Antifa een terroristische groep?

(Door Tomasz Konicz, oorspronkelijk op 2 juni in het Duits verschenen bij Telepolis/Heise.de vertaling globalinfo.nl (die graag donateurs heeft) foto: Minneapolis 29 mei, door Hungryogrephotos/CC0)

Ondertussen wordt in de Verenigde Staten steeds vaker met scherp geschoten bij de onderdrukking van de opstand. Alleen al in de nacht van maandag werden drie demonstranten doodgeschoten tijdens de gevechten die in veel Amerikaanse steden met volle kracht bleven woeden. 40 Amerikaanse steden hebben een avondklok ingesteld. Veel mensen werden in ziekenhuizen opgenomen met schotwonden en meer dan 4400 demonstranten zijn tot nu toe tijdens de protestgolf gearresteerd.

De Amerikaanse media publiceerden verontrustende beelden van protesten tegen politiegeweld vanuit Los Angeles, die doen denken aan burgeroorlogsgebieden, waarin de politie plotseling het vuur opende en de demonstranten in paniek dekking moeste zoeken. In Louisville (Kentucky), waar de afgelopen dagen al verschillende demonstranten zijn neergeschoten, hebben de politie en de Nationale Garde een demonstrant neergeschoten. De politie beweerde later dat ze alleen maar hadden teruggeschoten.

In Davenport (Iowa) zou in de loop van de nachtelijke confrontaties tot schotenwisselingen zijn gekomen, waarbij twee mensen door de politie zijn neergeschoten en twee anderen gewond zijn geraakt. Er zou volgens de politie geschoten zijn op een een politiepatrouillewagen Een politieman raakte gewond door schoten.

Steeds vaker vallen de extreem gewelddadige veiligheidsdiensten de vertegenwoordigers van de media doelgericht aan. Volgens de eerste berichten zijn ongeveer 90 journalisten gearresteerd of aangevallen tijdens de uitvoering van hun werk – meestal door politieagenten. Onlangs trof dat lot een team van persbureau Reuters waar de politie op had gericht met rubberen kogels. Volgens Reuters zijn er al 15 persvertegenwoordigers gewond geraakt bij aanvallen. Een fotojournaliste verloor haar linkeroog door politiegeschut.

Strategie van de spanning?

Tactieken die doen denken aan politieterreur lijken ook te worden gebruikt bij de goed gedocumenteerde gebeurtenissen tegen nadrukkelijk vreedzame vormen van protest. Verslaggevers die live verslag doen van een herdenkingsbijeenkomst in Chicago moesten plotseling vluchten om niet geraakt te worden door een “hagel van rubberen kogels”, zoals het werd genoemd. In Seattle hebben politieagenten tijdens vreedzame protesten bewust kinderen met traangas besproeid.

Een duidelijke escalatielijn wordt ook gevolgd door de politie in New York, waar bewijzen van overmatig gebruik van geweld door politieagenten zijn opgedoken – zoals foto’s van patrouillewagens die in de menigte racen. Een vertegenwoordiger van de politie zei dat hij “zeer trots” was op het werk van zijn collega’s. In het epicentrum van de opstand, in Minneapolis, waar de protesten onverminderd doorgaan, is een vrachtwagen op een demonstratie ingereden. Het was een wonder dat er daarbij geen slachtoffers vielen.

Deze regelrechte strategie van spanning, die door het Amerikaanse staatsapparaat lijkt te worden nagestreefd, culmineert in de confronterende retoriek van de Amerikaanse president, die met verbale aanvallen olie op het vuur blijft gieten. Onlangs verklaarde Trump dat hij de “Antifa” wilde classificeren als een terroristische organisatie. Dat het antifascisme een democratische basisconsensus is, dat de verschillende antifascistische groeperingen en structuren geen organisatorische algemene context vormen en ook nauwelijks een uniform programma hebben in theorie en praktijk, lijkt de president niet te zijn uitgelegd door een van zijn adviseurs voordat de bijbehorende tweet werd verzonden.

De New York Times merkte op dat een dergelijke actie niet gedekt zou worden door het huidige juridische stelsel, aangezien er in de Verenigde Staten geen wet tegen binnenlands terrorisme bestaat en de draconische terreurwetgeving tot nu toe gericht is tegen buitenlandse terroristen. Ook al was de “Antifa” een uniforme organisatie, zou de huidige juridische situatie het onmogelijk maken om Amerikaanse antifascisten als terroristen te bestempelen. Volgens deskundigen in de grondwetgeving zou een dergelijke actie gewoonweg ongrondwettelijk zijn. Het lijkt er eerder op dat Trump zijn volgelingen wil bedienen met dergelijke commentaren, hoopte de Times.

