WTO . ZIP (wekelijks Cancún) nummer 27
De derde wekelijkse uitgave over de WTO, WTO-zip nr. 27, de dato 27 augustus 2003.
Nieuwsbrief over ontwikkelingen rondom Wereld Handels Organisatie WTO.
(zie verder colofon onderaan)
Inhoud :
A) Werken aan het Framework
B) Ontwikkelingslanden bekritiseren tweede concept onderhandelingstekst voor Cancún
C) NGO-consultatie met het Ministerie van Economische Zaken
D) Waarom de voorganger van de WTO opzij werd geschoven en in de vergetelheid raakte
E) Boek snel: Actievakantie Cancún! Nog enkele plaatsen beschikbaar
F) Liberale ‘vrije’ markt faalt in landbouwsector
G) Landbouw en globalisering in Nederland
Teksten over de toekomst voor boeren en burgers (beschouwing)
H) WTO-plaquette gaat de wereld rond als symbool
J) persbericht: Tweede Kamer verkeerd voorgelicht over WTO-standpunt Minst Ontwikkelde Landen;
Bijstelling WTO-instructie nodig tav investeringsverdrag
K) NRC-handelsblad over WTO
1. Hoogleraar over baten van Doha Ontwikkelings Ronde
2. Reactie landbouwexporteurs tegen voorstel EU, VS
L) Meld je nu aan voor Symposium ‘Grenzen aan de Markt – Alternatieven voor het Neoliberale systeem”
M) Activiteiten van WTO-watchersteam
N) Info-avond “WTO en vrijhandel”
O) Videoproductie: “Waarom de WTO slecht voor je is…”
P) Debat over WTO en GATS in Groningen
Q) “Stop de WTO info avond en diskussie” (Cia Infocafe Amsterdam)
R) Diverse aankondigingen
A) Werken aan het Framework
(door Kees Stad)
Aan de vooravond van de WTO-top in Cancún worden in het hoofdkwartier in Genéve alle zeilen bijgezet om de conferentie te redden. Het in vage bewoordingen beschreven voorstel van de EU en de VS om de eigen landbouwsector minder te beschermen, en de aankondiging van WTO-directeur Supachai dat een akkoord over medicijnen in de maak was, worden dan ook vooral gezien als pogingen om de aanloop naar de WTO-top wat op te fleuren.
De Financial Times (FT), die je met gemak het meest gezaghebbende dagblad op het gebied van internationale economie kunt noemen, beschreef de ontwikkeling binnen de WTO op 26 augustus als een “veldslag” (“WTO Battles over framework for Cancún”)… De FT schrijft dat er in Geneve naarstig geploeterd wordt om een concepttekst op te stellen waar alle WTO-leden zich in kunnen vinden. Sleutelfunctie heeft daarbij de Uruguayaan Carlos Pérez del Castillo, die voorzitter is van de Algemene Raad van de WTO.
Een concept slotverklaring moet een zorgvuldig evenwicht verwoorden tussen de belangen van verschillende landen op uiteenlopende gebieden als de handel in landbouwprodukten of de uitbreiding van de WTO met regels over investeringen. Terwijl sommige landen stellen dat er veel te hard van stapel wordt gelopen, stellen andere juist dat de voorgestelde nieuwe stappen niet ver genoeg gaan. Hoe dan ook, del Castillo en Supachai werken aan een algemene slotverklaring waarvan ze hopen dat de lidstaten ze aanvaarden als basis voor de onderhandelingen in Cancún. Als het voorstel afgewezen wordt, dreigt een grote chaos.
Landbouw zal volgens de FT het voornaamste struikelblok zijn. Het jongste WTO-voorstel zou volgens de FT verder gaan dan het voorstel dat de EU en de VS op het gebied van landbouw gedaan hebben. Het roept de westerse landen op om de invoertarieven drastisch te beperken en exportsubsidies op termijn te schrappen. Maar Brazilië, dat veel landbouwprodukten exporteert, vindt het aanbod onvoldoende, terwijl Japan, dat haar rijstboeren stevig beschermt, juist vindt dat er veel teveel toezeggingen worden gedaan. Volgens de FT heeft ook de EU verklaard dat de voorstellen op het gebied van terugdringing van binnenlandse subsidies, verder zou gaan dan haar uiterste standpunt.
Volgens de FT verzetten veel ontwikkelingslanden zich tegen het plan om de industriële handelstarieven te beperken en in sommige gevallen zelfs geheel te schrappen. Volgens sommige waarnemers zal Cancún niet kunnen ontkomen aan het verlenen van uitzonderingsclausules op het gebied van de openstelling van hun economie voor de armste landen. Daarnaast bestaat er binnen de WTO ernstige verdeeldheid over het uitbreiden van de organisatie met regelgeving op het gebied van investeringen. Met name de EU, Japan en Zwitserland bepleiten dat laatste, maar veel ontwikkelingslanden, waaronder India, zijn juist fel tegenstander.
B) Ontwikkelingslanden bekritiseren tweede concept
onderhandelingstekst voor Cancún
(door Rob Bleijerveld)
Martin Khor van Third World Network bericht vandaag (27 augustus) dat op 25 augustus de Hoofden van Delegaties van de WTO-lidstaten de aangepaste concepttekst voor de komende ministerstop bespraken. Deze aanpassing is opgesteld door de voorzitter van de Algemene Raad en hen pas aangereikt op zondagavond 24 augustus (..). Het is een belangrijk agenda-item voor de laatste vergadering van deze Raad voor Cancún (25 tm 27 augustus).
