Bidens Imperialistisch Keynesianisme
De auteur, lid van de Democratic Socialists of America (DSA) waar ook Bernie Sanders en Ocasio Cortez onderdeel van uitmaken en dat op de linkervleugel van de Democratische Partij opereert. Hij geeft een diepgaand en actueel overzicht van ‘het geheel van crises’ waar het Amerikaanse kapitalisme onder gebukt gaat.
(Door Ashley Smith (vertaling en bewerking H. van Maasakker, het origineel staat op de website van CADTM, en in dat origineel staan vele links die hier niet zijn overgenomen Foto “Joe Biden” door Gage Skidmore is licensed with CC BY-SA 2.0)
Tegen die achtergrond geeft hij eerst een beschrijving van de Plannen van Biden om dit geheel van crises te lijf te gaan, daarna geeft hij een kritische inhoudsanalyse van de plannen die volgens hem te beperkt en ontoereikend zijn. De plannen dienen vooral de hegemoniale en internationale legitimatiecrisis van het Amerikaanse kapitalisme op basis van een nationale consensus te bezweren en de Amerikaanse hegemonie veilig te stellen. Hij verwacht niet dat deze plannen de economische depressie en de diverse andere crises zullen oplossen. Hij pleit daarom nadrukkelijk voor een ‘socialistische Green New Deal’ zoals eerder naar voren gebracht door de DSA. (HvM)
——————–
Bidens Imperialistisch Keynesianisme
In zijn toespraak tot het Congres vierde Joe Biden zijn American Rescue Plan en promootte hij zijn Plannen voor Amerikaanse banen en Amerikaanse gezinnen. De kapitalistische media verklaarden het einde van Reaganomics en een terugkeer naar Franklin Delano Roosevelts New Deal Liberalism.
Oude liberals en recente bekeerlingen begroetten Biden’s programma met ademloze verering. Joan Walsh verklaarde dat Biden. “verpakte FDR’s New Deal en LBJ’s Great Society, plus Obama’s goede ideeën en enkele van senator Bernie Sanders’ betere ideeën, in een linkse agenda voor raciale en economische rechtvaardigheid. Het ging verder dan alles wat hij beloofde om president te worden.”
Zelfs delen van links spraken hun verbazing uit en konden het niet helpen om hun steun voor Biden te betuigen. Faiz Shakir, Bernie Sanders’ campagnemanager, prees hem voor het maken van een “investering in werkende mensen op een schaal die we niet hebben gezien sinds FDR.” Hoewel socialisten veel van zijn hervormingen zouden moeten toejuichen, moeten we niet de naïeve cheerleaders van de regering worden.
Biden’s Keynesiaanse wending is zijn poging om het falen van het neoliberalisme te overwinnen om de winstgevendheid en het concurrentievermogen van het Amerikaanse kapitalisme na de Grote Recessie te herstellen. Neoliberaal beleid stelde kapitalisten zeker in staat om fictieve rijkdommen op de beurs te verzamelen. Maar dit beleid heeft de reële economie niet nieuw leven ingeblazen en ze heeft geleid tot onder-investeringen in de infrastructuur, waardoor crises ontstonden in belangrijke instellingen die centraal staan in de sociale reproductie van het systeem, zoals onderwijs, gezondheidszorg en kinderopvang.
Bidens Keynesiaanse wending is zijn poging om het falen van het neoliberalisme te overwinnen om de winstgevendheid en het concurrentievermogen van het Amerikaanse kapitalisme na de Grote Recessie te herstellen. Het falen van het neoliberalisme heeft het vermogen van het Amerikaanse kapitalisme ondermijnd om te concurreren binnen en bij uitbreiding het wereldsysteem te domineren. Daarom is er brede steun onder de zakelijke elites en het politieke establishment voor Bidens Keynesiaanse wending en is het een gevaarlijke illusie om het te presenteren als een concessie aan links. Zijn imperialistische Keynesianisme is ontworpen om een diep verdeelde natie te herbevestigen, de fundamenten van het Amerikaanse kapitalisme te herstellen en de Amerikaanse hegemonie over het wereldstaatsysteem te herbevestigen- vooral tegen China, zijn opkomende rivaal om de troon.
Systemische crises van het Amerikaanse imperialisme
Zoals Biden in zijn toespraak duidelijk maakte, wordt Washington geconfronteerd met een ongekende reeks onderling verbonden crises. De belangrijkste daarvan en degene die de prioriteiten van de heersende klasse en staatsmanagers bepaalt, is de lage winstgevendheid van het Amerikaanse kapitalisme (tussen 2008 en 2020).
Hun poging om de winst te herstellen na de Grote Recessie mislukte. Bush, Obama en Trump redden ondernemingen (*1), verlaagden hun belastingen, hielden de rentevoet op nul en legden bezuinigingen op aan werknemers. In plaats van de problemen van het systeem op te lossen, verergerden deze maatregelen, het geheel van onderling samenhangende crises.
