Ga naar de inhoud

“Mensen komen overal vandaan” om de Zad te verdedigen en te herbouwen

“Een hut verwoest, twee herbouwd”, beloven de inwoners van de Zad en hun aanhangers. Een eerste dag van de wederopbouw is gepland op zondag 15 april. Na vier dagen van bijna militaire interventie werden ongeveer dertig plekken – boerderijen, collectieve ruimtes, logeerplekken – vernietigd in opdracht van de prefect van de (provincie) Loire Atlantique en de regering. De sloopwerkzaamheden zijn voorlopig gestopt. Maar het onderhandelingsproces werd ook verwoest door de operatie: “We hebben helemaal geen vertrouwen meer. Het is voorbij, het is duidelijk”, horen we. Reportage.

9 min leestijd

(Door Nolwenn Weiler, bastamag vertaling globalinfo.nl schenkt u wat geld? Ah toe nou!)

Om toegang te krijgen tot de Zad, is het het beste om door de velden te gaan. Op 12 april, de vierde dag van de ontruiming en sloop door de politie – 2500 gendarmes – worden de toegangswegen naar het gebied stevig bewaakt. Een controlepunt van mobiele gendarmes, zwaar bewapend en ingepakt en ondersteund door een pantserwagen, blokkeert het kruispunt van Ardillères, gelegen aan de noordkant. Op 200 meter van de politie-afzetting, houdt Camille de wacht, een walkie-talkie in het oor geplugd. De blauwogige gepensioneerde, die afgelopen zomer zijn koffers in een collectief woongedeelte van de Zad heeft gezet, controleert het komen en gaan van politie- en bouwmaterieel dat voor sloop wordt binnengebracht. Vóór Camille waren het Marc en Justine, die ’s avonds laat uit Finistere waren aangekomen, die de wacht hielden [namen zijn door de redactie veranderd]. “We zijn onze dienst vanmorgen rond 07.00 uur begonnen, nadat we een beetje hadden geslapen. We waren met een jonge man die meteen na aankomst van 3:00 tot 7:00 greppels heeft gegraven. Mensen komen eigenlijk overal vandaan. “

“Een persoon kreeg een knalgranaat in zijn capuchon”

Werknemers namen dagen vrij. Anderen komen elke avond na het werk. Slaapzalen zijn opgezet in de permanente gebouwen, andere vinden onderdak in hutten of yurts en nieuwkomers worden opgeroepen om hun tent mee te nemen. “Vandaag is merkwaardig kalm”, zegt Camille. Op het kruispunt van Saulce, gelegen in het midden van het gebied, spelen een dozijn mensen kaart achter een barricade, genietende van de lente die uiteindelijk het grijze wolkendek aan flarden scheurt om de zonnige stralen te laten passeren. Maar als er alarm wordt geslagen, zet iedereen zijn bril en masker op. Sommige bedekken hun gezicht, anderen pakken stukken van deuren of panelen als gerecyclede schilden. Tientallen mensen trekken naar de aangevallen plek, soms bewapend met stenen en Molotov-cocktails. Degenen die het laatst aankomen vragen of er gewonden zijn gevallen. “Nog niet”, zeggen meerdere stemmen tussen twee hoestbuien vanwege de rook van het traangas.grenades

Restanten van traangas en knalgranaten verzameld in de buurt van Fosses Noires 11 april / Foto: Nolwenn Weiler

Aan de kant van de medische assistentie – de “Medic” teams – is de verbijstering groot, zoals in 2012 tijdens de vorige poging om de zad te ontruimen [2]. Marie, een huisarts, meldt dat gerichte schoten met flashgranaten ernstig letsel aan ogen en voeten veroorzaken. “Gisteren waren mensen geraakt op het gezicht en de borst,” zegt ze. Eén persoon kreeg een granaat in zijn capuchon en had gelukkig de reflex om die onmiddellijk terug te gooien. Anders had het zijn dood kunnen betekenen. De schaduw waart rond van Rémi Fraisse, de jonge milieuactivist die in 2014 werd gedood door een vergelijkbare granaat bij Sivens, in de Tarn (lees hier meer).