Delegaties uit meerdere ontwikkelingslanden hebben kritiek geuit en gezegd dat de tekst ‘ongebalanceerd’ is en op veel gebieden niet aan hun ontwikkelingsbehoeften voldoet of hun voorstellen weerspiegelt. Een groot aantal ontwikkelingslanden zijn vooral ontevreden over die gedeelten die gaan over landbouw en niet-agrarische markttoegang. Over de secties voor de Singapore Onderwerpen zijn de reacties gemengd. Over het algemeen was er tevredenheid met het stuk dat geplaatst is tussen ‘vierkante haken’ (en dus de meningen weergeeft van de lidstaten). Kritiek is er echter over het feit dat in een bijlage gerefereerd wordt aan het beginnen met onderhandelingen in Cancún overeenkomstig het voorstel van de Europese Unie.
Verschillende delegatiehoofden eisten aanpassing van de concepttekst of tenminste dat door hun aangedragen alternatieve tekstvoorstellen weergegeven worden in de tekst, danwel in bijlagen.
Voorzitter del Castillo van de Algemene Raad weigerde echter en zei dat de concepttekst toch op de agenda in Cancún geplaatst zal worden. Hij gaf aan dat afwijkende meningen apart weergegeven zullen worden, maar was niet heel specifiek over hoe dit zal gebeuren.
Meer informatie van het Third World Network op: website TWN
C) NGO-consultatie met het Ministerie van Economische Zaken
(door Lisette de Boer)
Afgelopen maandag was er na lange tijd weer een NGO-consultatie. Het was de eerste kennismaking met de minister van economische zaken, dhr. Brinkhorst, staatssecretaris van handel, mw. Van Gennip en minister van ontwikkelingssamenwerking, mw. Van Ardenne. Veel van de aanwezige NGO’s gaan naar Cancún en hadden de nodige vragen naar aanleiding van de instructie voor de Nederlandse delegatie. Later deze week debatteert de Tweede Kamer over de instructie.
Eerst hield dhr. Brinkhorst een inleidend praatje. Hij benadrukte dat liberalisering niet gelijk staat aan privatisering. Verder besteedde hij veel aandacht aan het politieke belang van Cancún. De geloofwaardigheid van de WTO staat door het missen van alle deadlines op het spel, volgens de minister. Volgens velen is dat al veel langer het geval, niet door het missen van deadlines, maar door het stellen ervan op ondemocratische en ondoorzichtige wijze.
Zowel de minister als de staatssecretaris van EZ stellen heel luchthartig dat ontwikkelingslanden toch zelf kunnen bepalen of zij sectoren open stellen onder het GATS-regime. Zij vinden het EU-voorstel om een soortgelijke systematiek bij investeringen in te voeren dan ook alleszins redelijk. De Singapore-onderwerpen waaronder investeringen zijn door 101 ontwikkelingslanden als ongewenst betiteld. De minister houdt echter vol dat een investeringsakkoord echt heel goed zou zijn voor ontwikkelingslanden. Paternalisme ten top. De staatssecretaris weigert te antwoorden op de vraag of de Singapore-issues een breekpunt zijn voor Nederland. Kennelijk ligt de zaak toch gevoeliger dan de instructie doet vermoeden.
Kritiek op het gebrek aan democratie en transparantie doet de minister af met een verwijzing naar de voorbeeldige inzet van Nederland op het gebied van technische assistentie. Voor NGO-vertegenwoordigers doet deze houding surrealistisch aan. Het is alsof je iemand leert hardlopen, maar niet vertelt wanneer de volgende wedstrijd is.
Door 11 Afrikaanse landen is een document met praktische voorstellen om het democratisch gehalte en de transparantie van de WTO-top te vergroten officieel bij de WTO ingediend. Tijdens de consultatie blijkt echter dat geen van de in grote getale aanwezige ambtenaren die voorstellen kent. Het lijkt erop dat ook een rijk land als Nederland nog wel wat technische assistentie kan gebruiken.
Staatssecretaris Van Gennip noemde het TRIPS-compromis over toegang tot medicijnen, waar alle landen minus de VS achter staan, letterlijk van levensbelang. In de vragenronde krabbelde ze echter terug op de vraag of Nederland werkelijk bereid is niet aan het voorstel te tornen en geen enkele concessie te doen aan de VS. Alleen medicijnen tegen ziekten die dodelijk én urgent zijn zouden patentvrij geproduceerd mogen worden volgens de staatssecretaris. Zij heeft er begrip voor dat de VS niet willen dat patentloos geproduceerde medicijnen met winst worden verkocht aan ontwikkelde landen en daar strenge eisen voor stellen. Minister Van Ardenne lijkt steviger in haar schoenen te staan. Zij vindt de extra voorwaarden van de VS onacceptabel. Het is te hopen dat zij de staatssecretaris bij het compromis kan houden dat voor ontwikkelingslanden al een absoluut minimum is.
Minister van Ardenne legt de nadruk op het belang van samenwerking, ook met NGO’s. Het bereiken van een landbouwakkoord noemt ze een absolute voorwaarde voor het slagen van Cancún. Met het akkoord tussen VS en EU is ze niet tevreden meer ze ziet er wel ‘aanknopingspunten’ in, evenals in de voorzitterstekst.
Als je de drie bewindslieden beluistert krijg je de indruk dat kost wat kost een compromis moet worden bereikt en dat de ontwikkelingsronde vooral met de mond wordt beleden. Democratie en transparantie staan al helemaal niet op hun agenda, wat toch vreemd is met de D66-minister aan het hoofd van de delegatie. Minister van Ardenne lijkt het meest strijdbaar en zal de hulp van NGO’s hard nodig hebben om iets voor ontwikkelingslanden te bereiken. Het ministerie van VROM is zelfs ambtelijk niet vertegenwoordigd in Cancún. Een duurzame ronde zal het zeker niet worden.
