Ga naar de inhoud

Eerlijke Bankwijzer: Banken spreken supermarkten niet aan op vrouwenrechten

(8 maart 2022 – update 220311) Radio1 interviewde vandaag Barbara Oosters, projectleider van de Eerlijke Bankwijzer over een onderzoek naar hoe Nederlandse banken intern èn binnen hun bedrijfsketens omgaan met mensenrechtenrisico´s. De banken krijgen een onvoldoende, onder meer omdat ze de supermarkten die zij financieren niet aanspreken of screenen op mensenrechtenschendingen bij hun leveranciers.

5 min leestijd

(Door supermacht, foto supermarkt in Suleimaniya, Koerdistan – Irak door Adam Jones, Flicker CC2.0)

In een interview voor NPO Radio1 (1) vertelde Barbara Oosters, projectleider van de Eerlijke Bankwijzer, over een onderzoek dat Profundo namens deze organisatie deed naar vrouwenrechten en gendergelijkheid in leningen en beleggingen (2).

Mensenrechtenrisico’s

Volgens de United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGP’s), de OESO Due Diligence Handreiking voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en het OESO-richtsnoer voor de financiële sector moeten banken (genderspecifieke) mensenrechtenrisico’s in kaart brengen voor hun eigen bedrijfsvoering maar ook voor hun zakelijke relaties met bedrijven
waarin ze beleggen. Waar relevant moeten ze ook hun invloed bij klanten gebruiken om eventuele negatieve effecten te voorkomen of te beperken.

De Eerlijke Bankwijzer onderzocht dit onderwerp al eerder in 2020 waarbij onder meer werd gekeken naar de bancaire beleggingen mijnbouw-, kleding en papiersector. Dit jaar werd behalve naar de interne bedrijfsvoering ook gekeken of en hoe de Nederlandse banken supermarkten aanspraken of screenden op de naleving van de bovengenoemde regelingen van de VN en OESO.

Barbara Oosters vertelde Radio1 dat de meeste banken nog steeds een onvoldoende halen op vrouwenrechten en de aanpak van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Binnen de banken zelf gaat het bijvoorbeeld om de loonkloof en het percentage vrouwen in leidinggevende posities. Bij de bedrijven waarin ze investeren gaat het om (sexuele) intimidatie van vrouwen en de loonkloof.

Supermarktketens

Eerder had de Eerlijk Bankwijzer de supermarktketens al onder de loep genomen en wat betreft vrouwenrechten werden daar toen allerlei misstanden in de garnalen- en koffieproductie aangetroffen. Daarbij gaat het om sexueel geweld, intimidatie, slechte arbeidsomstandigheden, losse contracten en lagere beloning dan mannen. Die supermarkten zijn toen rechtstreeks aangesproken.

Oosters: ¨Nu is gekeken naar de financiële verbindingen van banken met supermarkten om de gehele keten bloot te leggen van financierder tot aan garnalenpelster. En of de banken de supermarkten (en andere bedrijven) in hun ketens hebben aangesproken. Het is erg belangrijk dat banken nagaan of er in hun keten goed wordt omgegaan met mensenrechten. Zeker als je kijkt naar vrouwenrechten kan daar wereldwijd nog een heel groot verschil gemaakt worden.

Nog weinig vooruitgang

Desondanks blijkt dat banken de bedrijven in hun ketens (nog) niet of nauwelijks aanspreken of screenen. Dat bleek onder meer uit het onderzoek naar de papier-, mijnbouw- en kledingsector. Dat onderzoek leidde er overigens wel toe dat banken een aantal stappen hebben gezet binnen hun interne beleid dat volgens Oosters toen best wel slecht was. De Eerlijke Bankwijzer hoopt dat het recente onderzoek er toe leidt dat de banken veel meer stappen gaan zetten, ook richting andere ondernemingen.

