wto

De Wereldhandelsorganisatie (WTO) loopt op zijn laatste benen, omdat de regering-Trump de benoeming of herbenoeming van rechters van de beroepscommissie blokkeert. Dat beroepsorgaan doet bindende uitspraken bij handelsgeschillen en is de centrale steunpilaar van de 24 jaar oude multilaterale instelling.

Bij het avondje over 20 jaar sinds ‘Seattle’ ontbraken de beelden. Hieronder wat films, en links naar websites met foto's en geschiedenis.

De EU wil bij de Wereldhandelsorganisatie WTO een zaak aanspannen tegen Colombia. Het gaat over tariefheffingen op geïmporteerde bevroren frietjes uit Nederland, België, Duitsland en Frankrijk. Deze handelskwestie verhult een harde concurrentieslag tussen friettransnationals op het Zuidamerikaanse continent. Volgens Jonathan Matthysen van Oxfam Wereldwinkels is er echter ook sprake van veel ´bijkomende schade´. Terwijl de nationale overheden de belangen dienen van de voedselindustrie worden vooral kleinschalige landbouwers en (ethische) consumenten het slachtoffer. En er wordt niet of nauwelijks rekening gehouden met de milieukosten van de productiemethode.

Als de onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU over nieuwe handelsrelaties vastlopen, kunnen de Britten altijd nog terugvallen op de WTO-regels, zo is de veronderstelling. Maar dan moeten het VK wel zelfstandig lid zijn van de WTO. Ook de gesprekken daarover vlotten echter niet.

Ondanks de goedkeuring door China van de NXP-overname door Qualcomm, heeft president Trump toch China voor 50 miljard $ heffingen opgelegd vanaf 6 juli. China heeft al gereageerd door de VS eveneens voor 50 miljard invoerheffingen op te leggen, 14 miljard meer dan voorheen gepland. Kortom een handelsoorlog staat voor de deur.

De hoofdeconomoom van de Financial Times, Martin Wolf, stelt naar aanleiding van de recentste handelsbesprekingen tussen de VS en China dat geen enkel soeverein land de vernederende eisen van de VS kan aanvaarden. Volgens hem ‘verklaart Donald Trump de handelsoorlog aan China’.

Het onvermogen van de WTO-onderhandelingen in Buenos Aires om tot een resultaat van enige betekenis te komen, is een overwinning voor de bevolking. Dit is een duidelijke en significante terreinwinst tegen de WTO en haar expansionistische anti-ontwikkelings-agenda.

Gelijktijdig met een ontrollende golf ‘interne’ protesten rond de economische hervormingsplannen van de neoliberale president Macri, werd in Buenos Aires de Elfde Ministeriële Conferentie van de WTO gehouden van 10-13 december. Die mislukte spectaculair, en er waren ook grootse protestacties tegen.

Uit protest tegen de onaanvaardbare hoge prijs van een medicijn tegen taaislijmziekte heeft een Haagse apotheker aangekondigd het medicijn met de merknaam ''Orkambi'' na te maken tegen een fractie van de prijs die de Amerikaanse fabrikant Vertex van het medicijn rekent (à 170.000 euro per patiënt per jaar). Opmerkelijk genoeg staat de apothekersorganisatie KNMP achter de plannen van deze Haagse apotheker.

Op 10 december begint in Buenos Aires de elfde WTO-top. Landbouw staat opnieuw centraal in deze vrijhandelsonderhandelingen. Afspraken binnen de WTO hebben al sinds 1995 grote gevolgen voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van de EU. Dit leidt reeds decennialang tot averechts en ineffectief beleid. Voedsel Anders doet een oproep tot een trendbreuk. In de eerste aflevering van een serie van tien mythes over landbouw en voedsel betogen we dat vrijhandel eerder een probleem dan een oplossing is voor wereldwijde voedselzekerheid.

Van 10 tot 13 december houdt de Wereldhandelsorganisatie WTO zijn elfde Ministeriële Conferentie. Dat is de belangrijkste topconferentie van de WTO, waar afgelopen jaren fel tegen werd geprotesteerd. Nu is er minder commotie, maar Argentijnse bewegingen bereiden wel demonstraties voor.

WTO-expert Deborah James schreef een analyse over het onderwerp ´e-commerce´ dat in december op de agenda staat van de ministeriële top van de WTO in Buenos Aires. Een belangrijk onderwerp volgens haar omdat de uitwerking daarvan binnen de WTO vérgaande gevolgen heeft. Het verschaft aan transnationale bedrijven het recht om onze persoonsgegevens te verzamelen, te verwerken en te verkopen.