D) Waarom de voorganger van de WTO opzij werd geschoven en in de vergetelheid raakte
(door Rodrigo Fernandez)
dit stuk is als apart artikel op de website geplaatst, hier te lezen
E) Boek snel: Actievakantie Cancún! Nog enkele plaatsen beschikbaar
(door Robin van Stokrom)
Voor activisten met de pet onbetaalbaar, maar voor de beter gesitueerde actietoeristen, zijn er twee vakantieaanbiedingen naar het Mexicaanse vakantieparadijs Cancún, tijdens de vijfde Ministeriële Conferentie van de Wereldhandelsorganisatie WTO. “Nu kunt ook u, als rijke westerling, echt beleven en uit oorspronkelijke bronnen vernemen welke gevolgen de WTO en soortgelijke neoliberale instellingen hebben voor een land als Mexico en haar inwoners. Ook bieden wij u de unieke mogelijkheid mee te doen in een historisch protest in Cancún tegen de WTO”, zou een reisbureau het kunnen aanprijzen.
Eerste aanbieding: van 3 tot 8 september
Voor slechts 750 euro (exclusief vlieg/bootreis) biedt Global Exchange u de unieke mogelijkheid om uit eerste hand te leren van directe gevolgen van “vrijhandel” in Mexico. We zullen lokale gemeenschappen in Yucatan bezoeken en zullen leren hoe ons te organiseren, hoe de lokale regeringen daar werken, en hoe en waarom we gezamenlijk in verzet moeten komen tegen privatiseringen van voorzieningen als water en elektriciteit.
Leer over de directe effecten van NAFTA en de voortdurende strijd voor economische rechtvaardigheid en democratie. We zullen verscheidene organisaties bezoeken die allemaal werken voor vrede en stabiliteit in de regio, van religieuze groepen, tot maatschappelijke organisaties en vrouwencooperatieven. Onze delegatie heeft Cancún als thuisbasis en we zullen naar omliggende gemeenschappen reizen om te praten met boerenleiders en inheemse groepen, activisten, studenten, kunstenaars en docenten. We zullen vissers ontmoeten en groepen die in het bosgebied wonen en ontdekken wat de wereldeconomie met hen doet. Maak gebruik van de mogelijkheid om mensen te ontmoeten in echte basisbewegingen (grassroots movements) om ideeën uit te wisselen en om teleren van de unieke geschiedenis en cultuur van het Yucatan gebied waar Cancún onder valt.
Meer informatie? Bezoek onze website website Global Exchange
Tweede aanbieding: van 4 tot 11 september
Voor de prijs van 850 euro (exclusief vlieg/bootreis) biedt de Organic Consumers Association (OCA) een fullservice protestweek met teach-ins, demonstraties, seminars en workshops van de meest vooraanstaande mensen binnen de andersglobaliseringsbeweging.
Maak deel uit van een groep van honderd mensen, waaronder experts op het gebied van genetische manipulatie en biologische landbouw, als ook een biodiversiteitsspecialist en belangrijke medewerker van P.R.-watch, een essentiele bron van informatie over de macht van het bedrijfsleven en hun propaganda. Samen met Mexicaanse activisten bieden wij goede presentaties en workshops over de WTO en aanverwante onderwerpen.
Let op, dit kan uw laatste kans zijn. Handelsanalisten voorspellen dat de uitkomsten van de WTO Conferentie belangrijke gevolgen hebben voor genetische manipulatie, waterprivatisering, en privatisering van sociale diensten, alsook de patentering van medicijnen en levensvormen. Maar in de schaduw van de weinig populaire oorlog in Irak zullen Bush en zijn regering steeds geïsoleerder raken. Zoals Simon Harris van de Organic Consumers Association het stelt, “Cancún zou best wel eens het begin van het einde van de WTO kunnen zijn”.
Zie onze petitie: petitie
Voor meer informatie bezoek onze website
F) Liberale ‘vrije’ markt faalt in landbouwsector
(door Robin van Stokrom)
Liberaliseringen in de landbouw hebben grote gevolgen gehad voor boeren over de hele wereld. De armoede en ongelijkheid zijn toegenomen, er zijn minder arbeidsplaatsen en veel kleinschalige landbouw is verdwenen. Dit blijkt uit onderzoek dat is gebaseerd op cijfers van de Wereldbank, het ministerie van landbouw van de VS en van andere instanties uit diverse landen.
“Of de landen nu rijk of arm zijn, landbouwproducten exporteren dan wel importeren, het valt op dat de gevolgen hetzelfde zijn”, verklaart Raj Patel. Voor de organisatie Food First heeft deze analist onderzoek gedaan naar sociale gevolgen van landbouwliberaliseringen in China, de VS, Mexico, India, Brazilië en Zuid-Afrika.
Bij de Wereldhandelsorganisatie WTO staat dit type liberalisering juist centraal. Maar doordat deze organisatie in samenwerking met het IMF en de Wereldbank markten in ontwikkelingslanden juist heeft opengesteld – in opdracht van de Noordelijke overheden – blijken vooral de kleinere en armere boeren niet opgewassen tegen de schommelingen in de landbouwmarkten.
Voor de Derde Wereld landen worden liberaliseringen voorgesteld als de oplossing voor de armoede. Maar in Mexico bijvoorbeeld is armoede onder boeren drastisch toegenomen door NAFTA, het vrijhandelsverdrag tussen de VS, Canada en Mexico. Volgens het onderzoek is armoede toegenomen van 54 procent in 1989 naar 64 procent in 1998. In Brazilië, nummer tien van de grootste economieën in de wereld, is armoede in dezelfde periode op het platteland niet gedaald en blijft het schommelen rond 41 procent van de bevolking.
Voor de komende WTO-conferentie in Mexico, Cancún, speelt landbouw een sleutelrol. De VS en EU hebben gezamenlijk een weinig hoopgevend voorstel gedaan om de landbouwmarkt in de wereld te herzien. De armere landen zijn ontzet, omdat deze landbouwgrootmachten de export van hun landbouwproducten zwaar subsidiëren en dit voorlopig niet opgeven. Die export leidt in veel gevallen tot overproductie en zelfs tot voedselprijzen lager dan de productieprijs.
