De vaders van ISIS

(Oorspronkelijk verschenen bij krapuul.nl)

ISIS (Islamitische Staat in Irak en Syrië) is geen nieuw verschijnsel in de regio. Het optreden van ISIS moet ook niet gezien worden als een resultante van de crisis waarin de Arabische samenlevingen na de revoluties van 2011 terecht gekomen zijn.

ISIS is het kind van meer dan één vader en het product van meer dan één langdurige en wijdverspreide ziekte. De explosieve groei van ISIS is het gevolg van al eerder bestaande, door de vaders veroorzaakte en verergerde regionale conflicten.

In de eerste plaats is ISIS het kind van het afschuwelijke despotisme waar de regio door geplaagd wordt. Het is geen toeval dat de basis van ISIS gevonden wordt in Irak en Syrië, twee landen waar Saddam Hussein en de familie Al-Assad decennia lang regeerden, honderdduizenden mensen vermoordden, het politieke leven vernietigden, en het bestaande sectarisme verdiepten door het te gebruiken als middel tot uitsluiting en polarisatie. Dankzij deze despoten zijn misdaden tegen de menselijkheid in de regio een normaal verschijnsel geworden.

In de tweede plaats is ISIS het kind van de Amerikaanse invasie van Irak in 2003, zowel van de wijze waarop de invasie werd uitgevoerd als van het catastrofale mismanagement dat erop volgde. Na de invasie werd een groot deel van de Irakese bevolking uitgesloten van het politieke proces. Bovendien werd dit deel van de bevolking structureel gediscrimineerd en door de nieuwe machthebbers collectief verantwoordelijk gesteld voor de misdaden van Saddam Hoessein en zijn partij. Dit alles stelde de voorlopers van ISIS (waaronder het door Abu Musab al-Zarqawi geleide Al-Qaeda in Irak) in staat aansluiting te vinden bij – en een basis te creëren onder – delen van de Irakese bevolking.

In de derde plaats is ISIS het kind van de agressieve regionale politiek van Iran. Iran ziet Irak, Libanon en Syrië als haar achtertuin en heeft – direct of indirect – de bestaande religieuze verdeeldheid gestimuleerd en gebruikt ter ideologische mobilisatie. Deze Iraanse politiek heeft geleid tot een verwoestende neerwaartse spiraal van haat en wraak.

In de vierde plaats is ISIS het kind van de Salafistische netwerken in de Golfstaten {o.a. in Saoedi-Arabië). Deze netwerken ontstonden in de jaren ’80 als gevolg van de “olie-boom” en de Afghaanse jihad. Deze onder verschillende namen opererende netwerken met hun extremistische en obscurantistische gedachtengoed zijn er de afgelopen 20 jaar in geslaagd hun invloed verder uit te breiden.

In de vijfde plaats is ISIS het kind van de diepe crisis binnen een aantal islamistische groepen. Niet in staat de uitdagingen van de moderne tijd onder ogen te zien, vluchten deze groepen in waanvoorstellingen over een samenlevingsmodel uit de zevende eeuw in wiens denkbeeldige plooien ze het antwoord op alle hedendaagse en toekomstige vragen menen te hebben gevonden.

In de zesde plaats is ISIS het kind van geweld, het kind van een omgeving die is blootgesteld aan huiveringwekkende wreedheid. Deze omgeving heeft de opkomst van wat we “ISISisme” zouden kunnen noemen gefaciliteerd en aangemoedigd. Evenals eerder Irak, is Syrië een laboratorium, een proeftuin voor geweld en massamoord. Het barbaarse schepsel ISIS is het product van deze zes vaders.

Het voortbestaan van ISIS is afhankelijk van het voortbestaan van de hierboven genoemde elementen, met name van het voortbestaan van het geweld dat wordt belichaamd door het Assad-regime. Degenen die zich neutraal opstellen tegenover het tirannieke Assad-regime of zelfs menen dat regime te moeten steunen in haar strijd tegen ISIS, realiseren zich niet dat juist zijn regime aan de wortel van het kwaad ligt.

Tot het moment dat men erkend dat despotisme de ziekte is en niet de remedie, zullen de dodelijke gevolgen van deze opstelling zich blijven verbreiden vanuit het Midden-Oosten naar alle uithoeken van de wereld.

—————————

Vanuit het Arabisch naar het Engels vertaald door Jeff Reger. Nederlandse vertaling: Pyt van der Galiën. Dit artikel is overgenomen van de onvolprezen site Tahrir/ICN.