kunst

De Franse jurist, socioloog en christenanarchist, Jacques Ellul (1912-1994) heeft zijn bekendheid vooral te danken aan zijn fundamentele kritiek op Techniek (technologie), een kritiek die maakt, dat hij tegelijk wordt beschouwd als een voorloper van wat ‘politieke ecologie’ is gaan heten. Minder bekend is, dat hij een kritische beschouwing over hedendaagse kunst heeft geschreven. De eerste druk is van 1980 en neemt al onderhanden wat in Frankrijk een tiental jaren later berucht werd onder de naam ‘Art Contemporain’ (AC). Dit boek is nu in herdruk verschenen, waarin opgenomen is een inleiding van de Franse kunstcriticus Mikaël Faujour. De titel van het boek luidt L’empire du non-sens, L’art et la société technicienne (Het rijk van de onzin, De kunst en de technische maatschappij). Wat houdt Ellul bezig? [ThH]

Woody Guthrie schreef het nummer midden in de Tweede Wereldoorlog, en daarna hebben vele muzikanten het gecovered. Nu klinkt het ineens weer verdacht actueel en is er een nieuwe versie van Resistance Revival Chorus met Rhiannon Giddens

Toevallig of niet is het stukje van Amsterdam waar het Stedelijk Museum ligt in de recente geschiedenis toneel geweest van enkele geruchtmakende barricades. En nu ligt er ook een midden IN het museum...

De Argentijnse filmmaker Fernando Pino Solanas is op 6 november overleden in Parijs aan de gevolgen van corona (voor de wappies: een griepje). Lavaca schreef een korte herdenkingstekst, met als begeleiding een van zijn lange documentaires.

In 1998 werd de band ‚Daj Darogoe‘ opgericht. Sindsdien hebben de punkrockers uit de Wit-Russische grensplaats Brest zeven studioalbums en twee unplugged cd’s gemaakt. De stijl heeft zich ontwikkeld van rauwe snelle punk tot pop punk à la Blink-182. In Wit-Rusland heeft de band een enorme schare fans. Het nieuwste album ‚Pod voj sobak‘ (terwijl de honden huilen) dat op 22 oktober is verschenen, gaat over de dictatuur onder Loekasjenko, de massale protesten na de presidentsverkiezingen van 9 augustus en het voortdurende politiegeweld. Ik sprak met Joeri Stylski, oprichter, zanger en gitarist van de Wit-Russische band.

De Amerikaanse dichter Diane di Prima is afgelopen zondag 25 oktober op 86 jarige leeftijd overleden. Ze laat een groots, even ontroerend als explosief oeuvre na.

In mijn jonge jaren trof ik regelmatig een oude troskist en sprak met hem vaak over zijn politieke ervaring in vervlogen tijd. In zijn jonge jaren, het tijdperk van de Russische revolutie, had hij zich met anderen voorbereid op de komende revolutie in Nederland. Ze begrepen dat dit niet zonder gebruik van geweld zou gaan en oefenden zich in jujitsu (judo). Toen ik las over de verschijning van een stripboek over het verhaal van de amazones van Londen, de jujitsu-suffragettes, was mijn nieuwsgierigheid gewekt. Hieronder het korte bericht dat Fahrenheit 451 maakte over het stripboek Jujitsuffragettes, Les amazones de Londres.

Asian Dub Foundation, de band uit London die altijd zoveel radicale inhoud in de muziek stopt en ook vaak optredens verbindt met radicale politieke campagnes, heeft een spetterende nieuwe CD gemaakt: Access Denied.

De Amerikaanse countryfolk muzikant John Prine had in februari in Paradiso zullen optreden, maar moest terug naar de VS om geopereerd te worden...

De zangeres  Nûdem Durak zit al vijf jaar achter de tralises omdat ze het gewaagd heeft te zingen in haar moerstaal. Ze is tot 19 jaar veroordeeld, en zou op zijn vroegst in 2034 vrij komen. Internationale solidariteit met de zangers is hoog nodig...