“In de Derde Wereld gaan de meeste handelsliberaliseringen gepaard met structurele aanpassingsprogramma’s, waar de markten minder stabiel van worden”, zegt Patel. Deze programma’s worden door de Wereldbank en IMF gecoördineerd. “Hierdoor bezuinigen de landen vaak op gezondheidszorg, onderwijs en andere sociale voorzieningen. Marktwerking wordt dominant en leidt tot meer schommelingen. Tegelijkertijd leiden exportsubsidies van de EU en de VS tot een daling van de voedselprijs, waardoor boeren in de Derde Wereld minder inkomsten hebben”, stelt Patel in een persbericht.
Uit het onderzoek blijkt tevens dat deze exportsubsidies vooral ten goede komen van de grotere industriële agrarische ondernemingen in westerse landen en dat veel kleinschalige boeren weggeconcurreerd worden door de liberaliseringen. De exportsubsidies hebben hiermee deels ook dezelfde gevolgen als de liberaliseringen.
Uit de recente publicatie “Landbouw en Globalisering in Nederland” van XminY komen gelijksoortige conclusies naar voren. Hieruit blijkt ook dat exportsubsidies grotendeels overbodig zijn om in de voedselvoorziening van Nederland te voorzien. In de publicatie komen diverse auteurs met voorstellen om kleinschalige landbouwbedrijven te behouden en hoe dit positief kan bijdragen aan de sociaal-ecologische en sociaal-economische ontwikkelingen wereldwijd.
Noot:
De publicaties van Food First zijn te vinden op hun website
De publicatie van XminY solidariteitsfonds zijn te bestellen via de website of te
hier te downloaden als pdf-file
G) Landbouw en globalisering in Nederland
Teksten over de toekomst voor boeren en burgers (beschouwing)
(door Pieter Cornelissen)
Sinds twee weken ligt er een mogelijk nieuw akkoord tussen de VS en de EU over landbouw. Dit akkoord moet een einde gaan maken aan de impasse op het gebied van de landbouw in de WTO. Hiermee lijkt er beweging te komen in de onderhandelingen, waarin sinds de conferentie van Doha deadline na deadline is verstreken zonder resultaten. Er is nu duidelijk behoefte aan meer informatie over de consequenties van de WTO en globalisering voor de landbouw – bijvoorbeeld voor Nederland. Het akkoord is inmiddels omschreven als ‘a worldclass comedy’ (zie WTO.ZIP nr26). Wat zit er achter de komedie?
De brochure “Landbouw en globalisering in Nederland; teksten over de toekomst voor boeren en burgers” is een poging van XminY om in die behoefte aan informatie te voorzien. Landbouw is een van de weinige beleidsterreinen waar de WTO direct invloed heeft op wat er in het dagelijks leven in rijke landen gebeurt. De brochure bevat een aantal artikelen waarin die invloed en mogelijke alternatieven worden geschetst.
De kern van de brochure zit in de staart. Het gaat om een eerder in de Volkskrant verschenen artikel waarin een aantal NGO’s met een alternatief voor het Europese landbouwbeleid komen dat de EU-inzet voor de WTO kan zijn.
Jan Paul Smit en Donald Pols geven verder in twee lange artikelen door middel van modellen en mogelijke alternatieven een overzicht van wat er in Nederland en daarbuiten aan alternatieven wordt ontwikkeld en wat de consequenties zijn van verschillende vormen van globalisering voor de landbouw. Dit wordt aangevuld door een stukje van Kees Hudig over de Confederation Paysanne in Frankrijk.
De bundel bevat daarnaaste enkele door de SP geïnspireerde stukjes waarin de problemen van de geglobaliseerde landbouw vooral aan de agri-multinationals worden geweten. Enigszins jammer, omdat ze daarmee belangrijke redenen voor het huidige verwoestende beleid van VS en EU buiten beschouwing laten. Het gaat deze hoofrolspelers op de wereldvoedselmarkt immers vooral om het veiligstellen van de voedselvoorziening van de eigen bevolking en om het bestaansrecht van de eigen boeren. Daarna zijn er pas directe handels- en industriebelangen in het spel.
Tenslotte bevat de bundel nog een stuk van Guus Geurts waarin een onduidelijke alternatieve landbouwpolitiek voor de WTO wordt geschetst.
Vooral als gevolg van de scenario’s en alternatieven van Pols en Smit is deze brochure een goede inleiding op het onderwerp en een must voor iedereen die rond ‘Cancun’ iets wil doen met landbouw en de effecten van de WTO in Nederland.
De brochure “Landbouw en globalisering in Nederland; teksten over de toekomst voor boeren en burgers” (aug 2003) is te verkrijgen via XminY, De Wittenstraat 43-45, 1052 AL Amsterdam of Foto van het plaquette
Meer informatie over PGA
Protesten tegen de WTO tijdens de G8
Protesten tegen de WTO in Canada
J) Tweede Kamer verkeerd voorgelicht over WTO-standpunt
Minst Ontwikkelde Landen; Bijstelling WTO-instructie nodig tav investeringsverdrag
(door Rob Bleijerveld)
Ook dit artikel staat als apart stuk op de website en is hier te lezen
K)NRC-handelsblad over WTO
(door Kees Stad)
1. Hoogleraar over baten van Doha Ontwikkelings Ronde
In NRC-handelsblad van afgelopen zaterdag 23 augustus 2003 staat een interview met hoogleraar economie aan de Erasmus Universiteit Joseph François.