Desalniettemin verklaarde de Amerikaanse procureur-generaal William P. Barr kort na de publicatie van Trump z’n tweet dat de FBI, samen met de lokale politie, zou beginnen met het identificeren van “gewelddadige demonstranten”, die hij ook “binnenlandse terroristen” noemde. Het zouden “van buiten afkomstige radicalen” zijn die het geweld aanwakkeren, zei Barr. Zo lijkt een Amerikaanse president, die nu door zwarte burgerrechtenactivisten een “neofascistische gangster” wordt genoemd, een beleid te bevorderen dat antifascisme de facto criminaliseert en gelijkstelt met terrorisme.

Anarchy, rioting, and looting needs to end tonight. If local law enforcement is overwhelmed and needs backup, let’s see how tough these Antifa terrorists are when they’re facing off with the 101st Airborne Division. We need to have zero tolerance for this destruction. (Tom Cotton, die kandidaat is voor de zetel van de Senaat voor Arizona loopt, geretweet door Trump)

Trump in de bunker

De strategie van Trump die gericht is op verdere escalatie maakte dat Washington en het Witte Huis een focus van de confrontatie tussen demonstranten en politiemachten werd tijdens de nacht van maandag. Op sommige momenten vluchtte de rechtse populist naar het bunkercomplex onder het Witte Huis, terwijl de Geheime Dienst en de Nationale Garde de demonstranten uit de buurt van het Witte Huis moesten houden.

De beschuldigingen van Trump tegen de “antifa” hebben het debat over mogelijke provocateurs in de gelederen van de demonstranten, die geweld en plunderingen om politieke of tactische redenen zouden aanwakkeren, geïntensiveerd. De New York Times merkte in een achtergrondartikel op dat er weliswaar aanwijzingen waren voor lokale connecties en individuen die in veel protesten zouden escaleren, maar dat het niet leek te gaan om een gerichte en nationaal gecoördineerde grootschalige campagne.

Bovendien kunnen in de gevallen van verdenking die zeker lokaal aanwezig zijn, fascistische groepen uit de kringen van Trump’s gewelddadige aanhangers ook verantwoordelijk zijn voor het ontbranden van de rellen. De president heeft zich herhaaldelijk verdedigd tegen de extreemrechtse en fascistische groeperingen en heeft hun geweld, dat zo ver ging als moordaanslagen, steeds weer gebagatelliseerd.

Volgens de Times is er de laatste dagen veel online activiteit geweest van militante rechts, die de protesten ziet als zijn kans op de langverwachte tweede burgeroorlog, die zou resulteren in de oprichting van een raciaal pure “witte staat” in Noord-Amerika (in scènejargon “boogaloo” genoemd). Maar berichten over fascistische provocateurs bij demonstraties zijn er tot nu toe slechts sporadisch. Een soortgelijke conclusie werd bereikt door verder onderzoek, waarin melding werd gemaakt van mogelijke sporadische provocaties door neonazistische groeperingen zonder dat een duidelijke, landelijke strategie van de toch al grotendeels gefragmenteerde scène kon worden vastgesteld.

Volgens de autoriteiten hebben “blanke nationalisten” en nazi’s in ieder geval bij de confrontaties in Minnesota geprobeerd op te treden als oproerkraaiers en provocateurs, vooral in Minneapolis en St. Paul. Er circuelere videobeelden van de overdracht van zo’n provocateur aan de politiediensten op sociale netwerken. De gouverneur van Minnesota, Tim Walz, sprak in deze context van een “patroon” van provocaties en gewelddaden dat duidelijk herkenbaar is.

Maar uiteindelijk is de obsessie voor de “externe onruststoker”, die de protesten zou instrumentaliseren, bedoeld om de aandacht af te leiden van de daadwerkelijke intern ontstane ongelijkheden en problemen die deze protestgolf teweeg heeft gebracht: van de toenemende verarming, de ontaardende politionele willekeur, de toenemende druk die de crisis veroorzaakt.

De escalatiestrategie die Donald Trump kennelijk volgt, is daarentegen waarschijnlijk te verklaren uit het feit dat de laatste optie is om zijn presidentschap voor een tweede termijn te redden. Zelfs Joe Biden, die onlangs zwarten bespot heeft dat ze niet zwart zijn als ze niet voor hem stemmen, heeft tien procent voorsprong op Trump.

Op dit moment zou werkelijk elke uitdager Donald Trump verslaan in een verkiezing. Alleen als er een duidelijk, schaamteloos ideologisch front opgezet zou worden in de komende verkiezingscampagne, als het beleid van de politiestaat wordt opgedrongen aan een sociaal en etnisch verdeelde en door crises geteisterde samenleving, zou Trump nog een kans hebben. Trump’s enige weg naar een tweede ambtstermijn leidt tegelijkertijd tot autoritarisme, tot de postdemocratie. (Tomasz Konicz)