WTO weg uit landbouw, eist wereldwijde boerenbeweging in Genève
Activistische boeren en vissers behoorden tot de drijvende krachten achter de mobilisaties van burgers bij de ministeriële conferentie van de WTO, waar zij opriepen tot terugtrekking van de organisatie uit de landbouwsector.
(Door Ana Vračar, People’s Dispatch, vertaling globalinfo.nl die dol is op donaties, foto La Via Campesina/Twitter)
De mobilisaties van het maatschappelijk middenveld tegen de 12e Ministeriële Conferentie van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in Genève gingen voor de vierde dag op rij door toen de mondiale boerenbeweging waarschuwde voor de gevolgen van de landbouwagenda van de WTO voor hun levensonderhoud. Boeren waarschuwden dat rijke landen blijven aandringen op beleid dat kleinschalige voedselproductie en voedselsoevereiniteit ondermijnt, waardoor de gevolgen van de huidige wereldwijde voedselcrisis nog worden versterkt.
“De voedselcrisis die de wereld momenteel treft, bewijst eens te meer dat vrijhandel – in plaats van voedselzekerheid te bewerkstelligen – mensen doet verhongeren”, aldus La Via Campesina in een recent persbericht.
Als onderdeel van de landbouwagenda van de vergadering bespreken de handelsafgevaardigden onder meer het aanhouden van voedselvoorraden door de overheid en de ruimte voor leden om importen te beperken om prijsvolatiliteit te beheersen. Mochten de rijke landen hun plannen voor verdere liberalisering van de landbouw en visserij doorzetten, dan zou dat een onevenredig groot effect hebben op mensen in het Zuiden, waar de bestaansmiddelen van kleinschalige boeren en vissers al zijn uitgehold door de overname door transnationale bedrijven (TNC’s).
WTO-landbouwbeleid ontwricht bestaansmiddelen van boeren
Sinds de oprichting van de WTO heeft de organisatie de liberalisering van de landbouw bevorderd, wat betekent dat landen sterk werden ontmoedigd of verboden om prioriteit te geven aan de lokale productie van voedsel door bijvoorbeeld de lokale kleinschalige productie te subsidiëren. Rijke landen blijven deze maatregelen als “marktverstorend” beschouwen en verzetten zich er dan ook fel tegen telkens wanneer ze de onderhandelingstafel bereiken.
In plaats daarvan werd het leven van duizenden mensen in het Zuiden verstoord door het WTO-beleid. Activisten uit Afrika, Azië en Latijns-Amerika beschreven tijdens een door La Via Campesina georganiseerde persconferentie hoe zij al tientallen jaren moeten werken in een landbouwsysteem dat volledig ondergeschikt is aan de belangen van TNC’s. “Aziatische landen worden in feite aangevallen door TNC’s. Ze worden uitgebuit voor goedkope arbeid en plaatsing van machines,” zei Jeongyeol Kim van de Korean Women Peasants’ Association.
Haar gevoel werd door vele andere activisten herhaald. Tijdens een persconferentie van Focus on the Global South kort na de start van de ministeriële conferentie zei Farooq Tariq van het Pakistaanse Kissan Rabita-comité: “WTO en vrijhandelsovereenkomsten bevorderen honger. We zien daardoor veel meer armen in de wereld. In Pakistan zijn alleen al in de afgelopen twee jaar 20 miljoen mensen in armoede vervallen.”
Pablo Rosales van PANGISDA-Pilipinas zei tijdens dezelfde conferentie dat dankzij het werk van de WTO “degenen die voedsel produceren honger lijden.” Hiermee onderstreepte hij het feit dat de huidige internationale handelsregels en -overeenkomsten in het voordeel werken van grootschalige industriële producenten en TNC’s, terwijl kleinschalige boeren en vissers ver, ver achterblijven.
Een mislukt project
In het geval dat regeringen wel “marktverstorende” maatregelen nemen om de plaatselijke ontberingen te verlichten – zoals vele hebben gedaan tijdens de COVID-19 pandemie door te vertrouwen op openbare opslagprogramma’s om toegang tot gesubsidieerd voedsel mogelijk te maken of kleinschalige boeren te steunen – worden zij vaak bedreigd met vergeldingsmaatregelen door TNC’s, geholpen door hoge-inkomenslanden. Het feit dat het blokkeren van dergelijk beleid zeker een rampzalig effect zal hebben op gemarginaliseerde gemeenschappen en de lokale voedselproductie verder zal verzwakken, blijft echter van geen enkel belang voor de rijke WTO-leden.
“Daar geven ze niet om, ze geven alleen om het uitpersen van winst uit de voormalige gekoloniseerde staten. Landen moeten hun eigen voedsel- en landbouwbeleid kunnen maken. De WTO laat het allemaal in handen van TNC’s”, aldus Tariq.
In de aanloop naar de ministeriële conferentie hebben landen uit het Zuiden voorstellen ingediend die hen in staat zouden stellen meer te doen op het gebied van lokaal landbouwbeleid, waaronder India als het gaat om het aanhouden van openbare voorraden. Maar aangezien zij deze kwesties bij verschillende eerdere gelegenheden tevergeefs aan de orde hebben gesteld, valt nog te bezien of deze ministerconferentie tot concrete resultaten zal leiden.
Ondanks het verzet van de rijke landen in alle onderhandelingsronden, lijkt het erop dat de landen van het Zuiden zich blijven verzetten tegen de poging om hun agenda te torpederen. Als zij hierin volharden en er geen consensus wordt bereikt, zou het best kunnen dat deze ministeriële bijeenkomst een soortgelijke afloop kent als de 11e Ministeriële Conferentie van de WTO, die tot geen enkel concreet resultaat heeft geleid. Volgens activisten voor handelsrechtvaardigheid zou dit het zoveelste teken zijn van het onvermogen van de WTO om op te treden.
“De WTO ligt in een comateuze toestand. De hoge-inkomenslanden zijn wanhopig op zoek naar een resultaat dat bewijst dat de organisatie nog niet dood is,” zei Walden Bello, senior analist bij Focus on the Global South, op de persconferentie.
Ter ondersteuning van het vermoeden dat de bijeenkomst niet al te best zou verlopen, kondigde het WTO-secretariaat aan dat de conferentie tot 16 juni zou worden verlengd, en riep de leden op “een extra inspanning te leveren om convergentie te bereiken over de verschillende kwesties die op het spel staan” – code voor het uitblijven van een akkoord. Hoewel de mogelijkheid blijft bestaan dat sommige agendapunten worden afgerond, mag dit niet als waarschijnlijk worden beschouwd.
Voor boerenactivisten is het altijd al een prioriteit geweest om de landbouw uit de WTO te krijgen, en dat is nu opnieuw urgent geworden.
“De WTO is een mislukt project. Onze wereldwijde boerenbeweging roept alle landen, vooral die in het Zuiden, op om de WTO onmiddellijk te verlaten. We moeten een nieuw internationaal kader voor landbouw en handel creëren, gebaseerd op voedselsoevereiniteit,” zei Morgan Ody, een boer in Bretagne, Frankrijk, en algemeen coördinator van La Via Campesina, namens de wereldwijde boerenbeweging.