François heeft eind vorig jaar een onderzoek gepubliceerd, dat samen met het Landbouw Economisch Instituut (LEI) gedaan was in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Uit dat onderzoek blijkt dat Nederland vooral zal profiteren van verdere handelsiberalisering. Dit onderzoek is belangrijk omdat de conclusie eruit getrokken kan worden, dat (dus) arme landen er niet of in ieder geval minder van zullen profiteren. Helaas wordt deze vraag niet in het interview gesteld en beweert ook François doodleuk dat “Nederland altijd vooropgelopen heeft in ontwikkelingszaken. En daar gaat het hier toch om. De handelsronde is met name bedoeld om de ontwikkeling van arme landen te bevorderen, ook al is er veel kritiek op het functioneren van de WTO”. Verder gaat het artikel hier niet op in en François legt lakoniek uit wat de gevolgen zullen zijn van een “vrijere wereldhandel” voor Nederland. Dat zal ‘ons’ jaarlijks miljarden opleveren. François heeft berekend dat als alle voornemens van de vorige top in Doha uitgevoerd worden, dat het bruto binnenlands produkt 2 procent op zou krikken, in geld 7,5 miljard (als goed econoom heeft François hierbij uiteraard vergeten de milieukosten en sociale kosten van de maatregelen mee te rekenen, maar toch).
Verder schetst François de gevolgen voor verschillende sectoren: bloei vooral voor de overslag- en transportsector. “Hoe meer de wereld handelt, hoe beter het hier gaat”, aldus de hoogleraar. Verdere bofkonten zijn de voedselverwerkende industrie en de dienstensector.
“Al met al zal het jaarinkomen van de Nederlander met gemiddeld enkele honderden euro’s stijgen, als Doha helemaal wordt ingelost.”
In de landbouwsector zou volgens de professor de schade wel meevallen omdat de subsidies (die gedeeltelijk ingeleverd moeten worden) met name betrekking hebben op graan, suiker en melkvee. “Graan hebben we in Nederland toch al niet zoveel. Suiker blijft redelijk beschermd, omdat er nog quota voor gelden. (…) Melkveehouders zullen het inderdaad moeilijk krijgen…” “Maar de Nederlandse landbouw, dat betekent steeds meer bloemen, bomen, tomaten en paprika’s. Dat zijn produkten die toch al weinig beschermd worden”. Kortom: toekomst vooral voor milieuverpestende glastuinbouw, die overigens zwaar gesubsidieerd wordt doordat ze de aardgas om de kassen mee te verwarmen en te verlichten bijna cadeau krijgen.
Andere verliezers zullen de sectoren metaal, elektrotechniek en chemie zijn. “Je ziet dat die industrieën zich nu al verplaatsen naar Azië”.
Volgens een bijschrift is het interview de “eerste aflevering in een serie verhalen over wereldhandel naar aanleiding van de WTO-ministersconferentie (..)”
2. Reactie landbouwexporteurs tegen voorstel EU, VS
Op donderdag 21 augustus deed NRC-handelsblad uitgebreid verslag van een voorstel dat een groep van 16 landen uit onder andere de Cairns-groep had gedaan als tegenbod op het vage landbouwplan dat de EU en de VS hadden opgesteld.
Het komt kort gezegd neer op een grotere reductie van de importheffingen en subsidies dan de EU en VS aanbieden. Tegelijkertijd zou er “minder geëist worden van arme landen”. Onder de indieners van het voorstel bevinden zich Brazilië, India en China. Geen kattepis dus. Tekenend is de neerbuigende reactie van de EU op het voorstel: de hoofdonderhandelaar van de EU bij de WTO, Peter Carl, liet weten “niet erg onder de indruk te zijn van het tegenvoorstel”. “Het is een herhaling van overbekende standpunten die we nu al drie jaar horen. Er zit niets nieuws in,” aldus Carl. De reactie van zijn Amerikaanse collega Allen Johnson zou gematigder zijn geweest. Hij wijst er subtiel op dat afbreken van de bescherming van de agrarische sector in het Noorden alleen zal geschieden als de zuidelijk landen hun markten opengooien en verpakt deze mededeling in de opmerking dat het volgens hem “moeilijk te ontdekken is dat iedereen zich evenveel inspant op alle drie gebieden (importheffingen, subsidies, markttoegang) en dat iedereen bijdraagt aan het hervormingsproces”.
Opvallend is verder dat de drie ‘Westerse’ landen uit de Cairns-groep – 17 landen die allen een sterke agrarische export hebben – niet onder het voorstel staan. Australië, Nieuw-Zeeland en Canada ontbreken. Dat zou op een splitsing kunnen duiden, waarbij de westerse Cairns-landen naar het kamp van de EU en VS getrokken worden.
Meer over landbouw is ondermeer te vinden op de website van Nieuwsgrazer:
“Landbouwcompromis WTO koel ontvangen” – Reformatorisch Dagblad en –
“Nieuw WTO-voorstel voor liberalisering landbouw”-Agrarisch Dagblad
L) Meld je nu aan voor Symposium ‘Grenzen aan de Markt –
Alternatieven voor het Neoliberale systeem”
Vier dagen voordat de vijfde Ministeriele Conferentie van de WTO begint in Cancún (Mexico), zal in Utrecht een dag worden georganiseerd die geheel in het teken staat van alternatieven voor het neoliberale systeem. Zo’n 16 organisaties geven op de dag workshops die elk over fundamentele alternatieven voor het heersende neoliberale model gaan. Daarnaast zullen er discussies gevoerd worden over de benodigde strategieën om structurele veranderingen te kunnen bereiken.
Het is niet toevallig dat de informatiedag in Utrecht aan de vooravond van de WTO-top is georganiseerd. Een van de sprekers zal de Mexicaanse milieuactivist Fernando Bejarano zijn, die vervolgens rechtstreeks naar Cancún zal vertrekken om aan de demonstraties daar deel te nemen. Ook zal op de dag door leden van het Nederlandse Actie Overleg Cancún uit de doeken worden gedaan welke acties er op de internationale actiedag 9 september gepland zijn. Verder zal er een live internetverbinding zijn met activisten in Cancún.
