Ga naar de inhoud

EU: Frontex zorgt voor duizenden doden

Frontex
is de gemeenschappelijke EU-instelling om de buitengrenzen te bewaken. Deze werd
in oktober 2004 opgericht. Nederland, dat zelf helemaal geen EU-buitengrens
bezit, is er onder meer actief bij betrokken doordat het komend jaar een
marineschip zal inzetten voor de Afrikaanse kust. De instelling is
verantwoordelijk voor duizenden doden per jaar.

9 min leestijd
Placeholder image

Overgenomen
van indymedia-Duitsland en vertaald door globalinfo.nl De links verwijzen meest naar Duits- of
Spaanstalige bronnen.

Hulporganisaties
gaan ervan uit dat het aantal doden rond de Canarische eilanden stijgt door de
Frontex-activiteiten. Dat slechts 12.000 mensen erin geslaagd zijn om vanuit
West-Afrika de Canarische eilanden te bereiken, is gedeeltelijk te verklaren
omdat nog meer mensen bij pogingen om de oversteek te maken verdronken,
verhongerd of van de dorst omgekomen zijn. De route wordt immers steeds langer
en gevaarlijker. Want die 12.000 zijn er duidelijk minder dan in het voorgaande
jaar. Van officiële kant is toen al ingeschat dat zo'n 6.000 mensen de
gevaarlijke oversteek niet overleefd hebben.

Frontex,
wiens budget onlangs opnieuw verhoogd werd, ontkent de feiten met merkwaardige
eigen getallen die zelfs afwijken van de getallen die verstrekt worden door het
Spaanse ministerie van Binnenlandse Zaken. (Zie ook: Anti-Frontex
Internationaal
). Aangezien er in
maart parlementsverkiezingen gepland staan in Spanje, wordt de afscherming
verscherpt. "Bij meerdere
ongelukken met schepen zijn er afgelopen weekend in de Middellandse Zee en in
de Atlantische Oceaan meer dan 140 vluchtelingen om het leven gekomen. (…) In
de Atlantische Oceaan voor de kust van Marokko zijn tenminste 50 mensen vermist
die probeerden op de Canarische Eilanden te geraken. Bij een ander incident
stierven volgens de politie rond de 40 Afrikanen voor de kust van Senegal die
eveneens op weg naar de Canarische eilanden waren." Tot zover een bericht
van AFP
van 10 dec. 2007 over het offer dat
dagelijks gelaten wordt door mensen om van Afrika over de zee naar Europa te
komen. Image

Alleen
in 2006 waren de lokale autoriteiten van de Canarische Eilanden, de voor de
kustbewaking ingezette Guardia Civil, de Spaanse geheime dienst en
hulporganisaties als het Rode Kruis en de Rode Halve Maan het erover eens dat
er voor de West-Afrikaanse kust een massasterfte voltrok. Duizenden hadden de
gevaarlijke overtocht naar de vakantie-eilanden niet overleefd. Met 6000
becijferde de regionale regering van de Canarische Eilanden het aantal preciezer . Steeds meer hulporganisaties
gaan ervan uit, dat dit cijfer in 2007 zelfs nog hoger uit zou kunnen vallen.

In
oktober gaf de Guardia Civil het getal van degenen die in de omgeving van de
Canarische Eilanden aangetroffen werden of daar aangekomen zijn, met 255 aan.
Hulporganisaties telden het aantal doden waarvan melding werd gemaakt in
persberichten bij elkaar op en kwamen op bijna 400 uit. Ook het Rode Kruis denkt dat de verscherpte grensbewaking via Frontex verantwoordelijk is voor het
gestegen aantal doden. "Hoe meer barrières er opgebouwd worden, hoe groter
het risico wordt, omdat men probeert de controles te omzeilen. De binnenkomers
nemen steeds langere routes, zijn langer onderweg, gaan verder uit de kust en
reizen 's nachts om niet teruggezonden te worden". Dat verklaarde Gerardo
Mesa, voorzitter van het Rode Kruis op het eiland Fuerteventura. Onlangs
probeerden drie Marokkanen de gevaarlijke oversteek vanaf West Sahara zelfs op
een surfplank. Daarmee hoopten ze de warmtesensoren te slim af te zijn, die
tegenwoordig groepen mensen in boten registreren.

