CoopCycle: voedselkoeriers in zelfbeheer
Novaramedia bracht deze week een video uit over voedselkoeriers in verschillende Europese landen. De koeriers willen niet meer voor platformbedrijven als Deliveroo, Glovo, Grubhu, Ubereats rijden. Ze hebben zich georganiseerd in coöperaties. Dat geeft hen zeggenschap over hun loon en arbeidsvoorwaarden. Een voorbeeld voor Nederlandse riders?
(door Matt Hermers, oorpsronkelijk verschenen op supermacht.nl)
De video ´Reclaiming Work: The Cycle Couriers Subverting The Gig Economy´ is te vinden op YouTube [1] en embedded hieronder. Het gaat over coöperaties van fietskoeriers in Spanje, Frankrijk, België, de UK, Duitsland en Polen [2].
{youtube}I0Z5PBgwu60{/youtube}
Enkele deelnemers aan die cooperaties leggen uit waarover het gaat:
Velen van hen hebben gereden voor commerciële platforms (de ´gig companies´ [3]). Zij hadden geen recht op uitkering, ziektegeld of vakantiegeld, en reden zonder verzekering. De lonen waren ook erg laag en ze moesten zelf hun fiets, kleding en bepakking (inclusief onderhoud en de vervanging) bekostigen.
In september 2017 zetten enkele riders de federatie CoopCycle op als alternatief voor de platforms die hen hebben uitgebuit. Die federatie omvat een aantal coöperaties in landen als Spanje, Frankrijk, Duitsland, de UK, Polen en België. Binnen die coöperaties hebben de riders zeggenschap over de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden en ze delen de opbrengst onderling op eerlijke en gelijke wijze. Ze zijn ook goed verzekerd en kunnen gebruik maken van speciaal ontworpen e-commerce opensource software.
Cristina, mede-oprichtster van de coperatie La Pájara Ciclomensajería in Madrid: ´In de gig economy betalen de restaurants een percentage van de opbrengst aan de platformbedrijven. De enorme winst die dat oplevert gaat – na aftrek van de overheadkosten – naar de aandeelhouders. Maar de riders, die het echte werk doen, worden afgescheept met zeer geringe bijdrage. En op elke willekeurig moment kan zo´n gig company de lonen verlagen. Onze coöperatie groeit snel en we ondermijnen zo uitbuitende platforms¨.
Kevin uit Parijs, die in september 2017 CoopCycle heeft opgezet: ¨Ik wilde mee doen omdat het een digitaal antwoord geeft op een oude kwestie, namelijk hoe kunnen proletariaat en de arbeidersklasse de productiemiddelen in handen krijgen? De idee van het coöperatie komt voort uit de behoefte om een nieuw soort wereld te creëren.¨
Martino (Madrid): ¨Het grote verschil tussen ons en de grote onlinevoedselbedrijven is dat alle opbrensten in het coöperatie blijven. Uit die opbengst krijgen de riders een goed salaris betaald, maar ook een evenredig aandeel in sociale zekerheid, verzekering en het professionalisering van de arbeid.¨
Cristina: ¨Het revolutionaire zit erin dat wij het in de praktijk uitvoeren. Het is niet bij een droom gebleven. Het is belangrijk voor ons dat we mensen op de hoogte brengen van ons bestaan en dat zij begrijpen dat CoopCycle een alternatief is voor de standaard gig bedrijven. We hopen ook dat het andere werkers motiveert om het cooperatieve model te gebruiken als alternatief. En als ze geen alternatief kunnen opzetten, dat het hen tenminste er toe beweegt om voor hun rechten op te komen.¨
Meer lezen:
– Twitter draad
– Reclaiming Work
– ¨Platform cooperativism: coöperaties voor de digitale wereld,¨ De Wereld Morgen, 6 december 2016.
– ¨Deliveroo-bezorgers in stakingsactie,¨ Globalinfo, 29 november 2017.
– ¨Deliveroo-koeriers protesteren tegen gedwongen freelance statuut,¨ Globalinfo, 15 januari 2018.
– ¨Slaveroo: bedrijf geeft geen krimp,¨ Globalinfo, 30 januari 2018.
– ¨Deliveroo speelt het hard: enkele feiten op een rij,¨ Globalinfo, 18 juni 2019
– ¨Rechtbank: Deliveroo-koeriers zijn werknemers en vallen onder de cao. Gevolgen voor de ´platformeconomie´?,¨ Supermacht, 19 januari 2019
Noten:
[1] Leiding en productie door Cassie Quarless en Usayd Younis van black & brown films. De video duurt 7 en een hakve minuut en is te zien via deze link.
[2] Spanje
Madrid: La Pájara Ciclomensajería – Cooperativa de ciclologística
Frankrijk:
Bordeaux : Coursiers Bordelais – Livraison a vélo
Lyon: Traboulotte – Food Delivery Service
Poitiers: La Poit’ à Vélo
Lorient Feel à Vélo
Nantes: Les Coursiers Nantais – Coopérative de coursiers à vélo
Grenoble: S!CKLO – Livraison à vélo
Montpelllier: Les Coursiers Montpelliérains
Lille: Lille.bike – La livraison à vélo
Paris: Olvo – Coopérative de cyclo-logistique
België:
Brussel-Molenbeek: Molenbike – Livraison à vélo eco-responsable des circuits
Luik: Rayon Neuf, Livraison Cyclo Urbaines
BI
York: York Collective, Open Collective
Duitsland
Berlin: Kolyma2: Food delivery with a soul
Polen
Warsaw: Zentrale
[3] ¨Gig Economy,¨ 13 april 2020.
(Verkorte weblink: https://www.supermacht.nl/?p=9786)