Ga naar de inhoud

Het WSF komt thuis in de sloppenwijk

Nog
niet eerder was het Wereld Sociaal Forum dichter bij de mensen om wie het
allemaal gaat, het armste eenderde deel van de wereldbevolking, dan de afgelopen
week in Nairobi, Kenia. De bijna 60.000 bezoekers uit alle delen van de wereld,
maar toch vooral uit West-Afrika en het rijke noorden, hoefden niet veel moeite
te doen om in contact te komen met de allerarmsten.

5 min leestijd
Placeholder image

Overgenomen
van de wegsite globalisering.com . Daar is de de afgelopen dagen uitvoerig
bericht over het WSF, ook zijn daar filmpjes te zien van lokaalmondiaal.

Zie ook dit korte filmpje van Edith van Noticias. 

Het
begon al met de start van de mars die het Forum zou openen: het beginpunt was
pontificaal en doelbewust gelegd in Kibera, met zijn naar schatting 700.000
bewoners de grootste sloppenwijk van Afrika. Later in de week konden de
bezoekers een wandeling maken naar de naburige slopenwijk Korogocho, waar
mensen van een lokale jongerenorganisatie trots hun slum-projecten lieten zien.
En als de mensen niet naar de sloppenwijk wilden komen, dan kwamen de
sloppenwijkbewoners wel naar het Forum. Er waren spontane demonstraties tegen
de toegangsprijzen van 500 shilling, omgerekend zes euro. 'Daar moet ik mijn
gezin een week van te eten geven', liet een spandoek weten tijdens een
demonstratie op de openingsdag.

Van
daaruit liep de spanning elke dag een beetje op, totdat op dinsdag 23 januari
het geduld op was. "We lopen al drie dagen op het trottoir voor de
toegangspoorten om de organisatoren ervan te doordringen dat we de
toegangsprijs niet kunnen betalen", zegt Wangui Mbatia, de jonge vrouw die
zich als woordvoerster ontpopte. "Het is ons nu duidelijk dat we alleen
toegang zullen krijgen als we geweld gebruiken. De bezoekers van het Forum
hebben onze slechtste kant gezien toen ze ons bezochten in Kibera, bij de start
van het Forum. Nu komen we hier om ons van een andere kant te laten zien."

"Doe
open de poort!"

Zover
kwam het niet, de poorten gingen de dag erop wagenwijd open en de
sloppenwijkbewoners konden eindelijk rondlopen tussen mensen die hier over hun
oplossingen kwamen praten. Van de start van de mars uit de sloppenwijk, waar
president Kenneth Kaunda van het naburige Zambia verrassend opdook en maar
meteen met de vredesvlag in de hand voorop ging lopen, tot het einde van het
Forum met warme woorden van Wangari Maathai, Nobelprijswinnares voor de Vrede:
het was een ander soort Forum dan alle voorgaande.

Minder
bezoekers dan de aantallen die in Porto Alegre en in Bombay op het evenement
afkwamen. Ook de organisatie was niet geweldig, veel vaste onderdelen van het
Forum zoals het culturele programma met muziek, kunst, literatuur en film, was
vrijwel onzichtbaar. Daar kon de Nederlander Gerard Bueters weer van profiteren
met zijn wereldprimeur: de 'slum cinema', waarmee hij 's avonds sociale
documentaires vertoonde aan honderden kijkers in in naburige sloppenwijken, en
overdag volle zaaltjes trok op het Forum.

Nieuwste
trends voor eerlijke globalisering

Er
waren ook pluspunten aan dit eerste Afrikaanse Forum. Het aantal kleine en
armlastige Afrikaanse sociale bewegingen dat zich hier liet zien was enorm.
Onder hen erg veel vrouwenorganisaties, die hier makkelijker dan ooit konden
binnenlopen bij Westerse organisaties die zich met dezelfde materie bezighouden
– en over deskundigheid en geld beschikken om te helpen. Nog een voordeel van
het Forum is het verschijnsel dat je nergens beter de nieuwste trends op het
vlak van 'eerlijke globalisering' en armoedebestrijding kunt signaleren.

En het
is ook nog erg praktisch: de vertegenwoordigers van veel grotere NGO's als
ICCO, Cordaid of Oxfam Novib treffen hier veel zuidelijke partners, de organisaties
waarmee ze in dit deel van de wereld samenwerken. Dat scheelt een heleboel
gereis en georganiseer gedurende de rest van het jaar.

In
Nairobi liepen ook opvallend veel priesters, monniken en zusters rond, die zich
vaak nadrukkelijk manifesteerden rond thema's als mensenrechten,
gezondheidszorg en onderwijs. Wie het was vergeten werd hier herinnerd aan het
feit dat heel veel hulp aan de derde wereld nog steeds loopt via oude banden
van kerk en religie: de 'missie' is nog
springlevend.


Mondiaal
of regionaal?

De
hoofdthema's van het WSF waren de onderhandelingen over de wurgcontracten
tussen het Noorden en het Zuiden, de EPA's, die vooral lokale boeren bedreigen.
Ik telde ruim veertig workshops over deze 'economic partnerships'. Goede tweede
is, schat ik, het thema van de mensenrechten, en dan specifiek de
vrouwenrechten: alles van opleiding tot gezondheidszorg rondom zwangerschap en
geboorte, mishandeling, vrouwenbesnijdenis, enzovoorts. Een thema dat snel
stijgt in de top tien is de wapenfabricage en -handel: een volstrekt
ongereguleerde noordelijke sector waarvan de gevolgen het leven in grote delen
van de derde wereld negatief beïnvloeden.

De
vraag of het WSF in de toekomst wel op deze schaal moet voortgaan werd ook nu
weer opgeworpen. Volgens sommigen is de bereikbaarheid van het Forum voor de
kleinere sociale organisaties en de groepen om wie het werkelijk gaat, niet
eenvoudig als je er de halve wereld voor moet bereizen. Efficiënter en
effectiever zijn misschien de grote regionale Forums, waar deelnemende
groeperingen een minder grote cultuurkloof hoeven te overbruggen, om over de
financiën dan nog maar te zwijgen. Deze Fora, die een cluster landen bestrijken
(zoals het Midden-Oosten, West-Afrika, klein-Azië), kunnen sociale organisaties,
kerken, vakbonden en activistische groepen elkaar sneller vinden dan in de
grote bijenkorf die het WSF nu eenmaal is.

Het is
afwachten hoe dit zich verder ontwikkelt. Het WSF is begonnen als een niet van
bovenaf ingevuld platform, een open ruimte waarin de deelnemers zelf het
verloop van de dingen bepalen. Dat zal, zo verzekert het centrale comité,
altijd zo blijven. Het volgende Forum vindt pas in 2009 plaats, waar en wanneer
is nog niet bekend. Geen probleem: in de tussentijd zullen tientallen Fora op
nationaal en regionaal niveau de dynamiek van de mondiale burgerbeweging gaande
houden.

lokaalmondiaal
en onzeWereld doen verslag van het WSF. Hun videojournaals en artikelen zijn te
vinden op de websites van
lokaalmondiaal, onzeWereld en Globalisering.com. Meer informatie over het WSF
vind je hier.

onzeWereld
en lokaalmondiaal maken deze journaals en artikelen in samenwerking met ICCO.