Ga naar de inhoud

Reclamefilmpje voor palmolie-vrije supermarktproducten geweerd van tv (UK)

Supermarktketen Iceland Foods uit de UK mag deze kerst zijn promotiefilmpje voor levensmiddelen zonder palmolie niet op tv laten zien. Het zou in strijd zijn met wettelijke bepalingen over politieke reclame-uitingen. In de pers werd dit opgevat als een verbod wegens een ¨(te) politieke¨ inhoud. Vandaag verklaarde reclamecommissie Clearcast echter dat het zou gaan om de vermeende politieke rol van Greenpeace, de producent van het filmpje.

6 min leestijd

(door Matt Hermers, oorspronkelijk verschenen op supermacht.nl)

Iceland, een supermarktketen in de UK gespecialiseerd in diepgevroren voedsel, zet zich in voor het behoud van het regenwoud en zijn bewoners. In april dit jaar verklaarde algemeen directeur Walker dat Iceland Foods voor eind 2018 alleen nog huismerken wil verkopen die geen palmolie bevatten. Met de kerst wil de keten op tv reclame maken voor zijn huismerken zonder palmolie.

{youtube}JdpspllWI2o{/youtube}

Huismerken zonder palmolie

Walker meldde in april dat Iceland Foods ´Nee´ zegt tegen palmolie zolang niet kan worden gegararandeerd dat de productie ervan geen vernietiging van regenwoud tot gevolg heeft. Afgelopen november bezocht hij Borneo (indonesië) om met eigen ogen het effect van de ontbossing te zien. Iceland is er van overtuigd dat er niet zo iets bestaat als gecontroleerde ´duurzame´palmolie en voor het eind van 2018 wil de keten geen huismerken meer verkopen waarin palmolie is verwerkt. In samenspraak met zijn leveranciers is een programma opgesteld waarbij palmolie wordt vervangen door raapolie en plantaardige olieën.

Palmolie

Palmolie is een goedkoop en grootschalig geproduceerd ingrediënt voor levensmiddelen. Het wordt gebruikt bij de productie van ruim de helft van alle supermarktproducten, van brood en gebak via chocolade, wasmiddel, cosmetica tot een biodiesel. Naar verwachting zal het gebruik tegen 2050 zijn verdubbeld.

De winsten uit de palmolie- en houtpulpproductie zijn de grootste drijfveer voor de voortgaande ontbossing in Indonesië en Maleisië. Elk uur wordt een bosgebied ter grootte van 146 voetbalvelden tegen de vlakte. Een van de meest bedreigde diersoorten in dat gebied is de orang-utan; de uitroeiing van de soort is niet meer ver weg als de ontbossing door gaat.

Video rond een jonge Orang-utan

In de animatie die Iceland Foods tijdens de kerst op tv wilde laten uitzenden, figureert een jonge orang-utan. Het beest zocht een goed heenkomen in de slaapkamer van een meisje nadat het was gevlucht voor de machines die zijn leefgebied met de grond gelijk maken. Het meisje trekt zich het lot van de aap aan en wil actie voeren voor behoud van het bos.

Het filmpje is gemaakt door Greenpeace en het was al geruime tijd te bezichtigen op de website van de milieuorganisatie. Greenpeace stemde toe in het verzoek van Iceland om het filmpje te gebruiken om diens palmolie-vrije huismerken aan te prijzen.

¨Ophef door misverstand¨

Algemeen directeur Mundy van reclamecommissie Clearcast zei vandaag te begrijpen dat met het verbannen van het fimpje van tv een belangrijk maatschappelijk isssue is aangesneden. En dat dit resulteerde in veel publiciteit, discussie op de sociale media en zelfs in een beginnende campagne tegen het verbod. Volgens hem berust veel van wat er gezegd en geschreven is echter op een misverstand.

