Waarom de supermarkt goedkoop is, en wie daarvoor de prijs betaalt
In de Amsterdamse nieuwbouwwijk Zeeburgereiland is commotie over de komst van een vestiging van een supermarktketen. Deze zal namelijk de kleine groenteboer kapot concurreren die zich daar gevestigd had, en die beloofd was dat het voorlopig niet zou gebeuren. Albert Heijn is namelijk altijd goedkoper dan een zelfstandig familiebedrijf kan zijn, en kan makkelijk even verlies dragen tot de ‘concurrent’ het loodje heeft gelegd. In de Verenigde Staten speelt deze problematiek in veel streken met het megabedrijf Wal Mart. Daarover is een documentaire gemaakt die woensdag 31 juli op Zeeburgereiland vertoond zal worden.
De vertoning van Wal Mart, The High Cost of Low Price, is in de zaal van Nautilus (Eef Kamerbeekstraat 1006). De vertoning is gratis toegankelijk. Woe 31 juli, 20:00 uur. Er is een bar met koele drankjes, en na afloop nagesprek.
De documentaire is uit 2005 en duurt 97 minuten, spreektaal Engels, niet ondertiteld. De trailer:
{youtube}nmfJWC3DFPo{/youtube}
Natuurlijk zijn er verschillen tussen de Amerikaanse en de Nederlandse situatie. Maar er zijn ook opvallende overeenkomsten. Wat de problematiek op Zeeburgereiland ook bijzonder maakt, is dat het hier een nieuwbouwwijk betreft. Wat hier gebeurt is, kun je zeggen, zorgvuldig gepland. Kennelijk is het zo gepland dat kleine zelfstandigen met geen mogelijkheid een plek kunnen krijgen. De kosten van de benedenruimtes van de gebouwen, in vakjargon ‘de plinten’ genaamd, zijn dermate hoog dat alleen multinationals ze kunnen opbrengen. Die kunnen dat op hun beurt omdat ze hun inkoopkracht kunnen benutten om de grondstoffen die ze doorverkopen zo goedkoop mogelijk te verkrijgen. De ware slachtoffers zijn dan ook de producenten en toeleveranciers. Verder zijn ze goedkoop omdat ze de mensen uitbuiten die voor hen werken, achter de kassa en in de distributiecentra. En zo zijn er nog meer factoren waarom supermarktketens de markt meedogenloos kunnen overheersen.
De reacties van bewoners van Zeeburgereiland lopen nogal uiteen. Sommigen staan te juichen bij het idee dat de supermarktketen open gaat. Het meest gehoorde argument uit die kant is dat AH goedkoper zal zijn. Ook vertelde iemand dat het vervelend is dat je geen grotere volumes kunt inkopen, zoals kratten bier bij de huidige kleine zelfstandige. Als je geen auto hebt is het moeilijk om dergelijke zaken aan te slepen. Beide zijn natuurlijk legitieme argumenten. De vraag is dan wel wie de prijs betaalt voor die lagere prijs, zoals de documentaire ook doet. En er zijn natuurlijk ook andere oplossingen mogelijk voor het vervoersprobleem (collectieve wederzijdse hulp bijvoorbeeld).
Hoe dan ook zijn er ook ander stemmen van mensen die niet enthousiast worden van het idee dat we in een Brave New World terecht zijn gekomen waarin alleen nog maar uniforme multinationals de dienst uitmaken. Zij zijn en waren doorgaans ook zeer tevreden met het aanbod en de menselijke maat van de buurtsuper/groenteboer. Ze vragen onder andere om overheidsbeleid zodat we een omgeving creëren waarin ook kleinschalige middenstanders een kans krijgen, al was het maar om de kinderen te leren dat niet alles door het grote bedrijfsleven wordt bepaald.
Over deze problematiek zal in Nautilus de komende maanden bijeenkomsten worden georganiseerd. De vertoning van Wal Mart The High Cost of Low Price is de tweede in een serie. Eerder belgeden we in de expo van Nautilus een bijeenkomst om de herkomst en omstandigheden van elk gebouw op de nieuwbouw-afdeling van ZBE onder de loep te nemen.
Website documentaire: https://www.bravenewfilms.org/walmartmovie
Zie ook de website Supermacht