In plaats van niet-concurrerend kapitaal op te ruimen (overcapaciteit in diverse sectoren), hielden de banken het in leven in de vorm van zombiebedrijven (niet-rendabele midden- en kleine ondernemingen) die leningen moesten afsluiten om rentebetalingen te doen op hun bestaande schuld. Nu de ruimte voor winstgevende investeringen is verstopt, hebben zelfs gezonde ondernemingen zich afgekeerd van het uitgeven van geld in de reële economie en hebben ze in plaats daarvan hun eigen aandelen opgekocht, waardoor een enorme beursbubbel is ontstaan.
Het probleem van overaccumulatie (chronische overcapaciteit) en lage winstgevendheid was de onderliggende oorzaak van zowel de Grote Recessie als het zwakke herstel van het afgelopen decennium. Het wereldsysteem zit na een opgaande lange golf in de wereldeconomie vanaf 2008 opgesloten in wat Michael Roberts een “lange depressie” en David McNally een “mondiale econo-mische inzinking” van oscillerende recessies en zwak herstel in een dalend systeem, noemt.
Deze inzinking heeft Washingtons crisis van het imperialisme aangescherpt. Als gevolg van zijn nederlagen in Irak en Afghanistan en de Grote Recessie hebben de Amerikaanse staat en zijn ondernemingen een relatieve achterstand opgelopen ten aanzien van het door de staat beheerde kapitalisme van China.
Beijing houdt nu toezicht op ’s werelds op een na grootste economie en heeft meer ondernemingen op de Fortune 500 lijst dan de VS en is zowel economisch als geopolitiek steeds assertiever geworden. Washington en de New York Times zien China nu als een opkomende macht die zijn wereldwijde dominantie bedreigt.
Deze nieuwe imperialistische rivaliteit heeft elke oplossing voor de derde grote crisis geblokkeerd: klimaatverandering. Onder de systemische druk om groei en winstgevendheid te garanderen, weigeren kapitalistische staten, met name de VS (*2) en China, de broodnodige milieuhervormingen door te voeren, terwijl de toegenomen opwarming van de aarde samenlevingen over de hele wereld destabiliseert, waardoor mensen uit hun thuisland worden verjaagd om klimaatvluchtelingen te worden.
Kwalen van het imperiale verval
In de VS hebben deze drie grote crises de toch al gruwelijke verdeeldheid in klassen en op sociaal gebied die door vier decennia neoliberalisme is veroorzaakt, verdiept. De meedogenloze, eenzijdige oorlog van bazen tegen arbeiders en alle onderdrukte groepen, in het bijzonder zwarte mensen, heeft ongeziene ongelijkheid gecreëerd sinds het Robber Baron-tijdperk eind 19e eeuw begin 20e eeuw van zeer omvangrijke monopolistische praktijken in de Amerikaanse economie zoals de spoorwegen, de olie-industrie, de staalindustrie en de banken.
Deze ongelijkheden hebben geleid tot extreme politieke polarisatie. Een nieuw socialistisch links is ontstaan uit een golf van strijd van Occupy Wall Street tot de opstand van de rode leraren in overheidsdienst, #MeToo en de opstand voor Black Lives. Deze vonden electorale uitdrukking binnen de Democratische Partij door de campagnes van politici zoals Bernie Sanders en Alexandria Ocasio Cortez.
Aan de andere kant van het politieke spectrum zweepte Trump een nieuw wit nationalistisch rechts op, geworteld in de woedende kleinburgerij dat zich zorgen maakte over zijn precaire bedrijven en in delen van de arbeidersklasse die werden “platgeslagen” door de-industrialisatie, economische armoede en de bijbehorende “wanhoopziekten” zoals opioïdenverslaving. Trump veegde het Republikeinse establishment opzij, versloeg Hillary Clinton en legde een giftige combinatie op van weggeefacties aan zakelijk Amerika, racistisch binnenlands en internationaal beleid en een nationalistische breuk met Washingtons project van toezichthouder over het mondiale kapitalisme.
De pandemie, zelf een product van het mondiale kapitalisme en de klimaatverandering, heeft al deze problemen verergerd. Het hele politieke establishment, niet alleen Trump en de Republikeinen, maar democraten zoals de gouverneur van New York Andrew Cuomo, slaagde er niet in covid-19 te stoppen dat zich in een razend tempo door de VS verspreiden daarbij miljoenen ziek makend, honderdduizenden dodend en de zwakke economie – al op de rand van recessie- in het diepste dal sedert decennia stortend.
Nu de Amerikaanse samenleving uit elkaar begon te vallen, veroorzaakte de racistische politiemoord op George Floyd een door zwarten geleide multiraciale rebellie van ongeveer 26 miljoen mensen die steden in het hele land verlamden en campagnes lanceerden om de politie geen middelen meer te verstrekken en af te schaffen. Stakingen van essentiële werknemers, van verpleegsters en leraren tot vleesverpakkingsarbeiders en immigrantenlandbouwarbeiders, hebben het systeem verder op zijn kop gezet.
Bovendien voerden Trumps extreemrechtse volgelingen hun opstand tegen de verkiezingsuitslag uit, namen ze kort het Capitool over en bedreigden ze de veiligheid van belangrijke leiders van de politieke klasse. Voor de ogen van de wereld leek de VS een door crisis geteisterd ‘hopeloos geval’.