De Amerikaanse zangeres Dayna Kurtz komt in maart spelen op verschillende plekken in Nederland en België. Dat wil je vast niet missen: een van de mooiste stemmen op aarde, en met meer dan alleen hartverscheurende liefdesperikelen op het programma.

In tijden waarin racisme en fascisme in snel tempo terrein aan het (terug)winnen zijn, zou je verwachten dat een kritische reflectie daarop ook in de nieuwe Nederlandse films terug te vinden is. Maar dan kun je lang zoeken, of moet je ver in de tijd terug om wat te vinden. In de kinderfilms daarentegen, gloort hoop. In twee mooie nieuwe films, nu te zien in de bioscoop, zijn de thema’s volop aanwezig en op een niet kinderachtige manier.

De laatste jaren zijn de utopieën, schema’s, blauwdrukken en Grote Verhalen over een beter economisch en maatschappelijk systeem nagenoeg verdwenen. Er zijn vooral pessimistische dystopische verhalen voor in de plaats gekomen, naast veel fragmentatie. Nu is er een mooi boek verschenen dat dat uitdiept en problematiseert, en wijst op de uitzonderlijke voorbeelden die er wel zijn.

Op 31 augustus is Donald Rooum overleden. Hij is de tekenaar van de strip wildcat, die in het Britse anarchistische tijdschrift Freedom verscheen. Rooum was een overtuigde anarchist en een groot tekenaar. Hij werd 91 jaar.

De Frans-Griekse filmregisseur Konstantinos (Costa) Gavras is een van de belangrijkste filmmakers over politieke actuele zaken. Hij maakte vooral in de jaren ‘70 thrillers die gebaseerd waren op de werkelijkheid en koos bijna altijd de grote politieke schandalen als onderwerp, vanuit een links perspectief. Nu heeft hij Adults in the Room klaar, naar het boek van de voormalige minister van Financiën Yannis Varoufakis.

De linkse italiaanse schrijver Nanni Balestrini is overleden. Hij was de chroniqueur van de opstandige beweging van het na-oorlogse Italië, met boeken die nooit in het Nederlands vertaald werden (*), maar in Duitsland erg populair waren en ook in het Engels vertaald werden.

Afgelopen zondagavond gaf Arundhati Roy de Arthur Miller Freedom to Write-lezing in het Apollo Theater in Harlem als onderdeel van het PEN World Voices Festival. Ze leest - in het programma Democracy Now - een fragment van de lezing voor. "In de afgelopen paar jaar, gezien de oorlogen die het heeft gevoerd, en de internationale verdragen waar het willekeurig op teruggekomen is, past de Amerikaanse regering perfect in haar eigen definitie van een schurkenstaat," zei Roy.

Trump is een rat op twee poten. In het Mexicaans-Spaans rijmt dat ook nog: Rata con dos patas. Dat zijn niet mijn woorden; ik denk dat er nog wel betere beschrijvingen zijn voor de voorlopig nog machtigste man op deze aardbol en het is de vraag of we de onschuldige beestjes deze vergelijking aan mogen doen. De beschrijving valt te horen, te midden van een opsomming nog van veel gruwelijkere beschuldigingen, op een even ingetogen als prachtige en woedende plaat van (of beter gezegd: onder redactie van) muzikant Marc Ribot, met als titel: Songs of Resistance 1942 - 2018.

Woman at War; een film over leven en actievoeren in tijden van klimaatapocalyps. De IJslandse film Woman at War is een gewaagde poging om het leven te beschrijven van mensen die zich nu zorgen maken over de toekomst van de planeet. De film is ook nog eens ontroerend en grappig, maar snijdt ondertussen ook bloedserieuze zaken aan waar Hollywood zich niet aan waagt.

In 1943 pleitte de Franse libertaire filosofe Simone Weil (1909-1943) voor de afschaffing van politieke partijen. Dit thema werd een aantal jaren later overgenomen door de Franse schrijver en surrealist André Breton (1896-1966). Over de schadelijkheid van politieke partijen vond een discussie plaatst en Breton publiceerde erover. De Belgische libertaire auteur Johny Lenaerts vertaalde daarvan een fragment dat hieronder wordt weergegeven.