Sociale hittegolf in Frankrijk
Frankrijk beleeft een herfst van sociale woede. Al weken groeit de onvrede over de toenemende moeilijkheden in het dagelijks leven. Voorop staat het verlies aan koopkracht dat ook al een centraal thema van de parlementsverkiezingen in juni was. Sindsdien is de toestand voor steeds meer mensen ondraaglijk geworden, ook voor mensen met werk. In sommige precaire sectoren zijn de lonen zelfs gedaald. Koopkracht, “contre la v ie chère” was dan ook hét thema van de mars die links vorige zondag (16 oktober) in Parijs met 100.000 manifestanten hield.
(Door Freddy de Paauw, overgenomen van Uitpers.be, foto: Tegen de levensduurte, aldus 100.000 betogers in Parijs)
Opslag
De stakingen bij de olieraffinaderijen van de voorbije weken, zetten eerder de toon: eisen voor een loonsverhoging die het verlies aan koopkracht goed maakt, plus een extra omdat die bedrijven torenhoge winsten maken. Winsten die ze royaal uitdelen aan de aandeelhouders, maar niet aan het personeel. De regering heeft op verscheidene plaatsen arbeiders opgevorderd. Bij TotalEnergies blijft de staking rond de eis van 10 %.
Er zijn ook al enkele dagen stakingen bij kerncentrales van EDF, bij negen volgens de vakbond CGT. Bij de Franse kerncentrales is er al een groot probleem door het ‘tijdelijk’ stilleggen van 26 (op 57) kerncentrales. Er wordt gevreesd voor de stroomvoorziening deze winter.
Ook bij die centrales gaat het om looneisen, 5 %, die het verlies aan koopkracht deels moeten goedmaken. Daar ging de stakingsdag van deze dinsdag ook over. Premier Elisabeth Borne heeft het goed begrepen: “Alle ondernemingen die het kunnen , moeten de lonen verhogen”, zei Borne.
Ze voelt dat het veel Fransen hoog zit. Miljoenen vrezen in armoede te zullen verzeilen, terwijl anderen, hun patroons voorop, steeds rijker worden.
Verdeeld
Het linkse verbond Nupes (Nouvelle Union populaire écologique et sociale) nam het risico op zondag 16 oktober onder eigen vlag te mobiliseren. Tegen de levensduurte en tegen de inactiviteit inzake klimaat. Het was duidelijk Jean-Luc Mélenchon, aan de zijde van Nobelprijswinnaar Literatuur Annie Ernaux, die de regie in handen had.
‘We moeten met samengebalde krachten de strijd aangaan’, aldus Mélenchon die hoopt dat er een nieuw Volksfront komt. Met hem aan de leiding allicht, ook al kondigt hij aan zich een tijd te willen terugtrekken en aan een collectieve leiding van LFI te werken .
De vakbonden waren zondag niet van de partij. De relaties tussen de drijvende kracht achter Nupes, La France insoumise (LFI) van Mélenchon, en de vakbondswereld zijn niet harmonisch. Onder meer de linkse CGT vindt dat Mélenchon zijn beweging als een vervanging ziet voor een erg zwakke en verdeelde vakbondswereld.
Verdeeld, dat bleek op de actiedag van dinsdag 18 oktober weer. Vier vakbonden hadden opgeroepen tot stakingen en betogingen. Voorop de CGT, samen met Force Ouvrière (FO), Solidaires en FSU – deze laatste is vooral actief in de onderwijswereld.
Het betekent dat zes vakbonden niet deelnamen, waaronder de grootste, de CFDT. De leider ervan, Laurent Berger, staat op goede voet met de regering, maar staat ook onder druk van de eigen basis om toch te ageren. Hij staat alvast op de rem als het om acties gaat.
Eén vuist
Het wantrouwen tussen politiek links en de vakbonden plus , de zwakte en verdeeldheid van de syndicale wereld, dat is een zware hypotheek op de strijd die nog komt.
En die zal niet alleen over koopkracht gaan, maar ook en vooral over het pensioenplan dat president Macron er snel en brutaal wil doordrukken. Op de betogingen van dinsdag dook dat ook veelvuldig op: weg met het optrekken van de pensioenleeftijd, de grote blikvanger van dat plan.
Die hervorming vindt geen genade bij de CFDT en de andere vakbonden, het zal voor hen moeilijk worden zich van actie te onthouden. Misschien zorgt Macron er dan zelf voor dat er toch nog één syndicale vuist wordt gemaakt. In dat geval wordt het een hete herfst en wellicht ook winter.