Wanhopig op zoek naar een nieuwe strategie
Al deze ontwikkelingen dwongen de Amerikaanse heersende klasse, de staatsbureaucratie van Washington en haar managers van de instellingen van het mondiale kapitalisme, tot een nieuw bewustzijn. Hun neoliberale economie en imperiale strategie werkten niet (meer) en ze werden geconfronteerd met een groeiende binnenlandse en internationale legitimiteitscrisis. Zo zijn hun denktanks en instituten, niet die van links, begonnen met het formuleren en steunen van nieuwe strategieën om de kapitalistische accumulatie nieuw leven in te blazen en de Amerikaanse imperiale macht te herstellen.
Kapitalisten – van Warren Buffet tot de Business Roundtable en de Kamer van Koophandel – gaven aan open te staan voor een herverdelend economisch beleid om wrok te onderdrukken. Bedrijfsleiders hebben zich gerealiseerd dat klimaatverandering een bedreiging vormt voor hun systeem en voor investeringsmogelijkheden. Zelfs het Pentagon is bezorgd dat de opwarming van de aarde zijn vermogen om Washingtons dictaten af te dwingen in de weg staat.
Amerikaanse transnationale ondernemingen blijven zich bedreigd voelen door de opkomst van China. Sommige meer nationaal georiënteerde industrieën zoals staal ondersteunen protectionisme tegen hun concurrenten in China. Anderen, zoals Hightech ondernemingen, klagen over de voorwaarden die China stelt aan de toegang tot zijn enorme markt, zijn schending van intellectuele-eigendomsrechten en zijn steun aan nationale kampioenen in Hightechnologie. Ze lobbyen bij de Amerikaanse staat om China te dwingen zich te conformeren aan de neoliberale WTO-regels en haar markt te openen.
Altijd schatplichtig aan het grootkapitaal, hebben de staatsbureaucratie van Washington en de politieke klasse zich scherp tegen China gekeerd. Het Pentagon, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en beide politieke partijen verlieten de visie van Beijing als een “strategische partner” en zien het nu als “strategische rivaal” en bedreiging voor de zogenaamde “liberale, op regels gebaseerde internationale orde” die de VS sinds de Tweede Wereldoorlog heeft gecontroleerd.
Een hele groep van economen- zoals de vroegere Wereldbank Hoofdeconoom Joseph Stiglitz en Paul Krugman- die decennialang hadden gedebatteerd over de problemen van de neoliberale wereldorde, de opkomst van China en de noodzaak van een binnenlands industriebeleid – begonnen te ageren voor een terugkeer naar het Keynesianisme als strategie voor kapitalistische groei. Zij werden daarbij vergezeld door niemand minder dan het IMF en de Wereldbank, die tijdens de diepten van de pandemie-recessie opriepen tot massale staatsuitgaven. Dat bracht de Financial Times ertoe om van een “begrafenis van bezuinigingsbeleid” en een wedergeboorte van “fiscaal activisme” te spreken.
De combinatie van Trumps vier jaar van incompetent wanbeleid, de extreemrechtse overname van de Republikeinse Partij en haar opstand tegen de verkiezingsuitslag, en de Black Lives opstand bepalen het denken van het establishment van de Democratische Partij. Ze realiseerden zich dat ze niet langer op de oude neoliberale manier konden regeren.
In een golf van artikelen van Joe Biden, Antony Blinken, Kurt Campbell, en Hillary Clinton in het tijdschrift Foreign Affairs en andere organen van het imperiale establishment, bedacht de éminence grise van de Democratische Partij ‘het Imperialistisch Keynesianisme’ als hun nieuwe strategie. Begin 2020, voordat hij Bidens Nationale Veiligheidsadviseur werd, schreef Jake Sullivan een stuk getiteld “American Needs a New Economic Philosophy”.
De Verenigde Staten moeten verder gaan dan de heersende economische ideologie van de afgelopen decennia (soms onvolmaakt neoliberalisme genoemd) en heroverwegen hoe de economie werkt, de doelen die ze zou moeten dienen en hoe deze moet worden geherstructureerd om die doelen te dienen – en dit is een geopolitieke en een economische noodzaak.
Het nieuwe Biden-leiderschapscohort raadpleegde de CEO’s van de zeer grote transnationale ondernemingen als Microsoft, Koch Industries, Verizon, Delta, T-Mobile, Lockheed Martin en Comcast- die grondig waren vervreemd door Trump – tijdens het hele proces en vooral bij het opstellen van Bidens plannen.
Bidens Imperialistisch Keynesiaanse Programma
Biden realiseert zich dat Washington de wereldwijde hegemonie niet kan handhaven als het niet lijkt op een uitzonderlijke “stralende stad op een heuvel” maar op een “shithole” met afbrokkelende infrastructuur, diepe ongelijkheden, hardnekkige politieke verdeeldheid en een staat die niet in staat is om zelfs het leven van zijn eigen onderdanen te redden. Het beleid van de regering is ontworpen om het Amerikaanse concurrentievermogen in het buitenland nieuw leven in te blazen en tegelijkertijd nieuwe onrust onder werkende en onderdrukte mensen thuis te voorkomen.
