt in 1932 om de Verenigde Staten uit het slop van de Grote Depressie te trekken. Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/New_Deal_(Verenigde_Staten)