De Kosten van Economische Groei
De Kosten van Economische Groei: Zo luidt de titel van het boek van de Engelse econoom E.J. Mishan, dat in 1967 (The costs of Economic Growth) verscheen en dat hij schreef op basis van zijn proefschrift uit 1960. Ik weet nog dat de Nederlandse econoom H.W. Lambers (1916-2004) ons er als rechtenstudenten aan de Nederlandse Economische Hogeschool (NEH), later Erasmus Universiteit Rotterdam, over onderhield. In het boek ligt een waarschuwing voor ontwikkelingslanden: industrialisatie leidt, uiteindelijk, alleen tot verspilling en woestenij.
(Origineel 16/08/2011 Door tijdschriftdeas)
Op grond van de toenmalig bekende gegevens wordt aangegeven welke destructieve effecten in Westerse maatschappijen zijn te onderkennen in termen van economische en sociale kosten van ‘groei’ en massaconsumptie. Sociale kosten zijn de externe effecten van handelen die niet in de marktprijs van een product of dienst worden meegenomen. Niemand acht zich verantwoordelijk voor die effecten. Heel vaak is het zo dat zij die wel de effecten hebben te ondergaan, niet hebben mee beslist in het doen ontstaan ervan. Dit alles wordt in rekening gebracht bij de ‘maatschappij’, dit geldt voor de productie van goederen zowel als ‘diensten’. Met betrekking tot het laatste kan men denken aan massatoerisme.
Wat dit soort toerisme aan verwoestingen van de kusten bijvoorbeeld van Spanje en Griekenland hebben opgeleverd, herhaalt zich in Goa, de kleinste deelstaat van India. Goa wordt aangeprezen om zijn goudgele stranden en is daardoor een ideaal vakantieparadijs. In de jaren zestig werd het veel door hippies bezocht. Maar nu is het in de greep van het massatoerisme. Hoelang nog? Want het Franse dagblad Le Monde van 12 augustus 2011 leert, dat de vervuiling een bedreiging van dat toerisme vormt… De feiten die daarvan op een rijtje zijn gezet leveren een bevestiging van wat Mishan voorspelde.
Goa heeft een inwonertal van anderhalf miljoen mensen. Elk jaar bezoeken zo’n twee en half miljoen toeristen de kusten van Goa. Die worden ondergebracht in de vele hotels die zijn verrezen. En er moeten er nog meer van gebouwd worden. De slogan van de financiële graaiers, zo verwoordt een tegenstander van deze ontwikkeling, is: ‘Toujours plus d’hotels pour plus de touristes pour plus d’argent. A ce rythme, on va droit dans le mur’ (Steeds meer hotels voor meer toeristen voor meer geld. In dit ritme gaat men geheid de mist in).
Bij de bouw van de hotels heeft men niet tegelijkertijd waterzuiveringsinstallaties gebouwd. Ten behoeve van de opvang van het vuil en plastic dat zoveel toeristen achter laten, heeft men geen afvalverwerkingsinstallaties laten verrijzen. Alles en iedereen loost op open riolen en stort het vuil op open land. Studies hebben inmiddels uitgewezen dat allerhande gevaarlijke bacteriën in grote hoeveelheden in het zeewater voorkomen, zodat men op een aantal plaatsen ‘strontziek’ wordt als men er in zwemt.
Wie zal zich met die problematiek bezighouden? De burgemeesters van de verschillende omliggende dorpen niet. Want die beschouwen het opruimen van vuil als een taak die hun functie ‘verlaagt’.
Kortom, alles aan grondgebied, aan zeewater, aan cultuur en natuur (2600 hotels hebben op een aantal plaatsen het netwerk van oude kanalen vernietigd, die het land tegen overstroming beschermden), is of wordt kapot gemaakt door en vanwege de massatoerisme-industrie. Als de Goa-se maatschappij financieel zal zijn uitgezogen, wordt die weer verlaten. De oorspronkelijke bewoners blijven met een troosteloos en verziekt landschap achter. Het kapitalisme heeft gezegevierd: alles is kapot !
Hé, All Gore, je hoeft daarvoor niet op het ‘broeikaseffect’ te wachten ! De strijd kan al veel eerder beginnen…
[De hier beschreven ontwikkeling in Goa levert tevens een voorbeeld op van ‘destructie’ zoals bij het onderwerp ‘Enkele Elementen van Economische Theorie van het Anarchisme’ aan de orde is; klik HIER]