Clearcast beoordeelt namens de omroeporganisaties in de UK of reclame-uitingen aan de wet voldoen. Clearcast gaat ervan uit dat het reclamefilmpje zelf geen politieke boodschap of inhoud uitdraagt. Maar de Broadcast Code for Advertising Practice (BCAP) en de Communications Act verbieden reclame-uitingen die worden aangeboden door of namens een organisatie met volledige of gedeeltelijke doelen met een politiek karakter.

Volgens Mundy was het filmpje al een tijdje te zien via de website van Greenpeace, de producent ervan. Clearcast gaat er vooralsnog van uit dat Greenpeace een politieke organisatie is, tenzij het tegendeel wordt bewezen [1].

¨Ban is onterecht¨

Freelance journalist Jessica Brown is niet te spreken over het verbannen van het fimplje van tv: ¨In het gevecht tegen palmolie was het grote geld steeds de winnaar. Juist daarom moeten de argumenten tegen de destructie van de aarde door de mens niet het zwijgen worden opgelegd. En daarom ook moet Iceland´s animatiefilm met die vriendelijke orang-utan niet worden gebrandmerkt als te politiek.

Dat wat ècht politiek is, is volgens haar het verbieden van een video [1] die feiten bevat die in het belang zijn van de kijkers, feiten die blijkbaar ingaan tegen de belangen van sommige politici. Hoewel fundamentele veranderingen een zaak zijn van de politiek, kunnen ondernemingen ook een rol spelen die leidt tot structurele en sociale verandering. En Iceland Foods neemt hierin de leiding omdat het doet wat het zegt. Het is de eerste grote supermarktketen die stopt met palmolie als ingrediënt voor zijn huismerken¨.


Videos:

– ¨#PalmOilAlarmCall – Visiting Borneo,¨ Iceland Foods, 10 april 2018.
– ¨Iceland’s Banned TV Christmas Advert… Say hello to Rang-tan. #NoPalmOilChristmas,¨ Iceland Foods, 8 november 2018.
Kritiek van Jurassicjunkie op oordeel van Clearcast.
– ¨When An Orangutan Fight Back!,¨ Protect All Wildlife, 10 november 2018.

Meer lezen:
– ¨Duurzame palmolie: papieren werkelijkheid van RSPO en Unilever die kinderarbeid en uitbuiting toedekt,¨ Supermacht, 5 december 2016.
– ¨Palmolieproductie: intransparant, onduurzaam en bron van ontbossing en verdrijving (Greenpeace),¨ Supermacht, 8 maart 2016.
– ¨Iceland supermarket vows to eliminate plastic on all own-branded products¸¨ The Guardian, 15 januari 2018.
– ¨Duurzame palmolie blijft een mythe: de Belgische consument wordt misleid,¨ Supermacht, 9 februari 2018.
– ¨Help mee Nestlé en Pepsi aan te pakken wegens hun banden met palmoliebedrijf Indofood! (update),¨ Supermacht, 18 augustus 2018.
– ¨Duurzame Troonrede 2018: Alles draait om winst, maar laten we dan wel netjes rekenen,¨ Volkert Engelsman, Trouw, 4 september 2018.

Noot:
[1] Volgens Brown is de Advertising Standards Authority die besluiten van Clearcast kan herroepen, overigens van mening in deze zaak ¨geen rol¨ te spelen.
(In: ¨Iceland’s Christmas ad was brave and necessary. It shouldn’t be banned,¨ Guardian, 9 november 2018

Bronnen:
– ¨Iceland to be first UK supermarket to cut palm oil from own-brand products,¨ The Guardian, 10 april 2018.
– ¨Iceland’s Christmas TV advert banned for being too political,¨ The Guardian, 9 november 2018.
– ¨Iceland’s Christmas ad was brave and necessary. It shouldn’t be banned,¨ The Guardian, 9 november 2018.
– ¨Reclamespot tegen palmolie geweerd wegens ‘te politiek’,¨ De Standaard, 9 november 2018.
– ¨Clearcast’s MD responds to coverage of decision not to clear the Iceland ad,¨ Clearcast, 12 november 2018.