Ga naar de inhoud

VN Voedselsystemen-top negeert de mensenrechten ondanks 25 jaar voedselsoevereiniteit

De internationale boeren- en landarbeidersbeweging La Via Campesina viert het 25-jarige bestaan van de voedselsoevereiniteit en klaagt tegelijkertijd de door bedrijven gedomineerde VN Top voor Voedselsystemen aan die afgelopen week plaats vond. 

4 min leestijd

(vertaling van La Vía Campesina – ¨Food Sovereignty: Resisting Corporate Capture of our Food Systems¨ van 27 september 2021, oorspronkelijk verschenen op supermacht.nl)

u 25 jaar geleden werd het model van de voedselsoevereiniteit werd geïntroduceerd tijdens de World Food Summit 1996 in Rome. Het was een directe aanval op het marktgebaseerde model van de voedselveiligheid dat door de Wereldhandelsorganisatie WTO werd gepromoot.

Voedselsoevereiniteit gaat uit van de autonomie en de inzet van kleinschalige voedselproducenten en landarbeiders tegen de achtergrond van de wereldwijd toenemende macht van grote ondernemingen in het hele voedseldomein. De beweging van de voedselsoevereiniteit is sinds de lancering enorm gegroeid. Ze is ook meer divers geworden en heeft talrijke initiatieven voortgebracht die bestaande en nieuwe onrechtvaardigheden, ongelijkwaardigheden, schendingen van rechten en onderdrukking aanklagen.

De beweging is vandaag de dag zeer deskundig op het gebied van echte systeemverandering waaraan wereldwijd miljoenen mensen deelnemen. De beweging is tevens een steunpilaar voor solidariteitseconomieën, agroecologie, regionale markten, coöperatieven, de verdediging van land en gebieden en de rechten van kleinschalige producenten, landarbeiders, migranten, inheemse bevolkingsgroepen, vrouwen en mensen die te maken hebben met aanhoudende crises.

Het is ironisch dat de Verenigde Naties juist dit jaar een Food Systems Summit (UNFSS) houdt die het tegendeel is van voedselsoevereiniteit. De structuur ervan, de inhoud, het beheer en de uitkomsten van deze UNFSS worden gedomineerd door spelers die banden hebben met het World Economic Forum (WEF) en met de ambtenaren van de VN en zijn lidstaten. Zij geloven dat de inzet van ondernemingen onontbeerlijk is voor de succesvolle bestrijding van honger, werkloosheid, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies omdat die bedrijven over mééŕ kapitaal, technologie en infrastructuur beschikken dan alle lidstaten en de VN bij elkaar.

Het samenvallen van deze UNFSS en 25 jaar voedselsoevereiniteit toont duidelijk hun fundamenteel verschillende uitgangspunten over voedselsystemen. De UNFSS dient de belangen van het industriële, geglobaliseerde privaat beheerde voedselsysteem. Door zijn afhankelijkheid te vergroten van de door ondernemingen geleide internationale waardeketens en kapitaal-intensieve marktmechanismes maakt het de mensenrechten ondergeschikt en vvoorkomt het een daadwerkelijke transformatie van voedselsystemen.

Voedselsoevereiniteit daarentegen pakt de grondooorzaken aan van honger en ondervoeding, benadrukt het democratische beheer van voedselsystemen, confronteert de grote machtsverschillen en roept op tot radicale veranderingen van economie, maatschappij en bestuur. Het is gericht op het opbouwen van rechtvaardige, gelijkwaardige en territoriaal gewortelde voedselsystemen die in harmonie staan met de natuur, die de biodiversiteit nieuw leven inblazen en de rechten van mensen en hun gemeenschappen veilig stellen.

Grote ondernemingen gebruiken hun aanzienlijke hulpbronnen en geld om de opzet en het beheer van voedselsystemen te co-opteren via financiering, handel, investeringen en multi-stakeholder platformen. De UNFSS is een gevaarlijk perfect voorbeeld van de door ondernemingen ontworpen multistakeholder-aanpak waarbij bedrijven tot op het hoogste niveau regeringsbesluiten kunnen beïnvloeden zonder zelf enigerlei toezegging te doen die het publiek belang dient.
Het UNFSS procedures worden gekenmerkt door een gebrek aan transparentie in de besluitvorming en door de nauwe betrokkenheid van ondernemingen in alle onderdelen van zijn structuur. Dit veroorzaakt ernstige problemen wat betreft verantwoording en rekenschap, legitimiteit en democratic beheer door de VN.

Het afgelopen jaar lieten we in meerdere landen onze mobilisatiekracht zien tegen de bedrijfsovername van voedsel(systemen) en voedselsoevereiniteit. We zijn er in geslaagd om de legitimiteit van de UNFSS ter discussie te stellen en hebben voorkomen dat er formele overeenstemming kwam voor het opzetten van nieuwe instituties, zoals een deskundigenpanel voor voedselsystemen.

De Tegen Mobilisatie Ter Transformatie van Voedsel Systemen van 25 tot 28 juli (zie *) trok 11 duizend deelnemers uit de hele wereld. Voedsel is een basisbehoefte en een mensenrecht: (agroecologische en kleinschalige) voedselsystemen voorzien in het levensonderhoud van bijna een derde van de mensheid en zijn nauw verbonden met gezondheid en ecosystemen. We moeten daarom doorgaan met het versterken van de samenwerking van de bewegingen voor voedsel, gezondheid, milieu en klimaat en doorgaan ons te verzetten tegen bedrijfsgeleide voedselsystemen die onze planeet en gemeenschappen vernietigen.

 

Meer lezen:.
– ¨Exposing corporate capture of the UN Food Systems Summit through multistakeholderism,¨ Food Sytems 4 People, 23 september 2021.
– Rapport van Food Sytems 4 People: ´Exposing corporate capture of the UNFSS through multistakeholderism´ is hier te downloaden.
– ¨UN Food Systems Summit marginalizes human rights and disappoints, say experts,¨ op 22 september 2021 gepubliceerd door de Speciale Rapporteurs voor de VN Mensenrechtenraad, Michael Fakhri, David Boyd en Olivier de Schutter.

*) Zie het Supermacht-artikel ¨Protesteer op 26 juli mee tegen de greep van bedrijven op het VN voedselbeleid¨ van 23 juli 2021.

Bron: ¨Food Sovereignty: Resisting Corporate Capture of our Food Systems – Nyéléni Newsletter¨, La Vía Campesina, 27 September 2021