Tot nu toe hebben zich al meer dan honderd mensen voor de dag opgegeven. Een zojuist afgekomen reader met teksten voor de dag telt ruim honderd pagina’s.
De workshops gaan over uiteenlopende thema’s als landbouw, arbeid, energie, milieu, zorg, lokale economie, privatisering, ontwikkelingshulp en de armoedebeweging. Onder de organisaties die workshops geven bevinden zich de Vrouwenalliantie, Strohalm, Both Ends, Milieudefensie, Oikos, Vereniging Solidair, de Socialistische Partij, Groenlinks, en Platform ‘Aarde, Boer, Consument’. De Schone Kleren Kampagne wil van de gelegenheid gebruik maken om gezamenlijk te bedenken hoe de komende Olympische Spelen aangegrepen kunnen worden om de arbeidsomstandigheden in de sportkledingsector te verbeteren. Na de workshops worden er plenaire discussies gevoerd onder leiding van de politicologe Saskia Poldervaart. De schrijver Karel Glastra van Loon zal als slot de balans van de dag opmaken.
Zaterdag 6 september 10.00 – 18.30 uur in het ROC, Utrecht
De informatiedag is een initiatief van het project Voor de Verandering in samenwerking met XminY Solidariteitsfonds. Meer informatie over het initiatief en het programma is te vinden op: de website van globalternatives.nl
Opgave voor deelname is nog mogelijk tot 1 september via e-mail:
Kosten voor deelname bedragen 10 euro (indien je het kunt betalen). Graag overmaken op giro 609060 van XminY te Amsterdam o.v.v. Symposium 6 september. Bij tijdige aanmelding ontvang je voorafgaande aan het symposium nog de reader.
M) Activiteiten van WTO-watchersteam
Het WTO-watchersteam van Milieudefensie organiseert de volgende activiteiten waar anderen bij aan kunnen sluiten:
Debat over WTO-investeringenverdrag op 2 september (door NOVIB en Milieudefensie) en aanbieding protestkaarten aan staatssecretaris van Economische Zaken. Behalve de staatssecretaris spreken ook Fernando Bejarano (Mexicaanse milieuorganisatie RAPAM), Winand Quaedvlieg (VNO/NCW), Pitou van Dijck (Centrum voor Studie en Documentatie van Latijns-Amerika), Lodewijk de Waal (FNV Bondgenoten), Sylvia Borren (Novib) en Anne van Schaik (Milieudefensie).
Felix Meritus, Keizersgracht 324, Amsterdam van 20 – 21.30 uur. Toegang is gratis (graag van tevoren aanmelden op 020 626 23 21).
Tot 3 september loopt het brievenschrijfproject Earth Alarm gericht op minister van Ardenne van ontwikkelingssamenwerking. Haar wordt gevraagd op te komen voor de belangen van ontwikkelingslanden en dus om tegen een WTO-investeringenverdrag te stemmen bij de WTO. Een voorbeeldbrief is te vinden op website Milieudefensie (of te bestellen bij de Servicelijn van Milieudefensie, 020 62 62 620).
Mexicaanse avondjes (“Mexican Casino?”) op 3 en 4 september in resp. Nijmegen en Groningen. Een combinatie van politiek en literatuur in Mexicaanse sferen. Sprekers: Fernando Bejarano (milieuactivist uit Mexico, gespecialiseerd in investeringen van het bedrijf Metalclad), Bertram Zagema (schrijver van het boek Casino Mexico, een reisverhaal over de gevolgen van globalisering in Mexico) en Anne van Schaik (Milieudefensie, gevolgen van de WTO-verdragen op mens en milieu).
Woensdag 3 september, 20 – 22 uur, “Lux”, Marienburg 38/39, Nijmegen (In Nijmegen zijn ook een aantal lokale politici uitgenodigd om Nijmegen tot een WTO-vrije zone te verklaren).
Donderdag 4 september, 20 – 22 uur, “Huis de Beurs”, zaal 1, A-kerkhof 4, Groningen (In Groningen zijn na afloop Mexicaanse hapjes en een tropische verrassing).
Organisatie: Milieudefensie ism lokale clubs
Meer info: Charlotte@milieudefensie.nl_
WTO-watchers inspecties: tot 8 september. Wil je een keertje mee? Neem dan contact op met Meike Skolnik (meike@milieudefensie.nl of 020 55 07 300).
Delegatie-actie: maandag 8 september. De Nederlandse delegatie op weg Mexico krijgt nog iets mee op het vliegveld. De WTO-watchers zijn nodig om de delegatie op te speuren! Meedoen? Geef je op bij Meike Skolnik (meike@milieudefensie.nl, 020 55 07 300).
N) Info-avond “WTO en vrijhandel”
De derde info avond in het kader van de WTO in het Lab op donderdag 28 Augustus gaat over de zwakke fundamenten van vrijhandel.
Donderdag 28 Augustus, 20 uur in “Het Lab”, Jodenbreestraat 24 sous, Amsterdam
Ter ere van de komende top van de Wereldhandelsorganisatie WTO, in september in het Mexicaanse Cancún, wordt in actiewerkplaats Het Lab elke donderdagavond een informatieve bijeenkomst georganiseerd.
Op donderdag 28 Augustus zullen de theoretische fundamenten voor vrijhandel en marktwerking kritisch onder de loep genomen worden. Aan de hand van klassieke liberale economen als Smith en Ricardo en neoliberale economische theorieën van o.a de Chicago school zullen de verschillende fundamenten voor vrijhandel besproken worden.
De klassieke liberale economen, waar de neoliberale denkers zich op beroepen, hadden niet alleen een ander doel voor ogen maar zagen ook veel duidelijker de gevaren van ongecontroleerde vrijhandel en marktwerking. Naast droge theorieën die pleiten voor vrijhandel en marktwerking zullen kritische theorieën gepresenteerd worden. Ook zal een presentatie plaatsvinden van de resultaten van drie decennia neoliberaal beleid in ontwikkelingslanden. Tenslotte zal er aandacht besteed worden aan de huidige theoretische discussies rond de WTO.