Het Medic-team maakt bekend tachtig mensen te hebben behandeld, maar verzekert lang niet iedereen te hebben zien, sommige gewonden verzorgen zichzelf. De granaatsplinters van de “knalgranaten” zijn erg klein en daarom erg moeilijk te verwijderen. Dit zijn gecompliceerde wonden. “De meeste mensen die we zien komen al jaren op de zad”, zegt Marie. Vincent Delabouglise, woordvoerder van het boerencollectief Copains voegt daaraan toe: “Veel van de aanwezigen in het gebied zijn mensen die al heel lang betrokken zijn bij de beweging. Op woensdag was er echt een uitbarsting van geweld tegen mensen die vreedzaam waren gekomen om hun steun te uiten.”

“Een van de door hen gebruikte gassen, geel gekleurd, maakt je echt ziek”

armamentNaast de ernst van de verwondingen, beklaagden de zorgverleners moeilijkheden bij de evacuatie van een gewonde persoon die naar het ziekenhuis moest worden gebracht en een illegaal gebruik van wapens om de orde te bewaren. “Er waren schoten van traangas en Flashball gericht op het gezicht; en F4-granaten die werden afgeschoten met een couguar [een granaatwerper, de F4 granaten zijn gemaakt om de oren te verdoven terwijl tegelijk traangas vrijkomt, red.] die explodeerden ter hoogte van het hoofd. Ze gingen over tot het onderbreken van de stroomvoorziening zonder enig onderscheid. Een buurman heeft kuikenbroedmachines: ze zijn allemaal dood. Een andere buurtbewoner was ernstig ziek, en had machines nodig heeft om zichzelf in leven te houden, was volledig in paniek. “

Marie-Jo, een gepensioneerde leraar, die al aanwezig was tijdens de politieoperatie van 2012, zegt dat ze zich woensdag in gevaar voelde toen wetshandhavers de aanwezigen op de georganiseerde solidariteitspicknick midden in de zad op de korrel namen. “In 2012 konden we altijd ontsnappen. Daar zaten we vast. Ze kwamen overal vandaan en dwongen ons heel snel terug te trekken. Ik viel in een greppel gevuld met water. We konden daarna niet verder tot het donker was.” Camille, “al 40 jaar in opstand, “ en gewend aan demonstraties en politiegeweld merkt op dat “wat hun uitrusting betreft hebben ze grote vooruitgang geboekt. Ze hebben dingen die pijn doen zonder te doden. Een van de door hen gebruikte gassen, geel van kleur, maakt je echt ziek. Je blijft er dagenlang slecht van.”

Boerderijen, gemeenschappelijke ruimtes, onderkomens: “Ze slopen alles wat ze kunnen”

“Het is een bulldozer die niemand had verwacht”, zegt Marcel Thébault, boer en “historische” verzetter in Notre-Dame-des-Landes. Niemand begrijpt de heersende logica. Ze hebben de “Cent Noms” boerderij verwoest, waar acht mensen woonden die bezig waren hun landbouwactiviteiten te legaliseren, maar de “Vraies Rouges” in de buurt bleef gespaard. Ze vielen de solidariteitspicknick aan die woensdag in een veld werd gehouden, maar trokken terug tegen ongeveer dertig mensen die op de weg stonden ter verdediging van de Rolandière, een “harde” plaats met een bibliotheek en waar de uitkijktoren van de Zad staat. “Ze kondigden aan dat ze op gingen treden om 80 tot 100 mensen te arresteren, maar pakten uiteindelijk bijna niemand”, vult Gibier aan, die een project voor tuinbouw ontwikkelt. Verschillende arrestaties vonden echter plaats op de ochtend van 13 april.

“In feite maken ze alles kapot dat ze kunnen,” vervolgt hij. 29 plekken werden in vier dagen vernietigd [3]. “Ze hebben schatten gesloopt. Boerderijen, zoals de Cent Noms, waarvan de vernietiging de woede van de boeren teweegbracht; ontmoetingsruimten, zoals de Gourbi, logeerplekken… Een van de verwoeste huizen ligt midden tussen de rozen en kleurrijke tulpen. In puin. Hopen stro en aarde vermengen zich met de dakspanten en zeilen van boten die dienden als daken. Buurtbewoners houden een picknick in de buurt. “De gendarmes namen zelfs foto’s gemaakt van de bloemen nadat ze de vernieling van van onze hut hadden georganiseerd,” verzucht een van de dakloos geworden bewoners. “De deurwaarder was daar, zwaaiend met een stuk papier dat voor ontruimingsbevel moest doorgaan, maar we mochten dat niet inzien. “