Bidens eerste initiatief was om een rationeel plan uit te rollen om de VS te vaccineren. Profiterend van Trumps “Operation Warp Speed”, de publiek-private samenwerking gericht op het ontwikkelen van vaccins, therapieën en diagnostiek van COVID-19, had de nieuwe regering voldoende vaccins beschikbaar om de bevolking in te enten, waardoor staats- en lokale overheden scholen konden openen, mensen weer aan het werk en consumeren konden zoals gewoonlijk, en het Amerikaanse kapitalisme stabiliseerde na de ineenstorting van 2020.
Natuurlijk was Bidens vaccin uitrol bijna uitsluitend gericht op de VS. Net als andere geavanceerde kapitalistische staten hamsterde zijn regering vaccins, beschermde aanvankelijk de intellectuele eigendomsrechten en winsten van Big Pharma en verhinderde staten in het Zuiden van de wereld om hun eigen vaccins te produceren.
Het vergde massale druk van gezondheidsactivisten, een alliantie van derdewereldstaten en verschillende instituten voor wereldwijde gezondheid om Biden te dwingen de opschorting van intellectuele-eigendomsrechten te ondersteunen. Maar zoals de Financial Times documenteert, nam hij dit nieuwe standpunt niet in de eerste plaats in om levens te redden, maar om de geopolitieke positie van Washington tegen China en andere staten te verbeteren die veel genereuzer zijn geweest in het distribueren van vaccins naar de ontwikkelingslanden.
Het tweede deel van de uitrol van het Biden plan was zijn $1.9 biljoen American Rescue Plan (*3). Na het precedent dat werd geschapen door Trumps CARES Act – zelf bewijs van de reeds bestaande honger van de heersende klasse naar massale fiscale interventie in het licht van de economische crisis – brak Biden met Obama’s reactie op de Grote Recessie toen de laatste, in de woorden van Occupy, de banken redde en werknemers verraadde.
In plaats hiervan stuurde Biden cheques van $ 1.400 naar elke burger, breidde tijdelijk kinderbelasting-kredieten uit, verhoogde de werkloosheidsverzekering en betaalde $ 350 miljard aan reddingsoperaties uit aan staats- en lokale overheden om begrotingstekorten te dekken. Deze steun voor de vraag van de consument heeft de Amerikaanse economie die zich al begon te herstellen, een extra bestedingsimpuls gegeven. De groei zal dit jaar naar verwachting 6,5 procent bereiken (zij het in vergelijking met de krimp in 2020).
Het Amerikaanse kapitalisme fit maken om te concurreren (met China).
Biden stelde vervolgens het $2.7 biljoen grote Amerikaanse Banenprogramma voor, het alternatief van het etablissement voor de Green New Deal, die het verwierp. Het is, in de woorden van de regering, “een investering in Amerika die miljoenen goede banen zal creëren, de infrastructuur van ons land zal herbouwen en de Verenigde Staten zal positioneren om China te overtreffen.”
Het plan behelst onder meer om (*4) $ 621 miljard uit te geven aan nationale infrastructuurinvesteringen – wegen, bruggen en doorvoersystemen. Het reserveert $ 590 miljard voor de financiering van onderzoek en ontwikkeling van de binnenlandse productie, overheidssteun voor de Amerikaanse industrie en banentraining. Deze vormen de basis van een nieuw industriebeleid om de dominantie van de Amerikaanse kapitaal op het gebied van technologie en de onafhankelijkheid van het militaire industriële complex van het Pentagon (*5) te waarborgen.
Zijn regering verklaarde, het investeert “in de toekomst van de Amerikaanse economie en Amerikaanse werknemers, en zal de VS helpen om China en andere landen over de hele wereld te overtreffen.”
Het is ontworpen om de sociale infrastructuur van de VS te versterken, een samenleving die is verscheurd door neoliberalisme. Het wil gratis pre-Kleuterschool kinderopvang garanderen, twee jaar gratis gemeenschapscollege, meer hulp voor vierjarige programma’s, verhoogde Pell Grants (studiebeurzen voor lagere inkomens) en meer financiering voor lerarenopleidingen. Deze zijn allemaal gewogen naar Science, Technology, Mathematics, and Engineering (STEM) disciplines, om Amerikaans kapitaal de werknemers te bieden die het nodig heeft voor de Hightech strijd met China.
Het plan belooft ook betaald gezinsverlof, uitgaven voor de gezondheid van moeders en verbeteringen om Obamacare te versterken in plaats van Medicare for All aan te nemen. Hoewel belangrijke hervormingen als feministisch worden gepresenteerd, is Bidens belangrijkste motief om ze voor te stellen, om vrouwen, die het betaalde personeel in recordaantallen hadden verlaten, de zorg voor kinderen tijdens de pandemie-recessie te laten doen, om terug te keren naar hun werk om producten te maken, diensten te verlenen en winst te maken voor het kapitaal.
