Banken zijn massavernietigingswapens. Om het hoofd te bieden aan de veelzijdige crisis van het kapitalisme moeten de bankiers worden onteigend en de banken worden gesocialiseerd. (Dit is het tweede deel, het eerste vindt u hier). [leestijd 12 minuten]

Het pleidooi van Nederlandse economen voor een Europese financiering van de aanpak van de coronacrisis zal voor meer schulden zorgen, zo betogen Thomas Bollen en Martijn Jeroen van der Linden. Volgens hen is er een betere oplossing: monetaire financiering.

Een reële kans op duizenden doden, een economische crisis die wellicht zijn weerga niet zal kennen, en een bijna volledige stagnatie van het openbaar leven: voor Europeanen die tot de naoorlogse generaties behoren, is de huidige COVID-19 pandemie waarschijnlijk de grootste en meest maatschappij-ontwrichtende ramp die ze ooit hebben meegemaakt. De vooruitzichten zijn niet best. Want zelfs al mocht men er binnen afzienbare tijd in slagen om het coronavirus in te dammen, dan nog valt maar te bezien welke politieke en economische effecten dit op de langere termijn zal hebben.

Het coronavirus legt de zwakten in ons voedsel- en landbouwsysteem bloot. Veel mensen in Nederland zoeken daarom naar lokaal geproduceerd voedsel. Dat is in veel plaatsen mogelijk. Maar alleen met een radicaal andere visie én beleid maken we daadwerkelijk de omslag naar een toekomstbestendig, gezond landbouw- en voedselsysteem. Nu en na de crisis.

De regeringen van de EU-lidstaten proberen het zo goed mogelijk te verbergen, maar de chaos en tekorten in hun gezondheidszorg zijn nu voor iedereen zichtbaar. Tientallen jaren werd de neoliberale politiek van bittere  bezuinigingen, privatiseringen, loonmatiging, flexibilisering van banen en snijden in de sociale zekerheid als oplossing voor alle problemen gepresenteerd. Nu er echt een crisis heerst zijn de neoliberale maatregelen het probleem. De crisis die ze gecreëerd hebben is tevens een crisis van het neoliberale kapitalisme. De politieke en mediale elite roepen ons nu op te applaudisseren voor de werkers in de gezondheidszorg, de verpleeghuizen en thuiszorg, die nu de spits afbijten en zich kapot werken. Het zijn dezelfde politici die de lonen gekort, de pensioenleeftijd verhoogd en de ziekenhuizen afgeslankt hebben. En de journalisten van de ‘kwaliteitsmedia’ hebben het toegejuicht.

Europa is het epicentrum geworden van de coronacrisis, maar de Europese Unie speelt nauwelijks een rol in het beheer van de crisis. Deze crisis toont aan dat de belangrijkste instrumenten van staatsmacht op het gebied van politiek, financiën, wetgeving en cultuur nog steeds bij de natiestaat liggen. De EU, die sinds 2008 in een permanente staat van crisis verkeert, staan nog moeilijker tijden te wachten.

De regeringen en de bevolking reageren vooral op de pandemie. Ondertussen ontvouwt zich een financiële crisis zonder dat we worden uitgenodigd voor de discussie. Centrale banken en regeringen leggen tientallen miljarden steun op tafel om ons gerust te stellen en door de storm te loodsen. Ze zijn ook bedoeld om de ineenstorting van het banksysteem te voorkomen en om te voorkomen dat er te veel verliezen voor 'beleggers' ontstaan.

Voor extreem rechts vormt de pandemie een kans om grenscontroles in te voeren en de rechtsstaat uit te hollen. Het kan ook hun totale onbekwaamheid blootleggen.

Het zijn onzekere en angstige tijden. De overheid neemt maatregelen die hun weerga niet kennen en een enorme impact op het dagelijks leven hebben.

In een paar dagen tijd zijn de winkels gesloten en zijn de straten leeggemaakt. Gisteren kondigde de regering hardere maatregelen aan, waardoor eindelijk alle economische activiteiten die niet "strategisch" zijn, zouden moeten worden gesloten. Velen vragen zelfs om het leger om de straten te controleren, wat in feite begint te gebeuren. De besmetting is niet gestopt. Vanaf het begin van de epidemie tot 21 maart zijn er in Italië 42.821 mensen besmet geraakt en zijn er 4.825 mensen gestorven. Op 21 maart zijn 793 mensen gestorven.

 16 punten vanuit links perspectief over de coronacrisis

De coronapandemie is een ernstig probleem voor de volksgezondheid en het menselijk leed dat door de verspreiding van dit virus wordt veroorzaakt, zal enorm zijn. Als de pandemie zich uitbreid in landen in het zuiden van de wereld met zeer kwetsbare volksgezondheidsstelsels - die door 40 jaar neoliberaal beleid zijn ondermijnd - zal het dodental zeer hoog zijn. We mogen de kritieke situatie van de Iraanse bevolking niet vergeten, die het slachtoffer is van de door Washington opgelegde blokkade, een blokkade die ook geneesmiddelen en medische apparatuur omvat. [leestijd 20 minuten]

Terwijl de meeste Europese landen zich voorbereiden op ‘lock-downs’ om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, kiezen enkele landen voor een andere strategie: kudde-immuniteit. In plaats van zoveel mogelijk mensen te testen en maatregelen te nemen om de sociale afstand te vergroten, willen ze het virus doelbewust laten verspreiden onder mensen met een laag risico, zodat een groot deel van de bevolking immuun wordt.

We ontdekken weer dat gezondheid een mondiaal openbaar goed is en dat volksgezondheid en sociale stelsels cruciale alternatieven voor de markt zijn. Een overzicht van de mogelijkheden om op Europees niveau een rechtvaardiger en veiliger economisch systeem op te bouwen. Geen revolutionair verhaal, eerder ‘post-Keynes’. En met een pleidooi voor een grote rol van de EU .

11 en 12 maart 2020 vergaderde de Amsterdamse gemeenteraad. Erik van Erp, journalist van de MUG, doet op de website van het blad verslag van de vergadering.