Ga naar de inhoud

Nicaragua, gezien vanuit Rama op 18 juni

(18 juni) Dit is een stukje uit de “losse” pols, en ook geschreven vanuit Rama in de Zuidatlantiese kustregio (RACCS) waar het betrekkelijk rustig is. “Nicaragua mag van geluk spreken dat ze geen aardolie heeft”.

7 min leestijd

(Door Henky Borgstein, Foto Jorge Mejia Peralta cc/flickr)

Eerst iets over het ontstaan van deze revolte: Het zijn niet alleen de studenten die strijden voor autonomie voor de universiteiten en solidariteit met de strijd voor het behoud van de pensioenen.

Een aantal jaren geleden waren er al problemen met dit pensioenfonds (INNS Instituto National de Seguridad Sociál), vanwaaruit fondsen gehaald werden voor andere regeringsplannen, op zo’n schaal dat de solventie behoorlijk aangetast werd, wat leidde tot de wet die een verhoging van premies en verlaging van pensioenen inhield.

De laatste twee jaren zijn boeren in de RACCS in verzet gekomen tegen het befaamde Canal Interoceánica ( als vervanging voor het kanaal in Panamá) wat zelfs na de grote opknapbeurt niet geschikt is voor de (te) grote schepen die nu gebouwd worden. Voor dit kanaal werd een wet aangenomen (ley 840), die onteigeningen veel makkelijker en goedkoper maken. De meeste boeren in dit gebied hebben een “derecho de possesión” d.w.z. officieel hebben ze gebruiksrecht maar de Staat is de officiële eigenaar. Deze rechten werden overigens wel gerespecteerd en waren ook overerfbaar en verkoopbaar. De chinezen gaven eerst aan de fincas voor commerciële prijzen te kopen, maar na onderonsjes met Ortega worden in geval van derecho de possesión alleen de verbeteringen betaald ( met bijna niks). In alle barricades (tranques) buiten de grote steden in de Pacifico zijn de Campesinos Anticanal daar ook de drijfveer.

Een belangrijk kristallisatiepunt was de grote bosbrand in de Reserva Rio Indio rio Maíz, waar ongeveer 9000 ha bos is afgebrand, voor een groot deel first grow forrest, oerwoud. Aangeboden hulp van Costa Rica (het gebied ligt tegen de grens met Costa Rica) werd geweigerd, pers en nationale hulpbrigades werden de toegang tot het gebied ontzegd en alleen door onverwachte regen, het was droge tijd) werd het vuur geblust.
Hier achter ligt een ander probleem. De bosbrand vond plaats in een gebied dat toegewezen is (en ook wettelijk gegarandeerd zou worden door de wet 445, die zeer nauwkeurig bepaalt wat wel en niet mag. De gronden ( 407.000 ha) zijn eigendom van de Gobierno territorial Rama y Kreol; zes indiaanse (Ramas) gemeenschappen en drie creoolse gemeenschappen.

De etappe van de “saneamiento” dat wil zeggen oplossen van conflicten die bestaan tussen aanwezige oorspronkelijke bevolking en ( illegale) immigratie zouden door de regering opgelost moeten zijn. Doorgaans bestaat deze immigratie uit arme (pioniers) boeren, die gebieden platbranden en geschikt maken voor veel rijkere veeboeren. De regering doet echter niets, legt zelfs een weg aan zonder toestemming van de eigenaren. De bosbrand is ook veroorzaakt door deze veeboeren met hun slash and burn praktijken.

Bij protesten tegen het kanaal ( dat ook door dit gebied gepland is) zijn ook al behoorlijk wat slachtoffers gevallen en het heeft geleid tot radicalisering van de Campesinos Anticanal.
Deze problemen van grondeigendom spelen door de hele atlantiese regio en zijn nog erger in de Noordatlantiese regio. De Miskitus en Mayagnas (indiaans) die weliswaar eigenaar zijn van veel gronden (in het noorden ook diep landinwaarts en langs Rio Coco (wanky) worden voortdurend geterroriseerd door immigranten en ook door agro-industrie die ongeneerde deals krijgen met Nationale Regering, vaak zelfs zonder enige kennis laat staan inspraak hierin, terwijl de wet 445 zeer duidelijk is in beslissingsbevoegdheden. Dat laatste geldt iets anders in Reservas Nationales, waar de wet 445 een “comenajo” voorstelt met indígenas en MAGFOR (ministerie van landbouw en bosbouw). Deze reservas liggen zowel in gebied van Ramas (Cerro Silvo en Rio Indio/Maíz) van de miskitus en Creolen in Paerl Lagoon (Wawashan), als in gebied van voornamelijk Mayagnas (Bosawas).