Het laatste onderdeel van het plan biedt belastingverlichting aan werknemers. Het maakt belastingkredieten permanent voor ouders die voor kinderen met een handicap zorgen, verlengt de tijdelijke kinderbelastingkredieten met nog eens vijf jaar en verleent belastingkredieten voor kinderloze werknemers met een laag loon.
Ten slotte stelde Biden het Made in America Tax Plan voor om dit fiscale programma van $ 6 biljoen te betalen. Hij belooft de belastingen op de rijksten te verhogen tot een pre-Trump-niveau van 39,6 procent, hogere belastingen op de vermogenswinsten van de rijken op te leggen, het vennootschapsbelastingtarief te verhogen tot 38 procent, de IRS (belastingdienst) te financieren om achter rijke belastingfraudeurs en belastingmaatschappijen aan te gaan die hun winsten parkeren in internationale belastingparadijzen, en belastingprikkels te geven aan investeringen, productie en winsten op land.
Tekortkomingen en grenzen van Bidens plannen
Het lijdt geen twijfel dat Bidens programma een breuk betekent met de trouw van de Democratische Partij aan de Washington Consensus van privatisering, bezuinigingen op de verzorgingsstaat, deregulering en globalisering. Maar voor al het liberale triomfalisme en de rechtse paniek is Bidens Keynesiaanse project volstrekt ontoereikend om de diepe systemische ongelijkheden van het Amerikaanse kapitalisme te herstellen en de klimaatverandering een halt toe te roepen, laat staan om te keren.
Hoewel het American Rescue Plan een ongekende en onmiddellijke stimulans was om de vraag van de consument nieuw leven in te blazen en de begrotingen van de staat en de lokale overheid te versterken, is de resterende $ 6 biljoen voor infrastructuur, banen en sociale uitgaven, zoals Adam Tooze betoogt, eigenlijk erg klein, vooral gezien het feit dat het grootste deel ervan over acht jaar is verspreid.
Bidens voorgestelde uitbreiding van de uitgaven van de verzorgingsstaat zal weinig doen om de diepe sociale ongelijkheden in de VS te verminderen. Zoals Susan Watkins betoogt, zullen de plannen, als ze worden aangenomen, de Amerikaanse verzorgingsstaat niet eens op het huidige niveau brengen van die in Europa, die zelf zijn geteisterd door neoliberale bezuinigingen. Ze wijst erop dat:
- – Het American Rescue Plan is een inhaalslag. Amerikaanse werkloosheidsuitkeringen zijn heel veel lager dan de OESO-normen — Ze zijn zelfs minder dan een tiende van die van het Verenigd Koninkrijk. Als percentage van het BBP, zijn de sociale uitgaven in Frankrijk en Italië ongeveer 50 procent hoger dan in de VS. De overheidsuitgaven aan Amerikaanse gezinnen zijn nauwelijks een kwart van het Duitse, Franse en Britse niveau.
De uitgaven om klimaatverandering aan te pakken verbleken in vergelijking met de $ 10 biljoen die in de Green New Deal hiervoor zijn uitgetrokken, en komen niet overeen met de omvang van de crisis en zullen weinig doen om deze op te lossen. Zoals Brett Hartl van het Center for Biological Diversity betoogt,
- – Bidens industrievriendelijke infrastructuurplan verspeelt een van onze laatste, beste kansen om de klimaatnoodsituatie op te lossen. In plaats van een Marshallplan aanpak die onze economie naar hernieuwbare energie brengt, omvat het ondoorzichtige subsidies voor afvang van koolstof, blijft het steken in de wens dat de vrije markt ons zal redden en verzuimt cruciale en ambitieuze stappen te zetten in de richting van het afbouwen van fossiele brandstoffen. Biden heeft beloofd de CO2-uitstoot met 50% te verminderen en onze elektriciteitssector koolstofvrij te maken, maar dit voorstel komt daar niet eens in de buurt.
Ondanks de klachten van de ondernemingen over hun verhoogde belastingdruk, wijst The New York Times erop dat “als alle voorgestelde belastingverhogingen van Biden doorgang zouden vinden… het totale federale belastingtarief voor de rijken aanzienlijk lager zou blijven dan in de jaren 1940, 1950 en 1960. Het zou ook iets lager blijven dan in het midden van de jaren negentig.”
Ten slotte zal een hogere belasting op geen enkele manier de klassenstructuren van de Amerikaanse samenleving veranderen. Zoals Michael Roberts betoogt, “Omdat ongelijkheid van rijkdom voortkomt uit de concentratie van de productie- en financieringsmiddelen in de handen van enkelen; en omdat die eigendomsstructuur onaangeroerd blijft6, zullen eventuele verhoogde belastingen op rijkdom de verdeling van rijkdom en inkomen in moderne samenlevingen onomkeerbaar veranderen.”
