Forum3: het NSF en de gewetensnood van het westen

We leven in een systeem dat meedogenloos elke vier seconden een mens onnodig laat sterven in de Derde Wereld. Vanwege de groeiend zichtbare en zichtbaar groeiende tegenstellingen verkeert een toenemend aantal mensen in het Westen hierover in gewetensnood. Hoe lost het westen die gewetensnood op? Door non-gouvernementele organisaties een goede doelenmanifestatie, een inzamelingsactie of een Sociaal Forum te laten organiseren. Het NSF als catwalk waarop zij hun projecten showen. En de bezoeker mag geestelijk solidair zijn.

In de idealistische jaren ’60 werd een beroep gedaan op jongeren zich in te zetten voor een betere wereld. De Derde Wereld, het Zuiden, bezat in 1960 4,2% van de rijkdom op deze wereld. In 2004 bezit het Zuiden 4,1% van de totale rijkdom (1). In de praktijk is de rijkdom niet eerlijker verdeeld. De non-gouvernementele organisaties die in de jaren ’60 en ’70 ontstonden hebben de werkwijze van het heersende blanke westerse systeem overgenomen. Vertegenwoordigers van deze organisaties regelen nu de WSF’s, ESF’s en NSF’s.

Veranderingen bínnen of ván het systeem

Grote NGO’s zijn veelal onderdeel van het westerse systeem geworden. Als zodanig helpen zij dit overeind te houden door de onrechtvaardigheden ervan minder erg te laten lijken en protest te kanaliseren in (financiële) solidariteit. Een NGO kan kritiek leveren, maar is organisatorisch en financieel vaak afhankelijk van het huidige kapitalisme, en zit daarmee in de spagaat tevens medeplichtig te zijn aan instandhouding van bestaande onrechtvaardigheden.
Het verzet daarentegen dat de onrechtvaardigheden in de wereld analyseert als uitvloeisel ván het systeem en daarom een verzet is tégen het systeem, stelt de organisatie van deze samenleving ter discussie.

Zo ook de eerste Sociale Fora, die spontaan ontstonden na de Battle of Seattle toen groepen mensen hun ervaringen met en hun inzichten in het huidige kapitalisme deelden. Zij stelden het systeem ter discussie. Dit kreeg navolging in het eerste WSF in Porto Alegre, als tegenhanger van het Wereld Economisch Forum in Davos. Vanaf dat moment zijn NGO’s en andere kenniselites de initiatieven van onderop gaan overnemen.
Heeft een incidentele gebeurtenis als een NSF dan werkelijk democratische consequenties?

Elites

Onder leiding van de V.S. ontstaat in de twintigste eeuw een vorm van kapitalisme met als voornaamste kenmerk dat alles wordt geregeld door elites.
Het is de periode van transnationals, topmanagers, topambtenaren en elites in politieke partijen. In dit systeem dienen mensen carrière te maken om, in de ratrace naar de top, bij leidinggevenden en elites te kunnen horen. In de Derde Wereld hebben de V.S. en andere westerse mogendheden een elite aangesteld en in het zadel gehouden om de westerse belangen door te zetten. Regeringen en ondernemingen onderhandelen met de elites van vakbonden, NGO’s, werkgevers en andere maatschappelijke organisaties. Politieke partijen in het westen zijn het toonbeeld van elitevorming. In een dergelijke maatschappij heeft slechts een kleine groep inzicht in procedures, documenten en financiën. Er is geen transparante besluitvormingsstructuur (oorlog, achterkamertjespolitiek, hiërarchie).

Een structureel voorbeeld

Alle eliteorganisaties hebben moeite met ‘democratie’. Wanneer een willekeurige groep op een (basis-)democratische wijze werkt, gaan vertegenwoordigers van elites deze werkwijze kleineren en in twijfel trekken. NGO’s hebben soortgelijke problemen met de plenaire vergaderingen van het NSF. De coördinatiegroep voert besluiten van NSF-bijeenkomsten niet uit of verandert deze zonder nadere mededeling. Plenaire bijeenkomsten worden hinderlijk gevonden; ambtelijke elites hebben immers geen ervaring met democratie. De coördinatiegroep als elite bepaalt de agenda en op de achtergrond doen (zich niet verantwoordende) bestuursleden uit NGO’s mee in de besluitvorming.

Een andere wereld: respect voor leven en democratie

Er is al enkele jaren een maatschappelijk proces gaande waarbij mensen wordt gevraagd mee te denken en mee te doen in een ‘andere wereld’.
De uitspraak: ‘Niet in mijn naam’ betekent: dit is niet mijn wereld en is een eerste stap om de onzin, leugens en moorden van het westen niet langer te accepteren. Dat is de inhoud.
De volgende stap is niet langer mee te doen aan een elitesamenleving die over de hele wereld rooft en zeggenschap ontneemt. Dat is de vorm.
De enige wijze waarop transparantie bereikt wordt is de invoering van een basisdemocratie. Dan kunnen vormen ontstaan die basisdemocratische principes hanteren als:
– het hoogste besluitvormingsorgaan is de plenaire vergadering
– geen geheime afspraken
– afgevaardigden verdienen niet meer dan een ander
– voorzitterschap en vertegenwoordigende functies rouleren
– afgevaardigden kunnen elk moment vervangen worden
en meer.
Eerst dan is er sprake van een levenslang leerproces. Met de overname van de macht kan het systeem van vernietiging van de aarde omgezet worden in een systeem waarbij het in stand houden van leven voorwaarde is voor het voorzien in de levensbehoeften van iedereen.

(1) Bron: VN

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door redactie forum3.)