De volgende WTO info avond in het Lab gaat over:
Donderdag 4 September: De Nederlandse delegatie die naar Cancún gaat
E-Mail: mailto:Lab@globalinfo.nl Website: https://www.globalinfo.nl/
O) Videoproductie: “Waarom de WTO slecht voor je is…”
Net uit en nu ook in Nederland verkrijgbaar de video “WTO: why is it bad for You”. Geproduceerd door Focus on the Global South uit Bangkok, 25 minuten lang. Onderzoekers en bekende activisten als Walden Bello, Maude Barlow en vele anderen leggen uit wat er mis is met de WTO. Engels gesproken. De video kan ook (gratis) van internet geplukt worden, vanaf de website van Focus U kunt VHS kopiën tegen kostprijs (5 euro) krijgen bij XminY Solidariteitsfonds, De Wittenstraat 43-45, 1052 AL Amsterdam, tel 020 – 62 79 661, email:
P) Debat over WTO en GATS in Groningen
ALERT! Groningen organiseert in samenwerking met Centre for Development Studies en Studium Generale een debat over WTO en ontwikkelingsproblematiek op 10 september in Groningen
DwarsDiep-Debat over WTO, GATS en de ontwikkelingsproblematiek
olv. prof.dr. Steven Brakman
mmv. drs. Farah Karimi (Tweede Kamerlid, GroenLinks)
dr. Hans van Heijningen (Attac-Nederland)
mr. Wim van der Leeuw (Ministerie van Economische Zaken)
Van 10 tot en met 14 september van dit jaar vindt er in Cancún (Mexico) een ministeriële conferentie van de wereldhandelsorganisatie (WTO) plaats. Eén van de zaken die hier besproken zal worden is het General Agreement on Trade in Services (GATS-akkoord). Gingen eerdere edities over goederen, ditmaal zijn de onderhandelingen gericht op de liberalisering van de dienstensector. Dit heeft mogelijkerwijs ingrijpende consequenties op tal van terreinen, want de Europese Commissie rekent tot ‘diensten’ onder meer: vrije beroepen, computer-, post- en koerierverkeer, telecommunicatie, bouw en aanverwante sectoren, onderwijs, milieudiensten, gezondheidszorg, toerisme, recreatie, sport, financiële diensten, cultuur, vervoer en energie. Voor ontwikkelingslanden kan dit akkoord verregaande consequenties hebben, omdat hun onderhandelingspositie binnen de WTO aanmerkelijk zwakker is dan de positie van de rijke westerse landen. Bovendien zijn de mogelijke gevolgen van privatisering van diensten nog verre van duidelijk. Op deze avond zullen de implicaties van het WTO-beleid voor de wereldwijde ontwikkelingsproblematiek geëvalueerd worden, met speciale aandacht voor het GATS-akkoord.
Op 9 september 2003 zal Studium Generale Groningen een serie organiseren over het thema globalisering. Een onderdeel daarvan is een debat over de komende WTO- onderhandelingen in Cancun in dezelfde periode. Dit debat wordt mede georganiseerd door de werkgroep ALERT-Groningen en het Centre for Development Studies van de RUG. Het debat zal gaan over de WTO, de nieuwe ronde van onderhandelingen, de relatie met
globalisering en ontwikkelingsproblematiek, en de rol van diensten daarin. Het debat zal gaan tussen Farah Karimi, GroenLinksparlementarier en WTO-specialist en mr. W.H. Van der Leeuw, plv. directeur handelspolitiek en investeringbeleid van het ministerie van Economische Zaken Deze avond wordt georganiseerd door Alert!-Groningen, in samenwerking met het Centrum voor Developmentstudies (CDS) van de RUG. Het debat maakt tevens deel uit van het programma van DwarsDiep, het Groninger Debatcentrum i.o.
Alert!-Groningen is een kleine, maar groeiende studentenorganisatie die zich op een kritische manier bezighoudt met globalisering door discussies en informatieavonden te organiseren over verschillende onderwerpen.
Attac-Nederland is een Nederlandse tak van een van toonaangevende organisaties binnen de Anders-globaliseringsbeweging.
Meer informatie
http://oldwww.rug.nl/cis/sgg/teksten/activiteiten/agenda-datum.htm
http://www.groenlinks.nl/bladen/gats.html
http://www.groenlinks.nl/bladen/magazine.html
Q) “Stop de WTO info avond en diskussie” (Cia Infocafe Amsterdam)
Op vrijdag 29 augusts om 20 uur is er een info-avond over wat er precies op de agenda van de WTO-bijeenkomst in Cancún staat, op een manier die voor iedereen te begrijpen is.
Waarom zullen de multinationals hiervan profiteren? Waarom wil de EU meer macht voor de WTO? Hoe kunnen we onze solidariteit tonen met de demonstranten in Cancun?
We gaan het verder hebben over plaatselijke akties (Amsterdam, Nederland) en praten over andere aktie-ideeen. De spreker is een onderzoeker van Corporate Europe Observatory, www.corporateeurope.org, een groep die de invloed van multinationals op de EU onderzoekt.
Cia Infocafe; 3e Oosterparkstraat 166 huis, Amsterdam-Oost
Voor meer informatie email steven@corporateeurope.org.
R) Diverse aankondigingen
* Petitie ‘Burgers tegen GMO-geschil in de WTO’ (Citizen’s GMO Challenge to WTO)
Tijdens de zevende jaarlijkse Biodevastation Conference in St. Louis (Missouri, VS) besloot een aantal internationale basisgroepen tegen genetische manipulatie (GM) een campagne te starten onder de naam ‘Citizen’s GMO Challenge to WTO’. Deze campagne is gericht tegen de invloed van GM-bedrijven op het WTO-beleid.
