De politiek als schijnvertoning
Ergernissen zijn geen leermeester. Ooit kreeg ik het moederlijke advies: niet oppotten, niet wegslikken, maar uitspugen. Bij deze dan. Een kleintje om te beginnen: de jaarlijkse zelfgenoegzaamheid op het ‘feest van de democratie’, babbelen in pak of met hoed en brabbelen op een te grote stoel. Negeren kan, maar ja, ik lees nog steeds ’s morgens een krant en ook die pakt uit met platte praal over de das van Wilders. Deze keer geen traan van de koningin, zat er niet meer in.
(Eerder veerschenen op solidariteit.nl)
Serieuzer is de onwaarachtigheid en leugenachtigheid van ministers in hun dagelijkse werk. Een selectie uit de afgelopen maanden. Zonder score voor open doel met Opstelten, Plasterk en Klijnsma. Niet over het handwerk van de geveinsde successen en tegenslagen, de voorgetoverde ernst van de situatie, het licht in de tunnel of het zoet na het zuur. Gewoon niet noemen of de boel belazeren.
De waarheid sneuvelt
Een persoonlijke koploper is Kamp, oud-rechercheur bij de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst, minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, daarna minister van Defensie en nu van Economische zaken. Een alleskunner dus, een robotachtige bureaucraat, werkte samen met toenmalige VVD-collega Wilders. De aardbevingen in Groningen laat hij onderzoeken door de dader, de Nederlandse Aardolie Maatschappij, schuift vandaag wat geldt voor reparaties aan de ontzette huizen, veronachtzaamt de schades op de langere termijn en ontkent sussend het reële risico van een zware schok met een vijf op de schaal van Richter. Vorige week reageerde hij blijmoedig op de ‘lichte rugwind van de economie’ die een enthousiaste verslaggever hem voorlegde: “goed voor de ondernemers, ze doen waar ze goed in zijn, namelijk ondernemen.” De huidige werkgeversbaas De Boer, in het verleden prominent lid van de ’taskforce’ jeugdwerkloosheid, kraaide van plezier over deze zetbaas.
En dan de man van het grote Vertrouwen. Samen met Timmermans trok hij de hele regering omhoog van 18 procent volksgunst, vóór de raket op ‘vlucht MH17’, naar 36 procent daarna. Rutte troostte de hard getroffen nabestaanden met nationalistische bezweringen en militaire rituelen. Hij loog over de zorgzame betrokkenheid en activiteiten van de bewoners in het rampgebied en vertraagde het onderzoek naar de slachtoffers, omdat ‘natuurlijk’ overleg, laat staan onderhandelingen met rebellen uitgesloten waren. Inmiddels heeft de Oekraïense regering de ‘Separatisten’ zelfbestuur toegezegd.
Nu Timmermans. Zijn veel geprezen zin uit een toespraak in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties – ‘als je kort na de dood van je echtgenoot ziet dat een schurk de trouwring van zijn hand haalt … ‘ – rust niet op een feitelijke vaststelling. Onderzoekers van deze regelmatig opduikende, ‘riskante retoriek’ beschrijven vele voorbeelden, ook oude. Bijvoorbeeld hoe in 1907, volgens de kranten, strandjutters de ringen van de gezwollen vingers van verdronken zeelieden afrukten. Emopolitiek.
Hoewel in een wereld van list en bedrog kronkelwegen meer voorkomen dan recht doorgaand verkeer, doet Timmermans’ promotie naar Brussel denken aan zijn sprong van Kamerlid naar het ministerschap in november 2012, nadat hij eerder in een ‘uitgelekte’ email zijn fractievoorzitter Cohen pootje lichtte.
Verzwegen en ontkend
De gezondheidszorg trilt van de ’transformaties’. Het regeringsverantwoordelijke duo, Schippers en Van Rijn, prediken opgewekt de privatisering, decentralisatie en ontslagen en koesteren de liefdevolle mantelzorg en de heilzame farmaceutische industrie. Dit alles zou leiden tot aanzienlijke en vooral noodzakelijk geachte ‘besparingen’. Ze zwijgen echter over de kosten van deze operatie, zoals de miljoenen euro voor uitbesteding aan private bureaus door wanhopige, gemeentelijke ambtenaren. Bovendien geen woord over de drie miljard reserves aan premiegeld bij de zorgverzekeraars, veel hoger dan de Nederlandse Bank eist.
Er schuilt meer. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), de onafhankelijke regelaar en controleur van de zorg, faalt. Al in oktober 2008 klaagt de Vereniging van Praktijkhoudende Huisartsen over de overmatige bemoeienis van het ministerie met de NZa (‘de slager en het vlees’) en vraagt tevergeefs om een onderzoek. Later volgen klachten over schimmige subsidiedeals met ziekenhuizen en farmaceutische industrie en door opdrachtgevers betaalde dienstreizen aan de bestuursvoorzitter van de NZa. Vorig jaar onthult een klokkenluider in een uitvoerige rapport een reeks van tekortkomingen bij de NZa (hoge werkdruk, rammelende digitale infrastructuur, onvoldoende bescherming medische gegevens). Hij krijgt een ‘negatieve beoordeling’ voor deze ‘vuile was’ en maakt niet lang daarna een einde aan zijn leven. Tot in maart 2014 meldt de minister dat de NZa naar behoren functioneert.
Tot slot, de mislukte show van onwetendheid door de minister van Defensie Hennis. Haar ministerie is sinds 1999 op de hoogte van de blootstelling door monteurs aan gif tijdens onderhoudswerkzaamheden aan militair materieel, zoals in Joegoslavië, Somalië en Irak gebruikte tanks. In onder meer Brunssum en Vriezenveen, met als opdracht: snelle inzetbaarheid. De monteurs nemen asbest op en zware metalen, met name chroom-6 – een zeer giftige, kankerverwekkende en milieugevaarlijke stof. Herhaalde meetrapporten stellen acht keer meer chroom-6 vast dan de norm.
Klachten zijn onmiskenbaar: slokdarmkanker, auto-immuunziekten, chronische vermoeidheid en aangetaste slijmvliezen, nagels en tanden. Na nieuwe publiciteit meldt Hennis in juni 2014 niet over aanwijzingen te beschikken van structurele blootstelling aan te hoge concentraties gevaarlijke stoffen. Inmiddels zijn er minstens 350 schadeclaims van slachtoffers. Eind augustus 2014 belooft de minister dat in de herfst een onderzoek naar chroom-6 gereed is. Ook als de militaire bureaucratie jarenlang met succes een doofpot heeft gesmeed, zijn na bijna twee jaar ministerschap de onderste laden toch wel een keer aan de beurt geweest. En dat blijkt het geval. Vanavond, 18 september 2014, bericht het NOS Journaal de publicatie van een brief van de minister, waarin zij een versneld en uitgebreid onderzoek aankondigt op alle werkplaatsen waar met chroom-6 gewerkt is. De urgentie is kennelijk hoog, maar ook hier is de geschiedenis niet te corrigeren.
Dat er veel meer verzwegen, ontkend en gelogen is, ligt gezien deze recente voorbeelden voor de hand. Over de beperkingen van de parlementaire democratie is veel te zeggen en gezegd, maar de heersende politiek zou wel eens meer een schijnvertoning kunnen zijn dan velen zich realiseren. Te meer, daar het beeld de werkelijkheid hevig onder druk zet.
(eerder op 19 september verschenen op www.konfrontatie.nl )