Image

poging om de grens bij Melilla in Marokko te bestormen in 2005

Inderdaad
worden de routes langer, de vertrekpunten verschillender en de voorbereidingen
voor een overtocht geheimer. Van enkele tientallen kilometers vanaf de door
Marokko bezette West-Sahara, zijn het enkele honderden geworden om van
Nouadhibou in Mauritanië te starten, omdat Marokko onder druk van de EU harder
is gaan optreden tegen overstekers. Toen kwam het honderden kilometers
zuidelijker gelegen Nouakchott en toen ook Mauritanië onderdeel ging vormen van
de afscherming, startten velen vanuit Saint Louis in Senegal. Er wordt ook
gestart vanaf de Kaapverdische Eilanden, Gambia en Guinee-Bissau en de route is
meestal veel meer dan 1000 kilometer lang. De vlaktes waar mensen in het water
verdwijnen, zijn verveelvoudigd. Een goed overzicht van de aantallen mensen die
vertrokken zijn en hoeveel daarvan aangekomen zijn is bijna onmogelijk, om in
te kunnen schatten hoeveel van hen zijn omgekomen.

Het
staat vast dat ook dit jaar meer dan 12.000 mensen de Canarische eilanden
bereikt hebben. Vast staat ook dat Frontex meldt tot begin december 8.258
mensen voor de West-Afrikaanse kust opgepakt en weer teruggestuurd te hebben.
Dat alleen al toont aan dat de afscherming mislukt, aangezien dit jaar nog
altijd drie keer meer mensen erin geslaagd zijn als in 2005, ook al zijn het er
veel minder dan de 31.000 van vorig jaar. Bij Frontex zijn ze vooral bezorgd
dat ze de schuld zouden krijgen van het stijgende aantal doden: "Wij zijn
er bezorgd over dat dergelijke geruchten grote omvang zouden kunnen
nemen", verklaarde plaatsvervangende algemene directeur Gil Arias (bron). Om zijn beweerde succes te onderstrepen, verklaarde hij zelfs dat "Het
aantal doden en verdwenenen is omlaag gegaan".

Daarvoor
moet hij flink goochelen met getallen. Terwijl de Spaanse geheime dienst, de
Guardia Civil en hulporganisaties eensluidend over duizenden doden spraken, brengt Arias Gil het aantal
voor 2006 terug tot "983 personen". Hoe hij daarop komt, verklaart
hij niet. Hij voegt toe dat 38 personen dood op de eilanden aangespoeld zouden
zijn en dat 24 mensen na aankomst aan de gevolgen van de oversteek gestorven
waren, de rest zou op zee verdwenen zijn. Aangezien de activiteiten van Frontex
in 2007 uitgebreid werden,
moeten de getallen nu positief uitvallen om het geld te rechtvaardigen. Arias
verklaarde dat dit jaar tot 11 december 9 personen dood op de Canarische
Eilanden aangekomen zouden zijn en 34 in zo'n slechte staat dat ze later
overleden zijn. Nog eens 514 mensen zouden onderweg van West-Afrika verdwenen
zijn.

De
getallen van de Frontex-chef zijn ongehoord. Hulporganisaties omschrijven hem
simpelweg als leugenaar, maar het kan zijn dat hij de doden liever niet ziet . Inderdaad heeft Arias al
problemen gekregen omdat zijn cijfers nogal verschillen met die van het Spaanse
ministerie van Binnenlandse Zaken dat het aantal doden al met 1000 doden aangeeft.
Mensenrechtenorganisaties hebben alleen al in de drie weken voor 10 december
acht doden geregistreerd die op de Canarische eilanden aangekomen zijn. Er zou
een nieuw dodenrecord zijn. "Er komen minder mensen aan omdat er steeds
meer onderweg het leven laten", klaagt de voorzitter van de Vereniging van
Afrikaanse Immigranten (Asiaf). Secka Mbaye geeft ook aan wat de oorzaak is van
het stijgende aantal doden: "Vroeger duurde de overtocht drie a vier dagen
en momenteel is een deel van de boten 15 tot 20 dagen onderweg om de bewaking
te omzeilen". Uit Senegal of Mauritanië zouden nauwelijks nog boten komen,
des te meer daarentegen uit Ghana, Ivoorkust of Guinee-Bissau (bron) .