De groepen willen als internationaal solidariteitsnetwerk van burgers gehoord worden in de zaak die de VS aanspande tegen de Europese Unie over diens GM-beleid. Ze willen in het komende jaar tevens een krachtige beweging opbouwen om het voedselsysteem en het ecosysteem te vrijwaren van genetische manipulatie.
En om vrijheid te behouden om te kunnen kiezen wat we eten.
In de aanloop naar Cancun is deze petitie een belangrijk middel om te mobiliseren tegen de WTO en de overname van het voedselsysteem door grote ondernemingen. De groepen doen daarom een oproep om hun petitie te ondertekenen.
Dat kan door naam (van jezelf of van groep die je vertegenwoordigt) en contactadres te sturen naar:
http://www.biodev.org
http://www.vshiva.net
http://www.i-sis.org.uk
* Canadese bibliothecarissen startten een brievencampagne als protest tegen GATS
Op de website IP Online van Informatie Professionals (werkers bij bibliotheken en archieven) is een bericht te vinden over Canadese ‘Bibliothecarissen tegen de WTO’ (21 augustus). Deze groep, gerelateerd aan de Canadian Library Association, spreekt zich uit tegen liberalisering van het (Canadese) bibliotheek- en archiefwezen. Via de website van IP Online is hun oproep te vinden aan de Canadese minister van handel Pettigrew om deze sector in Cancun uit sluiten van liberalisering (bij de onderhandelingen over GATS).
Wie meer wil weten (bijvoorbeeld voor het opzetten van een soortgelijk initiatief in Nederland) kan informatie en links vinden op:
hun website
* Symposium over handels en ontwikkeling in Cancun (11 en 12 september)
Op 11 en 12 september zal in Cancun het Trade and Development Symposium (CTDS)gehouden worden, gelijktijdig met de WTO-top. Dit symposium is een platform voor vernieuwend denken over zaken die te maken hebben met handel en ontwikkeling. Het moet resulteren in onderhandelingsvoorstellen en een beter inzicht in de positieve en negatieve gevolgen van handelsbeleid voor ontwikkeling.
Meer dan 15 verschillende organisaties hebben toegezegd bijdragen te leveren voor het symposium dat georganiseerd wordt door het International Centre for Trade and Sustainable Development (ICTSD) en het Colegio de Mexico
Meer informatie op: de website van ICTSD
* Wanneer werelden botsen
Gevolgen van internationale handels- en investeringsakkoorden voor non-profit sociale dienstverlening.
Een onderzoek door het Canadian Centre for Policy Alternatives en de Canadian Council of Social Development geeft aan dat internationale handelsverplichtingen een bedreiging vormen voor overheidsondersteuning aan non-profit sociale dienstverleners. Dit is volgens de schrijvers, Jackson en Sanger, mogelijk door valkuilen (‘loopholes’) in de handelsakkoorden van NAFTA en GATS. Met dit rapport wordt de bewering door de Canadese regering onderuitgehaald dat dit niet het geval zou zijn.
Het rapport is te vinden op: als pdf-file
* Wees niet bang [het is veilig om op te eten]
Het ware verhaal van genetisch gemanipuleerd voedsel, BSE en Mond- en Klauwzeer.
Dit boek toont de onregelmatigheden die eigen zijn aan ons voedselproductie systeem. De schrijver, Rowell, neemt GM, BSE en Mond- en Klauwzeer als voorbeeld. Hij beschrijft hoe kritische onderzoekers aan de kant geschoven werden. En hoe belangen van ondernemingen, macro-economisch beleid en handelsoverwegingen het gezonde verstand, voorzorg en gezondheidsbeschermende maatregelen overstemmen.
In het boek komt de mythe van de GM-revolutie aan bod en de commerciële en wetenschappelijke manipulatie van het voedsel dat we eten.
Meer informatie op: deze plek
* Handelsliberalisering zet belastingssyteem onder druk; gevolgen voor overheidsinvesteringen
In een artikel in het bulletin Development and Change nr 34 (3, 2003) zet Barsha Khattry uiteen hoe handelsliberalisering het niveau en de structuur van overheidsuitgaven aantast, met name in lage-inkomens staten. Beleid dat stoelt op handelsliberalisring resulteert namelijk in verminderde belastinginkomsten en toenemende renteuitgaven. Dit leidt tot afname van infrastrukturele overheidsinvesteringen. Het artikel is gebaseerd op de statistische analyse van gegevens uit tachtig ontwikkelings en geïndustrialiseerde staten in de periode ’70-’98.
* Genetisch gemanipuleerde katoen is mislukking
Vergelijkend onderzoek in India door de NGO Gene Campaign toont aan dat Bt Katoen per hectare minder oplevert dan niet-gemanipuleerde katoensoorten. De onderzochte velden liggen in de Indiase provincies Maharashtra en Andhra Pradesh, twee van de zes provincies die toestemming kregen om Bt Katoe commercieel uit te baten. Het onderzoek heet ‘Performance of Bt cotton in India; data from the first commercial crop en is geschreven door Sahai en Rehman.
Het onderzoek is te vinden op deze plek Meer informatie bij Cara Santos Pianesi (email: csantos@ceip.org)
Colofon
De wekelijkse uitgave is een initiatief van De Werkgroep Globalisering Delft-Den Haag en XminY Solidariteitsfonds. Aan dit bulletin hebben meegewerkt: Kees Stad, Lisette de Boer, Rodrigo Fernandez, Robin van Stokrom, Pieter Cornelissen en Rob Bleijerveld.
WTO-zip zal in de aanloop naar Cancún wekelijks verschijnen. De deadine is op maandag. Heb je copy, mededelingen of reacties, stuur deze dan naar:
Voor gratis email-abonnement, mail naar
(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door diversen.)