Biden vatte de grenzen van zijn liberale sleutelen aan het systeem samen toen hij zijn Wall Street-financiers vertelde,
- – Als je inkomensongelijkheid hebt die zo groot is als we vandaag de dag in de Verenigde Staten hebben, brouwt en fermenteert het politieke onenigheid en fundamentele revolutie. Het stelt demagogen in staat om in te grijpen en ‘de ander’ de schuld te geven . . . Jullie weten allemaal in je buik wat er moet gebeuren. We kunnen het in de marge oneens zijn. Maar de waarheid is, het is allemaal in ons eigenbelang en binnen onze beleidsmogelijkheden te realiseren, niemand hoeft gestraft te worden. Niemands levensstandaard hoeft veranderen. Er hoeft niets fundamenteel veranderen.
Het smeden van een Nieuwe Nationalistische Consensus (Tegen China)
Niettemin probeert Biden zijn plannen te gebruiken om verschillende onderling verbonden politieke, economische en imperialistische doelen te bereiken. Een recent rapport van de New York Times over Biden’s congrestoespraak, getiteld “Biden Calls for U.S. Om een nieuwe Super Power Struggle in te voeren,” legde de dynamiek vast:
- – President Biden heeft zijn brede visie om de Amerikaanse economie te hervormen gerechtvaardigd …als de noodzakelijke stap om de langdurige concurrentie met China te overleven, een hardloop-wedstrijd waarin de VS niet alleen moeten bewijzen dat democratieën kunnen presteren, maar dat ze de meest succesvolle autoritaire staat ter wereld kunnen overtreft in innoveren en produceren.
In eigen land wil Biden de polarisatie beëindigen die een stabiele kapitalistische heerschappij bedreigt. Om rechts te ondermijnen, hoopt hij Trumps basis in delen van de arbeidersklasse te heroveren door banen te creëren en diensten te financieren, vooral in de verwoeste gede-ïndustrialiseerde gebieden van het land.
Biden wil ook de “progressieve beweging”, met name haar parlementaire vertegenwoordigers, coöpteren en de groei van links neutraliseren. Zijn regering moet definitief weer enige controle krijgen over een aanhoudend proces van radicalisering, gesymboliseerd door de campagnes van Bernie Sanders en belichaamd door de breedte, diepte en macht van de massale antiracistische opstand in de zomer van 2020.
Daartoe zullen Biden en de leiders van de Democratische Partij hun best doen om de eisen als The Green New Deal, Medicare for All en vooral Defund the Police te marginaliseren en als ze kunnen de mond te snoeren. Zijn milde liberale hervormingen zijn bedoeld om deze tegen te gaan en tegelijkertijd steun te krijgen van liberale Ngo’s en de vakbondsbureaucratie, zodat ze hun leden tijdens de tussentijdse verkiezingen in 2022 op Biden en Democratische Partij (DP) adviseren te stemmen.
Biden heeft al enkele overwinningen behaald in het coöpteren van links. Vergeleken met het verzet onder Trump is de strijd sinds Biden aantrad snel gedaald. Hij heeft ook onwrikbare steun voor zijn plannen gekregen van Sanders, Acasio Cortez en de rest van de liberale vleugel van de DP. Sanders ging zo ver om de Biden regering “de meest progressieve sinds die van FDR” te noemen.
Biden kan hun steun gebruiken om een nieuwe nationalistische consensus te helpen smeden om de fundamenten van het Amerikaanse imperialisme te versterken. De naamgeving van zijn vier grote initiatieven (het American Rescue Plan, American Jobs Plan, het American Families Plan en het Made in America Tax Plan) was opzettelijk. Dit is niets minder dan een liberale versie van het “America First” beleid.
Op zijn beurt hoopt de regering de hegemonie te (her)winnen onder de bondgenoten van Washington, die vervreemd waren door Trump, en een “liga van democratieën” op te bouwen om China en andere staten zoals Rusland en Iran te disciplineren. Helaas steunen Sanders en de meeste progressieve Democraten een dergelijk multilateraal imperialisme.
Zal imperialistisch Keynesianisme werken?
De vraag blijft of Bidens imperialistische Keynesianisme zal werken. Hij wordt geconfronteerd met twee problemen die het hele project kunnen ondermijnen. Ten eerste is het helemaal onduidelijk of hij zijn plannen voor banen, gezinnen en belastingen door het Congres kan krijgen.
Om dit te doen, zou hij ofwel de filibuster moeten verpletteren – waarvoor hij tot nu toe terughoudend is geweest uit angst om rechtse Democraten zoals Joe Manchin te vervreemden – of een afstemmingsproces moeten toepassen, zoals hij deed met het American Rescue Plan. Zelfs dan zou hij deals moeten sluiten met Manchin en anderen om een pakket aan te nemen, dat al uit ontoereikende hervormingen bestaat.
Maar de kans is groot dat hij zoiets als zijn programma door het Congres zal wurmen. Zijn voorstellen zijn zeer populair bij de kiezers. En het kapitaal, vertegenwoordigd door de Kamer van Koophandel en Business Roundtable, ondersteunt ondanks klachten over het betalen van zelfs kleine belastingverhogingen, het fiscale activisme van Biden. Als een teken van ondersteuning door het grootkapitaal is de aandelenmarkt gestegen tot recordniveaus en hoger dan in de eerste honderd dagen van elke president van Trump terug naar Truman.