Vooral in gebieden van Miskitus in Wanky Auhbra (Waspan stroomopwaarts) zijn de laatste jaren veel doden gevallen en zijn hele dorpen ontruimd (geweest). In het laatste gebied is het Frente nooit echt populair geweest door de verschrikkingen die het Frente daar heeft aangericht gedurende de Contra oorlog, alhoewel het Frente bij de laaste verkiezingen – weliswaar met een nipte meerderheid – heeft gewonnen van de YATAMA , de politieke organisatie van voornamelijk Miskitus.

Een andere grote onvrede die al lang sluimert is het feit dat het beschikbare werk verdeeld wordt vooral via frentekanalen, als je geen carnet de militancia (lidmaatschapskaart) hebt van het Frente dan kan je het doorgaans schudden, wat lastig is wanneer er bijna geen werk is. En soort plastic vriendjespolitiek.
Andere onvrede door heel Nicaragua is de ongebreidelde corruptie op alle niveaus van politie en overheid, wat gaat van onschuldige mordidas aan de politie tot behoorlijk openbare betrokkenheid bij narcotrafico.

Je kan nog een hele poos zo door gaan, maar het belangrijkste is van dit verhaal dat het veel meer is dan een ( middenklasse) studentenoproer.

Daarbij is de repressie zo erg geëscaleerd, dat morele verontwaardiging hierover en de aperte leugens van het repressieapparaat ook een steeds grotere rol gaat spelen.
Dit kon je goed zien bij de aanslag op de Madre de la Marchas op moederdag (een heel belangrijke dag hier) en de laatste aanslag op een huis in de buurt Carlos Marx in Managua waarbij zes mensen waaronder twee kleine kinderen omkwamen. De eigenaren van het pand hadden toestemming geweigerd om scherpschutters op de derde (!) verdieping te plaatsen. De hele scene is opgenomen door een bewakingscamera, ook opnames door de enigste overlevende en de buren laten zeer duidelijk zien dat het een politieactie betreft. De gemoederen liepen zo hoog op dat een politieagent ontwapend werd, doodgeschoten werd en vervolgens in de fik werd gestoken.

Het ministerio de Gobernacíon presteerde het zelfs een verklaring uit te geven waarin gesteld werd dat zij aangevallen werden (de brandweer) wat door de brandweerlieden werd ontkend, die verklaarden dat de bevolking hen juist hielp, wat op videos ook duidelijk te zien is. De leugens zijn voor iedereen zo duidelijk dat het waarschijnlijk ook een boodschap aan de bevolking is dat het ze geen zak interesseert.

Het leger houdt zich opvallend afstandelijk, Humberto Ortega heeft openbaar verklaard dat het leger niet repressief zal optreden. De troepen van Seguridad Nacional (die direkt onder Ortega vallen) zijn denkelijk wel (in burger) aktief.

Om de conflicten op te lossen is er een Diálogo Nacional gestart met als bemiddelaars en getuigen de Conferentia Episcopal (bisschoppen en kardinaal Brennes), waar de sfeer ook steeds grimmiger wordt. Frentestudenten (UNEN) beschuldigen zelfs de COSEP (werkgevers) van het financieren van het verzet, en zo veel hebben studenten en de Cosep niet gemeen. De regering praat eigenlijk alleen over het weghalen van alle barricades, de oppositie ( Alianza Civica para la justicia y democratisazion) over democratisering, hervormingen van het verkiezingssysteem, vervroegde verkiezingen en vooral Ortega/Murillo afuera. Het is maar helemaal de vraag of dit tot iets gaat leiden. Een andere belangrijke eis is de toelating tot de onderhandelingen van onderzoekscommissies van CIDH (mensenrechten), OEA en UE (Europese Unie).

Op dit moment is de Diálogo Nacional in werkgroepen verenigd, morgen gaat het weer plenair, de secretaris generaal van de OEA heeft aangekondigd dat zij overmorgen in Nicaragua komen.

Bij dit alles is er op dit moment geen duidelijk alternatief op politiek gebied, de liberalen zijn hopeloos verdeeld op zijn minst net zo corrupt als het Frente en al heeft het Frente waarschijnlijk veel aanhang verloren ze blijven wel de belangrijkste politieke machtsfaktor.

Nicaragua mag van geluk spreken dat ze geen aardolie heeft. Anders hadden de twee vliegdekschepen die nu in Costa Rica liggen vast wel iets aardigs gedaan onder het mom van verdediging van mensenrechten. Tot zover wordt mogelijk vervolgd.

(aanvulling: Ortega heeft 107 miljoen usd moeten opnemen van de Centrale Bank (BCN) vanwege “tegenvallende” belastingopbrengsten.

Het lijkt erop dat op dit moment in Masaya huis-aan-huis huiszoekingen zijn waarbij en en pasant de inboedel wordt meegenomen in Barrio Pancasan. Het zijn reservisten die nu allemaal opgeroepen zijn.)