Na een taaie, lange strijd tegen CETA treedt op 21 september een uitgeklede versie van dit handels- en investeringsverdrag voorlopig in werking. Dat is vanuit democratisch oogpunt zeer ongewenst, want het creëert al feiten terwijl de parlementen zich nog moeten uitspreken. De tegenstanders maken zich nu op voor campagnes om de ratificatie door de parlementen van de EU-lidstaten te voorkomen. Maar ook om actie te voeren tegen andere handelsverdragen, zoals JEFTA (EU-Japan) en EU-Mercosur, het dienstenakkoord TiSA en de wereldhandelsorganisatie WTO.

Op 29 juni en op 1 juli ging actualiteitenprogramma Netwerk (Nederland 2) over de winning en het gebruik van steenkool ten behoeve van de Nederlandse energieproductie. Op 29 juni stonden daarbij de gezondheidsproblemen en milieuvergiftiging in Zuid-Afrika centraal en op 1 juli de moorden op vakbondsleden waaraan mijn-exploitanten in Colombia zich schuldig hebben gemaakt. De titel van het programma: 'Energiebedrijven medeplichtig aan moord'. De programma's zijn nog steeds via een internetlink te bekijken [1].

Volgens een commentator van de Canadese krant Globe&Mail [1] heeft de G8 tijdens haar recente top in Canada het einde ingeluid van het 'multilateralisme' als hoeksteen van het wereldwijde handelssysteem. De G8 riep in zijn eindverklaring [2] weliswaar op tot een "geest van geven en nemen via alle kanalen van onderhandeling met het doel om het ambitieniveau te verhogen dat nodig is voor het verkrijgen van een [WTO-]overeenkomst”, maar dit was slechts een lippendienst aan het afbreken van hindernissen voor internationale handel [3]. De acht rijkste landen maakten geen harde afspraken. Ook de G20, waaraan een aantal belangrijke ontwikkelingslanden meededen, kwam niet verder dan mooie woorden over het belang van het succesvol afsluiten van de Doha Ontwikkelings Ronde van de WTO [4].

Het Anti-Counterfeiting Trade Agreement ACTA wordt in toenemende mate 'afgebrand' op het internet, in IT-tijdschriften en in de mainstream pers. Een nieuw 'lek' geeft aan dat het Nederlandse kabinet en de Europese Commissie de gemoederen proberen te sussen rondom de potentiële gevaren van ACTA en weigeren echt transparant te zijn. Op de achtergrond speelt de inzet van de VS en EU om ACTA tot nieuwe, internationale "gouden standaard" te bombarderen ter vervanging van de World Intellectual Property Organization (WIPO), die nu over wetgeving en beleidsvorming voor Intellectuele Eigendoms Rechten gaat.

De laatste jaren deden ze vaak stof opwaaien, maar dit jaar kwamen ze in rustiger omstandigheden bijeen.  Zowel het World Economic Forum in Davos als het (of in dit geval: meervoud) de WSF's kwamen eind januari weer tot stand maar met minder commotie dan eerder het geval was.

Morgen, 30 november, begint de 7e ministeriële top van de Wereldhandelsorganisatie WTO in Genève die drie dagen zal duren en "The WTO, the Multilateral Trading System and the Current Global Economic Environment" als werktitel heeft [1]. Gistermiddag was er in dezelfde stad een demonstratie tegen de WTO en zijn er rellen uitgebroken.

Van 30 November - 2 december komt de WTO bijeen in Genève. Dat is hun manier om 'Seattle' te herdenken. Er zullen demonstraties en acties zijn en tegenprogramma's. Die krijgen echter internationaal weinig aandacht, doordat alle aandacht op de klimaattop in Kopenhagen gericht lijkt te zijn. (English translation at bottom)

Eind van de maand komt de WTO weer met een voltallige ministeriële conferentie bijeen in Genève. Dit gebeurt precies tien jaar na 'Seattle' terwijl het WTO-proces nog steeds vast lijkt te zitten. Aanvankelijk werd gedacht aan een soort symbolische bijeenkomst, die ook kon dienen om te voldoen aan de verplichting om tenminste eens in de twee jaar zo'n bijeenkomst te beleggen. Ook zou de bijeenkomst kunnen dienen om in ieder geval een gezamenlijke overeenkomst te sluiten, die naar buiten toe gepresenteerd kan worden als overwinning. Maar ook tegenstanders van de vrijhandelsagenda van de WTO maken plannen en mobiliseren voor de conferentie.