De werkenden zijn de grootste groep armen
Over het antwoord op de vraag naar “de stand van Nederland” zijn de meningen verdeeld. De ondernemers die grote winsten maken, hebben niet te klagen – zij doen dat uit gewoonte. Degenen die hun brood met werken moeten verdienen, zijn zoals altijd onder het kapitalisme de klos.
(Oorspronkelijk verschenen op solidariteit.nl)
Met de staat gaat het goed. Volgens het Centraal Planbureau kan de regering volgend jaar rekenen op een begrotingsoverschot van 3,5 miljard euro. Zou voor dat bedrag niet een heleboel werkgelegenheid geschapen kunnen worden?
Lastenverlaging
Knot, president van de Nederlandsche Bank, meent dat de staat zuinig moet zijn om eventuele tegenslagen in de toekomst het hoofd te kunnen bieden. Maar, zegt hij, natuurlijk mogen wel de lasten van de ondernemers verlaagd worden. Een bekend refrein van een bekend lied. Het Internationaal Monetair Fonds zegt eveneens dat de lasten verlaagd moeten worden en dat het begrotingsoverschot volgend jaar zou kunnen oplopen tot 6,8 miljard euro. In het jaarverslag van het Sociaal en Cultureel Planbureau, getiteld Armoede in Kaart 2016, staat: werkenden zijn de grootste groep armen (in hoofdstuk Werkende en niet-werkende armen).
Geen enkele van die instellingen schrijft in haar commentaar dat er in Nederland, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek in 2015 (publicatie maart 2017), 600.000 gezinnen van vier personen waren die met minder dan 2.000 euro per maand rond moesten komen. Zij – 2,4 miljoen mensen – leefden onder de armoedegrens. Daarbij waren de éénoudergezinnen die onder de armoedegrens leefden, niet meegerekend. Zij kunnen niet wachten, totdat de heer Knot, de bewaker van de brandkast van het grootkapitaal, de tijd rijp acht om geld te besteden voor het lenigen van de nood. Want die tijd komt niet.
Geen belastingverhoging rijken
Nergens staat dat de belastingen voor de rijken kunnen worden verhoogd. Volgens het Amerikaanse zakentijdschrift Forbes (maart 2017) zijn er in Nederland negen miljardairs. Daar is er één bij die 13 miljard bezit: Charlene Carvalho, de erfgename van het Heineken concern. Er zijn 107.000 miljonairs in Nederland die gemakkelijk kunnen betalen. (*1) Uiteraard is het bezit van de rijkaards niet bepalend voor de situatie in Nederland (of Europa: 530 miljardairs en vele tienduizenden miljonairs). Het gaat om het systeem, waarin de kapitalisten in het bezit zijn van de productiemiddelen en de rest van de bevolking zich alleen maar mag laten uitbuiten.
Het Sociaal en Cultureel Planbureau schrijft in het genoemde verslag dat er in 2014 in Nederland 824.000 arme volwassenen waren. Mensen met een bijstandsuitkering hebben de grootste kans op armoede. Bij de volwassenen gaat het om 45 procent en bij kinderen om 58 procent in een bijstandsgezin, aldus het verslag.
Partijen in gebreke
De politieke partijen van rechts tot en met links hebben zich niet echt serieus bemoeid met de toestand waarin miljoenen landgenoten moeten leven. Afgezien van wat slap gemurmel over de noodzaak om de verschillen tussen rijk en arm te verminderen, heeft geen enkele partij een program gepresenteerd om aan de ellende van al die mensen een einde te maken.
Over de PvdA hoeven we niet meer te praten, maar ook de SP en Groen Links zijn ernstig in gebreke gebleven. Dat een nieuwe regering met zo’n program zal komen, is een illusie. Het gaat niet goed met de mensen in Nederland. Ondanks de geweldige technische ontwikkelingen lijden miljoenen jaar in jaar uit een marginaal bestaan, waardoor ook hun nabestaanden zich niet aan de armoede kunnen ontworstelen.
Wanneer de onderdrukten en uitgebuiten hun omstandigheden willen veranderen, zullen zij zelf krachtdadig moeten optreden en niet afwachten tot de politici in het vermolmde systeem iets voor hen doen.
(*1): Het Financieele Dagblad, 26 mei 2016