Voor de uitzending belde de Radio1-redactie hierover met de Nederlandse Vereniging van Banken. Die gaf aan niet mee te werken aan het onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer. Wel zou de vereniging gendergelijkheid erg belangrijk vinden….

Europese wetgeving op komst

Misschien is het een lichtpuntje dat de De Europese Commissie eind februari een wetsvoorstel lanceerde voor duurzaam ondernemen en Due Diligence (3). Dit zal bedrijven die actief zijn binnen de EU onder grotere druk zetten om binnen hun ketens mensenrechtenschendingen tegen te gaan en te voorkomen. Maar critici geven aan dat de voorgestelde wetgeving grote mazen zal vertonen…. (4).

Het Profundo rapport ¨How banks turn a blind eye to gender inequality in their business relationships¨  en de samenvatting ¨Blinde vlek banken voor vrouwenrechten en gendergelijkheid in leningen en beleggingen¨ zijn hier te vinden.

Meer lezen:
¨Gendergelijkheid,¨ De Eerlijke Bankwijzer. Zie ook de uitgebreide informatie over de verschillende banken onder de knoppen ´Kom in actie´ !
– ¨Europa wil bedrijven verantwoordelijk houden voor kinderarbeid en milieuschade,¨ Trouw, 23 februari 2022.
– ¨Join forces at EU level for sustainable supply chains,¨ Politico EU (advertorial van CNV, FNV en VNO-NCW), 3 februari 2022.

Meer lezen Supermacht:
– ¨Actieplan supermarkten voor betere arbeidsomstandigheden in Italiaanse tomatenketen,¨ Supermacht, 16 jan 2022.
– ¨EP stemt 10 maart over rapport voor zorgplicht en verantwoording in productieketens,¨ Supermacht, 9 maart 2021.
– ¨Zuid-Afrikaanse bulkwijn in supermarkt bevordert slechte arbeidsomstandigheden,¨ Supermacht, 28 jan 2020.
– ¨Oxfam Novib: mensenrechten in aanvoerketen beleidsonderdeel van Albert Heijn en Jumbo,¨ Supermacht, 15 april 2019.

Noten:
(1) Radio1-interview over onderzoek door de Eerlijke Bankwijzer (Start ongeveer om 09:17u en duur 4:30 minuten).
(2) De Eerlijke Bankwijzer is één van de onderzoeksdomeinen van de Eerlijke Geldwijzer, een samenwerkingsverband tussen Amnesty International, Milieudefensie, Pax, World Animal Protection en Oxfam-Novib.
(3) Het wetsvoorstel en de bijlage:
¨Proposal for Directive on Corporate Sustainability Due Diligence and amending Directive (EU) 2019-1937¨ , ¨Annex to proposal for a Directive on corporate sustainability due diligence,¨ DG Justice and Consumers, 23 februari 2022,
Verklaringen van de Europese Commissie hierover (23 februari 2022):
¨Corporate sustainability due diligence¨ en ¨Just and sustainable economy: Commission lays down rules for companies to respect human rights and environment in global value chains¨ .
(4) Zie bijvoorbeeld: ¨Due diligence law leaves affected people in the lurch¨ (Friends of the Earth Europe, 23 februari 2022),
¨Green(wash)ing Global Commodity Chains – Light and Shadow in the EU Commission’s Due Diligence Proposal¨ (Verfassungsblog, 24 februari 2022) en
¨Dangerous gaps undermine EU Commission’s new legislation on sustainable supply chains¨ ( European Coalition for Corporate Justice, 23 februari 2022).

Bronnen:
NPO Radio1-interview van 8 maart 2022 over een recent onderzoeksrapport van de Eerlijke Bankwijzer.
– ¨Blinde vlek banken voor vrouwenrechten en gendergelijkheid in leningen en beleggingen,¨ Eerlijke Bankwijzer, 8 maart 2022.

(verkorte weblink: https://www.supermacht.nl/?p=11094)