Kredietcrisis volgen (5): Na (ons) de zondvloed
Ook de megareddingsacties van afgelopen week, waarbij ongekende hoeveelheden belastinggeld in de financiële sector worden gepompt en waarbij de staat leningen tussen banken besloot te garanderen, hebben weinig veranderd aan de depressieve stemming op de beurzen. Die veerden na de beloftes van honderden miljarden steun begin van de week ietsjes op, maar bleven verder laag hangen of zakten zelfs verder in (dow en aex).
(Dit is een aanvulling op eerdere overzichten, zie hier (1) hier (2) en hier (3) en hier (4) )
Er blijven nieuwe dompers aanzeilen. Nu is het weer de ING-bank die op vrijdag de aandelen meer dan 20% zag kelderen omdat ze ook problemen hebben en hun hand op moeten gaan houden bij Wouter Bos. Dit terwijl ze eerder juist hadden geroepen dat het prima met ze ging. Volgens de Britse krant Sunday Times willen ze 9 miljard bijstand. Tekenend voor de crisis in de Nederlandse journalistiek is dat dit nieuws uit een Britse krant vernomen moet worden. Zondag schoot Bos de kogel door de kerk en verklaarde dat de kapitaalsinjectie van 10 miljard ging om het creëren van een buffer voor een gezond bedrijf. En meteen steeg de koers van het aandeel ING weer op maandag. Anders dan bij eerdere steun aan wankelbanken, werden er dit keer geen aandelen van de bank gekocht. Wel mag de overheid nu twee leden voor de Raad van Commissarissen leveren, die een beperkt vetorecht op grote overnames en investeringen krijgen.
Bovendien blijkt dat al die miljarden die in de banken gestopt worden, lachend door de banken opgeslorpt worden zonder voor het effect te zorgen dat bedoeld was.
De gaten die met het geld gestopt worden, zijn het gevolg van liberaliseringsmaatregelen en handig gesjoemel door de banken, die de kosten van ‘reddingsoperaties’ nog eens verhogen.
Krugman beveelt aan te stoppen met te staren naar die fascinerende beursgrafieken: “While the manic-depressive stock market is dominating the headlines, the more important story is the grim news coming in about America’s real economy. It’s now clear that rescuing the banks is just the beginning: The nonfinancial economy is also in desperate need of help.”
Regeringsleiders roepen hardop over nieuwe topoverleggen, nadat de Britse premier Gordon Brown het had over een ‘nieuw Bretton-Woods overleg’ (zonder daarvoor een datum of plek te noemen). Nu heeft Bush een spoed G8-plus conferentie bedacht, waarschijnlijk nog in november (na de verkiezingen) en in de VS. Sarkozy opperde New York als plaats van samenkomst “omdat de crisis daar ook begon”. Brown heeft nu ook opgeroepen om dan meteen maar het vastgelopen WTO-akkoord (de Doha-ronde) vlot te trekken met de crisis als aanleiding. Het soort shockterapie waar Naomi Klein in haar nieuwste boek voor waarschuwt. De WTO zelf, waarschijnlijk in een poging het imago op te krikken, lanceerde een ’task force kredietcrisis’.
Ondertussen blijven deskundigen met gevarieerde weerberichten komen over de ernst van deze depressie, maar een groeiend aantal (en niet de minsten, zie ook de eerdere overzichten) waarschuwt voor de komst van een flinke crisis. De Nederlandse Bank heeft uitgerekend dat de groeicijfers komend jaar wel eens flink zouden kunnen teruglopen, en misschien wel nul zouden bedragen of in krimp overgaan.
Naomi Wolf (niet Klein) voorziet de staat van beleg en militairen op straat
Norman Solomon over de flop en de media.
Ook op individueel psychologisch gebied treft de crisis in de VS velen hard.
Tom Engelhard van TomDispatch is ook ‘depressed’.
Terwijl de New Scientist blijft wijzen op de overkoepelende crisis.
William Tabb op Znet : “Things will get a lot worse before they get better. The question will be to what extent public pressure and popular mobilization insist that working people are helped first and foremost; that the patterns of taxation and pro-corporate policy making are reversed; and, as in the Great Depression, that greater social control over capital is put in place.”
Justin Podur schetst de verhouding tussen de financiële economie en de ‘echte’.
Sam Pizzigatti stelt voor om de bankiers geen geld te geven maar juist te laten betalen.
