De Argentijnse wildeman met zijn kettingzaag
In dezelfde week dat Wilders met zijn racistische eenmanspartij de verkiezingen in Nederland won, slaagde een Argentijnse evenknie daar in Argentinië in. Javier Milei had een campagne gevoerd door scheldend en tierend op alles wat links was met een kettingzaag het podium op te gaan. Om maar geen twijfel te laten over hoe hij de maatschappij en de oppositie te lijf wilde gaan.
(geschreven voor het komende nummer van Buiten de Orde, foto Santiago Sito, Flickr CC2.0)
Milei is eigenlijk – als hij al ergens mee te vergelijken is – beter met Trump te vergelijken dan met Wilders. Ook bij Trump had aanvankelijk niemand verwacht dat hij het zelfs maar zou redden om de voorverkiezingen door te komen. Maar Milei is zo mogelijk een nog waanzinniger type dan Trump.
Hij kwam als een soort rambo het toneel op, zonder een echte partij achter zich te hebben en met als campagne vooral gruwelijke voorstellen om alles weg te gaan bezuinigen en zelfs de nationale bank te gaan privatiseren. Hij had een carrière achter de rug als populistische rechtse media-econoom, met extreem libertarische ideeën en noemde zichzelf ‘anarcho-kapitalist’.
Zijn running mate Victoria Villarruel is een extreemrechtse advocate die carrière heeft gemaakt met het verdedigen van fascisten uit de Argentijnse dictatuur en ze maakte er geen geheim van terug te verlangen naar ‘die tijden’. Ze komt uit de stokconservatieve katholieke elite van het land.
Net als Trump kon Milei de ene dag het ene roepen om de volgende dag precies het tegenovergestelde te doen, zonder dat zijn kiezers hem dat kwalijk leken te nemen. Maar ja, ze steunden al een man die openlijk verklaard had dat hij kon communiceren met zijn overleden hond.
Dat hij won had veel te maken met de volstrekte chaos in de Argentijnse politiek en het feit dat de zittende Peronistische regering er niet in slaagde de gierende inflatie en oplopende schulden onder de duim te krijgen. ‘Dan maar een gek aan het roer’ moeten velen gedacht hebben. Extra zorgwekkend was dat er ook nog een voor Argentijnse begrippen hoog opkomstcijfer was bij de tweede ronde (76 procent).
Sloper aan de slag
De grote vraag was hoeveel van zijn woeste taal Milei meteen in daden zou willen omzetten. Inmiddels regeert hij een paar maanden, en weten we dat hij enerzijds meteen de aanval ingezet heeft. Maar anderzijds slaat hij op bepaalde ‘culturele’ punten schaamteloos als een blad om. De paus die hij eerst verketterd heeft, ging hij bijvoorbeeld in Rome nederig bezoeken.
Maar belangrijker is dat hij op twee veel ingrijpendere terreinen voet bij stuk wil houden; drastische privatisering en alles dat van van waarde is wegbezuinigen, en ongekende repressie tegen wie daarbij dwars wil liggen. Op beide terreinen proberen vakbonden en andere organisaties natuurlijk weerstand te bieden. Maar men lijkt in Argentinië toch ook wel radeloos, want overvallen door de snelle ontwikkelingen.
Bullrich
Minister van justitie (of zoals die officieel heet: veiligheid) onder Milei is een oudgediende rechtse dame, die ook al minister was onder de rechtse regering Macri. Ze komt uit de Peronistische partij, waar ze ooit in de linkertak zat en tijdens de dictatuur in ballingschap moest gaan. Ze deed zelf mee in de eerste ronde van de verkiezingen. Toen ze verloor schoof ze door naar Milei en riep op in de tweede ronde op hem te stemmen en werd als dank minister.
Van Bullrich komt het zware pakket maatregelen om iedere organisatie, inclusief vakbonden, die zich tegen bezuinigingen proberen te verzetten, verboden te verklaren. Om de ongekende bezuinigingen op publieke diensten door te voeren, werd ook een noodtoestandswet (de Omnibus Wet) voorgesteld, die echter sneuvelde in het parlement. De vraag is of er een afgezwakte poging gedaan zal worden, waar Milei dan over zal moeten onderhandelen. En als hij ergens een hekel aan heeft, is het wel publiekelijk onderhandelen. Er gaan allerlei geruchten dat Milei nu wil aanschurken tegen voormalige Peronistische politici, waaronder de tamelijk populaire voormalige president Cristina Fernandez de Kirchner.
Toen de noodmaatregelen het daglicht zagen, begonnen de eerste protesten en rellen, onder andere met potten-en-pannendemonstraties in volksbuurten. Vakbonden kondigden een nationale staking af, die ook internationaal gesteund werd (Zie foto’s hier) onder andere door de FNV in Nederland en de internationale dienstenbond PSI.
Maar waar mogelijk is de bijl, of kettingzaag ondertussen in de overheidsuitgaven gezet. Op de Belgische website Uitpers vat Francine Mestrum het samen: De resultaten zijn onvermijdelijk. Voor Juan met de pet werd stroom 300 % duurder, openbaar vervoer 250 %, gas 400 %, benzine 100 %. De lonen werden bevroren, vijftig duizend ambtenaren kregen hun ontslag, de volkskeukens zijn hun subsidies kwijt en de vakbonden moesten hun ‘obras sociales’, de lokale versie van een sociaal beleid, stop zetten. Geen geld. 3,6 miljoen mensen zijn arm geworden, de armoede geldt nu voor 57,4 % van de bevolking. Javier Milei die met 56 % van de stemmen werd verkozen, ziet zijn populariteit razendsnel zakken. De Staat nam wel 30 miljard US$ aan privé-schulden voor zijn rekening.
Met zijn rambo-beleid is Milei de grote held van extreemrechtse politici als Bannon en Bolsonaro. En ook het IMF vindt het allemaal prachtig.
Alleen om die reden al is het te hopen dat de mensen in Argentinië snel de middelen vinden om hem te bestrijden. En ze zullen daarbij internationale solidariteit goed kunnen gebruiken. Anarchisten zouden ondertussen luid en duidelijk moeten verkondigen dat zijn ideeën niets met anarchisme te maken hebben (en alles met ongebreideld kapitalisme).
Achter de doldwaze facade van ‘antipolitici’ als Milei, Van der Plas, Wilders en Trump gaan natuurlijk ‘echte’ belangen schuil van kapitalisten die garen spinnen bij de vernielingen die hun mannetjes aanrichten. Mensen als Peter Thiel, de miljardair van Silicon Valley. Die financieren ook veelal de campagnes. Wat er gebeurt als ze hun financiele macht kunnen omzetten in politieke, heeft Koen Hagens onlangs in de Groene Amsterdammer beschreven. Hij vertelt bijvoorbeeld hoe het de gemeente Grafton in New Hampshire waar Libertariërs het voor het zeggen kregen (spoiler: moord en doodslag).
Links activisten en anarchisten zien zich nu voor de ingewikkelde taak gesteld om dit soort krachten te bestrijden, zonder het kapitalisme en andere onderdelen van de heersende orde (patriarchaat, media, noem maar op) te verdedigen. Dat dilemma is misschien ook een verklaring waarom losgeslagen kanonnen als Milei er wél in slagen de show te stelen. Maar als we het dilemma niet oplossen, zal hun macht alleen maar toenemen.