Bidens grotere probleem is dat zijn Keynesiaanse beleid het hardnekkige probleem van het Amerikaanse kapitalisme, van chronische overaccumulatie en lage winstgevendheid niet kan overwinnen. Ondanks alle grote verhalen, maar al te vaak omarmd door delen van links, dat Keynesianisme een oplossing is voor de kapitalistische crisis, slaagden Keynesiaanse methoden er niet in om de VS uit de laatste twee grote crises van het systeem te slepen.
Roosevelts New Deal heeft het systeem niet nieuw leven ingeblazen tijdens de Grote Depressie. Eigenlijk deden de massale faillissementen van het tijdperk dat; ze ruimden niet-concurrerend kapitaal op, herstelden de winstgevendheid en openden ruimte voor winstgevende bedrijven om opnieuw te investeren. Roosevelts programma’s en vooral zijn oorlogsuitgaven werkten om de economie te stimuleren omdat deze zich al herstelde. En de vernietiging van Europa en Azië door de oorlog maakte meer ruimte vrij voor winstgevende investeringen, wat leidde tot de lange naoorlogse hausse of golf.
Tijdens de crisis van de jaren zeventig had het Keynesianisme geen antwoord op de stagflatie — stagnerende groei met hoge inflatie—die geworteld was in overaccumulatie en lage winstevendheid. Ondanks herhaalde pogingen van Richard Nixon, die verklaarde “we zijn nu allemaal Keynesianen” om de staatsuitgaven te gebruiken om groei te stimuleren, mislukte deze strategie. Daarom wendde de heersende klasse eerst onder Jimmy Carter en vervolgens resoluut onder Ronald Reagan zich tot neoliberalisme als een nieuwe strategie.
Vandaag hebben Bidens binnenlandse vaccinatiecampagne en economisch stimulering een toename van de groei veroorzaakt. Maar dit herstel zal, zoals Michael Roberts heeft betoogd, waarschijnlijk een suikerroes zijn, gevolgd door een terugkeer naar de stagnerende economie die heerste vóór de pandemie-recessie.
In werkelijkheid zal Bidens Keynesianisme, net als in de vorige grote crises van het systeem, geen nieuwe hausse teweegbrengen. Geen enkel bedrag aan overheidsuitgaven, met name de relatief kleine bedragen die Biden voorstelt, kan het lage investeringsniveau compenseren van het private kapitaal als gevolg van de lage winstgevendheid.
Erger nog, Bidens staatsuitgaven kunnen de problemen van het systeem verergeren. Bijvoorbeeld, de Federale Reserves inzet om de rente op een record laag niveau te houden, zelfs als de economie herstelt, blijft een levenslijn van goedkope leningen geven aan de zombiebedrijven. Dat blokkeert de clearing van niet-concurrerend kapitaal uit het systeem en stopt het herstel van de winstgevendheid.
Bidens uitgavenuitspatting kan ook nieuwe problemen voor het systeem veroorzaken. Het dreigt de effectieve vraag ten opzichte van het aanbod te over-stimuleren die wordt beperkt door de terughoudendheid van kapitaal om te investeren. Die over-stimulans van de vraag zou een periode van inflatie kunnen veroorzaken te midden van een relatief stagnerende groei – een terugkeer naar de nachtmerrie van de stagflatie van de jaren zeventig.
De inflatie kruipt nu al omhoog en als deze doorgaat, zal de Federal Reserve gedwongen worden de rente te verhogen om oververhitting van de economie te stoppen, waardoor het voor zombies moeilijk wordt om nieuwe leningen te betalen en daardoor het risico op faillissement lopen. Als dat gebeurt, kan het kapitaal zich tegen Biden keren en de Republikeinse Partij steunen om bezuinigingsmaatregelen door te drukken ten koste van werknemers en onderdrukten.
Socialisten mogen geen aanhangsel worden van Bidens liberalisme.
Voorlopig beleeft Bidens imperialistische Keynesianisme echter zijn gloriedagen. Het is omarmd door de Democratische Partij en het heeft socialistisch links verrast en die heeft geen heldere strategie om hierop te reageren.
Nieuw Links, voornamelijk in de DSA (Democratic Socialists of America, vert), is geradicaliseerd in oppositie tegen de neoliberale Democraten en rechtse Republikeinen en was daarom niet voorbereid om Bidens Keynesianisme aan te pakken. Erger nog, Sanders heeft het socialisme gelijkgesteld met het New Deal-liberalisme en heeft samen met Ocasio-Cortez en delen van de DSA, Biden gesteund bij de uitvoering ervan.
Dit heeft links op een pad gezet om een aanhangsel te worden van Biden’s imperialistische Keynesianisme. Het is niet verwonderlijk dat liberals een standpunt van jubelende steun voor Biden hebben ingenomen en sommige delen van links hebben zich bij hen aangesloten. Ze geloven ten onrechte dat Biden naar ons luistert en zelfs ons programma overneemt. Dat doet hij niet; Hij implementeert een liberaal imperialistisch programma, gemaakt door het Washington establishment om het Amerikaanse kapitalisme te versterken.