De
getallen van Frontex komen ook niet overeen met die van de Guardia Civil. Het
voldoet trouwens om een enkel incident naar voren te halen om te kunnen stellen
dat er wat verkeerd is aan de getallen van Arias. Begin september werden er alleen
al tien lichamen geborgen toen een van de boten bij Gran Canaria omsloeg . Alleen
daarbij kwamen dus al meer doden op de Canarische Eilanden aan dan de
Frontex-chef voor het hele jaar opvoert. Of zou men hem misschien moeten
herinneren aan de voorvallen op de 19e juli, toen een reddingsschip een boot
vol migranten ramde, waarin 136 passagiers zaten. Bij die 'reddingsoperatie'
alleen verdronken 88 mensen bij het eiland Teneriffa. De advocaat Plácido
Alonso Peña, die een groot deel van de overlevenden vertegenwoordigt, heeft de
kapitein en de bemanning aangeklaagd van beide schepen die bij het voorval
betrokken waren wegens 88 gevallen van doodslag.

ImageOndanks
alles koerst de EU alleen maar op verdere afscherming, wat duidelijk blijkt uit
het feit dat de begroting van Frontex voor 2008 tot 70 miljoen euro verdubbeld
werd
.
Daarvan gaan alleen al 12 miljoen naar de Hera-missie voor de kust van
West-Afrika.
Er worden daarbij nog "efficiëntere operaties" beloofd. De operaties
van Frontex worden toch al steeds verder uitgebreid .

Als het
om concrete hulp aan Afrika gaat, toont men zich een stuk terughoudender. Meer
dan mooie woorden waren er onlangs bij de EU-Afrika-top in Lissabon niet te
horen als het om de migratie-problematiek ging. De Afrikaanse Unie (AU) had
gevraagd om meer vrije toegang voor arbeidskrachten om het sterftecijfer op zee
omlaag te krijgen. Maar de EU had meer belangstelling voor een 'migratie a la
carte'. Volgens wat een "historische overeenkomst' werd genoemd, moet de
AU zich inzetten om vluchtelingen en migranten al in het land van herkomst
tegen te houden. Ze moeten er ook voor zorgen dat uitzettingen (uit de EU,
vert.) makkelijker uitgevoerd kunnen worden. Er werd opnieuw besloten dat de
economische omstandigheden, vooral voor jonge mensen, zouden moeten verbeteren.
Net zo vaag bleef de verklaring dat de EU zou willen helpen bij de economische
ontwikkeling en geen hoog opgeleide emigranten zoals artsen uit
ontwikkelingslanden zou willen aantrekken.

De
AU-landen hebben zich wel met succes verzet tegen de liberalisering van hun
markten (zoals de EU wenste, vert.). De Senegalese president Abdoulaye Wade
hield de eisen voor "irreëel om ervan uit te gaan dat er over 15 jaar
vrije handel mogelijk zou zijn". In Afrika wordt immers gevreesd dat sterk
gesubsidieerde Europese landbouwproducten de markten zullen overspoelen. Dat
lijdt tot nog meer verarming, werkeloosheid en emigratie. De EU konden ondanks
zware druk de Afrikaanse landen er niet van overtuigen de zogenaamde
'partnerschapverdragen' (EPA) te ondertekenen die de momenteel aflopende
handelsverdragen zouden moeten vervangen. De Wereld Handelsorganisatie WTO ziet
in de oude verdragen een verstoring van de vrije concurrentie. Afrikaanse
landen beschuldigden de EU er van dat ze de verschillende landen via bilaterale
verdragen tegen elkaar uit wilden spelen. Wie weigerde te ondertekenen zou te
maken kunnen krijgen met hoge tarieven voor zijn producten op de Europese
markt. Zo'n omgang heeft weinig van doen met een "partnerschap" en de
"nieuwe start" van de betrekkingen is onder zware kritiek komen te
staan.

(c)
Ralf Streck, Donostia, 28.12.2007

—————-

Doe
eens gek, wordt 'abonnee' van globalinfo.nl zodat dit soort berichten in het
Nederlandse verspreid blijven worden: Zie voor meer details:
https://www.globalinfo.nl/content/view/16

——————————