(afkomstig van interessante website)
TNI ziet “historic opportunities”
Aziz Huq ziet in de crisis tekenen van een roestend imperium: http://www.tomdispatch.com/post/174990/aziz_huq_imperial_pretensions_and_the_financial_crunch
In Nederland
In NRC-Handelsblad stond afgelopen zaterdag een interview met de invloedrijke conservatieve econoom Martin Feldstein, die goede kans maakt om minister van Financiën te worden als McCain wint. Merkwaardig is dat hij ook commissaris is bij AIG, het verzekeringsbedrijf dat als eerste niet-bank door de staat van de ondergang moest worden gered. Feldstein verklaart nog steeds tegen overheidsingrijpen te zijn. Tegelijkertijd weet hij niet wat er gaat komen, maar het zou wel eens iets ernstigs kunnen zijn, gevaarlijker dan de ‘normale recessies’ die bij het kapitalisme horen. Dan komt de vraag die kort geleden nog onvoorstelbaar was: “Er wordt gesteld dat dit het einde is van het kapitalisme?”. Feldstein: “Ach ja, al die grote woorden. Akkoord, toezichthouders deden hun werk niet. (…)” (niet online). Daaronder column van Flip de Kam onder de kop “Bos redt kapitalisme op kosten van belastingbetaler”.
In de Volkskrant stond zaterdag een aandoenlijke uitroep van redacteur Peter Giesen: “Deze tijd vraagt om linkse daden” (“een flinke scheut ‘linkse kerk’ zou heel heilzaam zijn”). Als er nu een krant is geweest die de afgelopen jaren linkse initiatieven stelselmatig af heeft lopen te kraken, en buiten de krant gehouden, is het echter wel de Volkskrant geweest.
Er is zelfs een avondvullend programma over de crisis op tv geweest.
Van een bloeiende discussie op parlementair niveau is tot nog toe ook geen sprake geweest. Eerder werd al gewezen op de merkwaardige beslissing om het eerste kamerdebat over de ’20 miljard’ ‘de politiek erbuiten te houden’. Daarna werd Bos nog eens heel kwaad toen een parlementslid (van D66 nog wel) durfde te opperen dat het misschien ook wel eens nuttig kon zijn om te kijken naar de oorzaken van deze crisis (‘De prioriteit ligt nu bij het blussen van de brand’, aldus de leider van de PvdA. ‘Het zoeken van de fatale lucifer komt daarna.’ bron ). De PvdA presenteert zich nu als de redder des vaderlands en scoort daar goed mee, terwijl enige fundamentele oppositie niet te zien is. Natuurlijk sputteren SP en GroenLinks hier en daar tegen, maar over het algemeen steunen ze de reddingsoperaties en willen ze alleen wat bijstelling en de eeuwige dooddoener van een parlementair onderzoek.
dan wel onderzoekscommissie . Verder vindt GroenLinks dat de topmanagers een deel van hun salaris in moeten leveren wat natuurlijk broodnodig is maar ook niet echt fundamenteel en waar Bos prima mee kan leven. In de VS gaat een flink deel van het ‘bail-out-geld’ direct door naar de bonussen van de managers.
In de Groene Amsterdammer hebben recentelijk wat stukken gestaan over economische kritiek in Nederland, of het gebrek daaraan . Op het weblog Nieuws Uit Amsterdam is een serie gestart over de gevolgen van de crisis voor de stad Amsterdam: h
Acties en campagnes
Bibi van der Zee herinnert er in the Guardian aan dat de credit crunch “A good time to cause trouble” is: As the markets crash and the world goes to hell in a handcart, environmental protesters need to get active, not just hide under the sofa.
In Italië is afgelopen vrijdag een grootse welhaast algemene staking geweest, uitgeroepen door de grassroots-vakbonden en die in veel gevallen aan de crisis refereerde in de zin van “wij gaan jullie crisis niet betalen”.
In de Duitse Attac-kringen is opgeroepen tot een internationale actiedag op 30 oktober onder het motto: Das Casino Schliessen, Finanzmarkte kontrollieren jetzt! (tip: het is die dag ook halloween)
Na de uitvoerige internationale attac-verklaring over de crisis hebben kritische economen in Nederland afgelopen donderdag ook een ‘motie’ uitgebracht.
In Nederland staat op het 2.Dh5-festiva l een workshop ‘antikapitalisme voor beginners’ op het programma (21-23 november in Den Bosch) en wordt door XminY en Voor de Verandering gewerkt aan het organiseren van een conferentie over ‘Links en de Crisis’ op zaterdag 13 december in Amsterdam.
Overigen:
Als je van grafieken houdt.
Wallstrip (tv-show van CBS).
Sarkozy kan zijn eigen geld nog niet eens veilig bewaren.
Sommigen slaan een slaatje uit de crisis.“What I have learned about the hedge fund business is that I hate it.”
Zelfs cabaretier Lebbis heeft verstand van de crisis. Of zou het toch allemaal gods wil zijn?:
—————-
Openbare emaillijst kredietcrisis.
herhaalde oproep: ah toe, doe eens een gift, dan kan er structureel aan dit soort nieuwsvoorziening gewerkt blijven worden.