Anderen zijn kritische aanhangers geworden van Bidens programma’s als zou dat het enige zijn dat we nu door het Congres kunnen krijgen. Op zijn best voeren ze campagne voor oppervlakkige verbeteringen. Deze politiek van realisme houdt links uiteindelijk gevangen in het steunen van volstrekt ontoereikende hervormingen, waarvan we eigenlijk essentiële delen zouden moeten tegenwerken, en leidt ons af van het vechten voor radicalere hervormingen.
Sommigen die kritisch zijn over Biden proberen het Keynesiaanse programma, dat zij steunen, te scheiden van zijn imperialistische doel om China te confronteren, dus het Pentagon programma van Biden, waar ze tegen zijn. Maar er is geen manier om dit te doen; het volledige ontwerp van Bidens programma’s, zoals hij en iedereen in zijn regering herhaaldelijk benadrukt, is het verbeteren van de concurrentiepositie van de VS in de wereldeconomie tegen China.
Op basis van deze verkeerde standpunten gelooft of accepteert de meerderheid van links nu impliciet het argument dat stemmen voor en kandidaat zijn als Democraten de sleutel zijn tot het veranderen van de samenleving. In werkelijkheid is massale, ontwrichtende en zelfs illegale strijd buiten en vaak tegen de Democratische Partij, echter de beste manier voor links om aan te dringen op noodzakelijke hervormingen.
Vergeet niet dat Occupy de klassenongelijkheid in de publieke discussie bracht. Stakingen door de Chicago Teachers Union, de United Teachers of Los Angeles en de illegale stakingen van leraren in ‘Red States’, allemaal het establishment dwongen om de grieven van leraren, studenten en de gemeenschap op te pakken. En het belangrijkste is dat de opstand voor Black Lives het Democratische establishment dwong om op zijn minst retorisch het probleem van systemisch racisme te erkennen.
Een socialistisch alternatief voor imperialistisch Keynesianisme
Socialisten moeten zich verzetten tegen Bidens oproep om achter zijn regering te staan en in plaats daarvan onze onafhankelijkheid behouden om zich aan te sluiten bij en de strijd te organiseren voor radicale hervormingen, en een socialistisch alternatief voor Biden en de Democraten op te bouwen.
Natuurlijk moeten we de ultralinkse valkuil vermijden om de liberale hervormingen van Biden als zinloos af te doen; hoewel dat niet hun primaire doel is, zullen ze het leven van mensen verbeteren. Maar in plaats van ze gewoon te steunen zoals ze zijn, moeten we hun vergaande uitbreiding eisen en vechten voor de opname van de onderwerpen die momenteel buiten het nationalistische project van de regering zijn gelaten, vooral betreffende immigranten zonder papieren.
Tegelijkertijd moeten we ons verzetten tegen Bidens poging om links te sturen in de richting van het steunen van reactionaire liberale maatregelen. We moeten ons aansluiten bij de Movement for Black Lives om ons verzetten tegen de George Floyd Act, die net als andere wetsvoorstellen voor politiehervormingen, de racistische politiediensten zal versterken.
We moeten het voorbeeld volgen van migrantenrechtactivisten in hun campagne tegen de Moderniseringswet voor landarbeiders, die onder het mom van immigratiehervorming de legalisering belemmert, uitbuitende gastarbeidersprogramma’s uitbreidt en werknemers ondergronds drijft door nieuwe controles naar hun elektronische identiteitsgegevens op te leggen.
We moeten ook aandringen op principiële afwijzing van het Amerikaanse imperialistische beleid, met inbegrip van de steun aan cliëntstaten zoals Colombia en de Israëlische apartheidsstaat, met het beleid van etnische zuivering van de laatste. En misschien wel het belangrijkste is dat we ons verzetten tegen Bidens herbevesting van de Amerikaanse hegemonie over de hele wereld en tegen China. Onze taak als internationalisten is om grensoverschrijdende solidariteit op te bouwen, geen partij te kiezen in een strijd tussen de dominante imperialistische macht van de wereld en haar mindere, maar niet minder reactionaire rivaal.
Tot slot moeten we de strijd voor ons programma van radicale binnenlandse eisen uitbreiden, waaraan de Democraten op zijn best lippendienst bewijzen en zich er vaker tegen verzetten. Dit zijn eisen als de PRO Act die garandaart dat werknemers gerechtigd zijn lid van een vakbond te zijn, Free Higher Education, Medicare for All, The Green New Deal, Cut the Pentagon, Defund the Police en Abolish ICE en het demilitariseren van het immigratiesysteem. De enige manier om deze te winnen is door middel van massale ontwrichtende en zelfs illegale protesten en stakingen, vergelijkbaar met die welke radicale veranderingen in de jaren 1930 en 1960 hebben gewonnen.
Om deze strijd te leiden, moeten we de valkuil vermijden die onze voorouders gevangen heeft – ontbinding van links in de Democratische Partij. We moeten opnieuw bevestigen dat we een eigen partij moeten opbouwen om te vechten voor radicale hervormingen op weg naar het vervangen van het falende kapitalistische systeem door het internationale socialisme, een samenleving die mensen over de hele wereld boven winst stelt.