Onderhandelingen geruïneerd: “Terwijl ze net deden of ze onze hand wilden schudden, braken ze onze arm”

Het onbegrip is des te groter omdat er de afgelopen weken verschillende onderhandelingen waren begonnen. Dat ging niet helemaal perfect, omdat de afvaardiging die was benoemd door de algemene vergadering van de gebruikers van de Zad, was geweigerd door de prefectuur, maar serieus genoeg om iedereen te laten geloven dat de politie ze met rust zou laten. “We voelden dat de discussie de goede kant op ging”, zegt Marcel Thébault. Er werden vergaderingen gehouden met de diensten van het Ministerie van Ecologische Transitie om meningen uit te wisselen over omstreden hectares. Er werd een vereniging opgericht om tijdelijke huurovereenkomsten te kunnen ondertekenen. Verschillende bewoners hadden contact met de Mutuelle Sociale Agricole om de wettelijke status van hun activiteit te onderzoeken….

“Ze vertelden ons, toen de luchthaven werd afgelast, dat we moesten voldoen aan de wet. Daar waren we klaar voor, beklemtoont Gibier. Daar zijn we niet bang voor. We hebben gewoon tijd nodig. En zij hebben haast om ons te vernietigen. Door te doen alsof ze ons een hand wilden geven, braken ze onze arm.”

“Een hut vernield, twee herbouwd”

Na de aankondiging van het einde van de ontruimingsoperatie, verzekerde de prefect van Loire-Atlantique Nicole Klein dat ze de onderhandelingen met Acipa (*) en “degenen die willen” zou hervatten, waarbij ze deed alsof ze niet wist dat de verzetsbeweging een stuk breder is dan de historische vereniging van oppositie tegen de luchthaven. “Het collectief vormt de basis en de ziel van de beweging”, benadrukt Marcel Thébault. Als we onszelf persoonlijk partij verklaren [dit is wat de prefect al meerdere weken wil opleggen, red], dan zetten we ons noodzakelijkerwijs af tegen anderen. Hoe zouden we deze koehandel kunnen accepteren? Het zou een overgave zijn. En we weigeren ons over te geven. “Het zal weken en weken duren om een mogelijke dialoog te hervatten, zegt Dominique Fresneau, van Acipa. We hebben geen enkel vertrouwen meer. Het is voorbij, dat is duidelijk.”

In afwachting van wat de volgende algemene vergadering zal beslissen, roept iedereen op zondag naar de Zad te komen (afgelopen zondag, zie aanvulling hieronder, gi) voor een groot wederopbouwproject. “De projecten zullen zich vermenigvuldigen”, waarschuwt Geneviève. Een hut vernietigd, twee herbouwd. Deze operatie Caesar 2, daar gaat de regering nog erg spijt van krijgen.” “We zijn van plan om de grote schuur van Cent Noms te herbouwen vanaf zondag”, zegt Gibier. “Ze kunnen op ons rekenen”, zegt Henri, 70 jaar oud. We slapen vannacht niet hier, maar we komen zondag terug en we brengen spullen mee voor de bouw. “

Nolwenn Weiler

 ————

Aanvulling globalinfo:

*) Acipa is de ‘Association Citoyenne Intercommunale des Populations concernées par le projet d’Aéroport de Notre Dame des Landes’ de historische vereniging van bewoners tegen het vliegveldproject.

Op zaterdag 14 april was er een grote demonstratie in Nantes, de stad die dicht bij Notre Dame Des landes ligt. Die verliep zo: (filmpje op fedbook)

Meer beelden:

{youtube}SJaAX4JLySw{/youtube}

Afgelopen zondag 15 april was er opgeroepen om de Zad te komen steunen en heropbouwen. Daar gaven zo’n 10.000 mensen gevolg aan, (misschien waren het er ook 20.000) temidden van bedreigende politieteams. Er werden hele nieuwe gebouwen aangedragen, in delen, en neergezet, waarvan sommige weer door pantserwagens van de politie vernield werden.

{youtube}jMkIw5bthnU{/youtube}

Zie ook de foto’s op fedbook

De stokken die demonstranten meevoeren zijn een symbolisch teken van verzet. Veel van hen hadden die in 2016 bij een grote demonstratie ‘geplant’ met de belofte ze te komen gebruiken als het nodig zou zijn voor de verdediging.

hutnddl2

hutnddl

policehutnddl1