europese commissie

Onder de titel “Waar is Europa? Hier is Europa!” publiceert Pieter Stockmans in MO* van 25 mei een beschouwing over het “moment van de waarheid” waarop de Europese Unie zich bevindt. Het vormt een onderdeel van het dossier #Beternacorona, en de teneur van het artikel is inderdaad dat Europa moet vooruitgaan of “de Unie kan tot stilstand komen”.

Op maandag 18 mei stelden de Duitse kanselier Merkel en de Franse president Macron een ‘herstelplan’ voor om de Europese economie uit het coronadal te halen. Alleen al de timing van hun persconferentie zegt iets over de functionering van de ‘Unie’. Op 23 april hadden de Europese staats-en regeringsleiders op hun videoconferentie de opdracht gegeven aan de Europese Commissie om een dergelijk plan uit te werken, en dit zou op 27 mei bekendgemaakt worden. Merkel en Macron zijn de Commissie dus te vlug af, of zo lijkt het toch, want natuurlijk is hier een uitgebreid driebandenspel tussen Berlijn, Parijs en Brussel aan voorafgegaan.

De laatste jaren zijn er in de supermarktsector steeds meer inkoopallianties actief, waarvan een deel grensoverschrijdend opereert. Naar aanleiding van een oproep door het Europese Parlement liet de Europese Commissie onderzoek doen naar de gevolgen van hun activiteiten op het functioneren van de landbouw- en voedselketen in Europa. Op 9 mei publiceerde Landbouwcommissaris Wojciechowski een rapport geschreven door het Joint Research Centre. Hierin opgenomen zijn de inzichten en zichtwijzes van experts op gebied van mededinging, retail, voedselfabricage en boerderijproductie die op 4 en 5 november 2019 in Brussel aan een thema werkgroep deelnamen. Hieronder een samenvatting van de rapportconclusies.

De Europese Unie vreesde dat de Europese verkiezingen van 2019 bedreigd konden worden door moedwillige informatievervalsing door ‘vreemde mogendheden’, waaronder men doorgaans het Rusland van Poetin verstaat. Er werden initiatieven genomen om de verspreiding van fake news en disinformation tegen te gaan, o.a. door het opvolgen van de berichtgeving op de sociale media. “Desinformatie is verifieerbaar valse of misleidende informatie die gecreëerd, gepresenteerd en verspreid wordt omwille van economisch voordeel of om opzettelijk de publieke opinie te misleiden”, schrijft de Commissie.

Europese economen voor een alternatief economisch beleid in Europa: De COVID-19-crisis - een keerpunt voor het Europese project. 400 wetenschappers en onderzoekers in heel Europa roepen op tot Europese solidariteit.

In haar intentieverklaring als nieuwe Commissievoorzitter kondigde Ursula von der Leyen in oktober 2019 aan een ‘conferentie over de toekomst van Europa’ te zullen beleggen, startend in 2020 en met een looptijd van twee jaar; het idee was in feite al gelanceerd in de aanloop van de Europese verkiezingen door de Franse president Macron. Deze conferentie moet “burgers, en in het bijzonder jongeren, de civiele samenleving en de Europese instellingen bijeenbrengen als gelijkwaardige partners”.

30 december 2019 – Tijdens de eindejaarsperiode worden in veel steden feestmaaltijden aangeboden aan mensen die het jaar in armoede, en wat er vaak bijhoort: eenzaamheid, doorgebracht hebben. Natuurlijk bieden zulke initiatieven geen structurele oplossing voor de armoede en neigen ze soms naar liefdadigheid, maar terzelfdertijd is het een gebaar van daadwerkelijke solidariteit die door de ‘feestelingen’ erg geapprecieerd wordt (*1)

Zijn er regeringen die een bedrag van 14 miljard € voor hun schatkist zouden weigeren? Zeg niet dat het onmogelijk is, want de Ierse regering doet er alles aan om te verhinderen dat Apple een verschuldigde belasting van die grootte zou terugbetalen! De Europese Commissie had immers in 2016 berekend dat de Ierse belastingsregeling met de IT-gigant (in het Engels gepast een sweetheart deal genoemd) neerkwam op ‘illegale staatssteun’ ten bedrage van 13 miljard, een som die vermeerderd moest worden met 1,3 miljard rente. Dublin heeft ondertussen al meer dan 7 miljoen € aan consultants en juridisch advies uitgegeven om die 14.3 miljard toch maar niet te krijgen (*1) [leestijd 8 minuten]

Vandaag werd de Franse Sylvie Goulard gehoord door leden van het Europees Parlement met het oog op haar benoeming   tot commissaris voor de binnenmarkt. Ook de sponsoring met Europees belastingsgeld van de wapenindustrie zou tot haar bevoegdheden behoren. Na alles wat daarover reeds bekend werd is er reden genoeg voor ongerustheid. Goulard – die een maand minister van defensie was onder Macron en aftrad wegens een onderzoek naar geknoei met Europese middelen – zou daarom  serieus aan de tand moeten gevoeld worden over de plaats die de EU wil toekennen aan de militaire industrie, en over de taken van het nieuwe directoraat-generaal (DG) voor Defensie-industrie en Ruimtevaart.

Wie durft te beweren dat Sociaal Europa dood is en dat de Europese Unie geen zier geeft om de arbeidsomstandigheden van de werkende mensen? Op 1 augustus 2019 werd een Europese richtlijn van kracht waarvan uittredend commissaris Marianne Thyssen zei dat dit “zeer concrete en positieve effecten zal hebben voor ongeveer 200 miljoen werknemers in de EU. Dit is waar het in een sociaal Europa om gaat.”

Terwijl de Franse president Macron op de  quatorze juillet, de herdenking van de bestorming van de Bastille, uitgejouwd en uitgefloten werd door zijn volk, demonstreren Catalanen in Straatsburg tegen het uitsluiten van de drie gekozen Catalaanse Europarlementariërs. In een spoedprocedure voor het Europese Hof van Justitie voerde de rechtbankpresident aan dat de kandidaten niet op de lijst stonden die Spanje naar het Europees Parlement heeft gestuurd. Hierdoor worden de Catalaanse Europarlementariërs voorlopig uitgesloten en zijn twee miljoen rechtmatige stemmen niet vertegenwoordigd.

In het zog van de recente Europese verkiezingen vergadert op 20 en 21 juni de Europese Raad. De Europese regeringsleiders en staatshoofden zullen het daar niet enkel hebben over de verdeling van topposities, maar ook over de strategische agenda 2019-2024. Die agenda legt de Europese prioriteiten vast voor de komende vijf jaar. De uittredende voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, schreef een eerste voorstel.

Een deel van de radikale linkerzijde moet niet nadenken over die vraag. De EU is niet, nooit en nergens ‘sociaal’, het is een neoliberaal, imperialistisch machtsapparaat dat de economische en sociale rechten van werknemers verbrijzelt. Het is een instelling waar niets van te verwachten valt. Met de Europese verkiezingen die ook in België op 26 mei e.k. gehouden worden, is het nochtans goed iets beter naar de werkelijkheid te kijken. Want nee, een grote sociale input valt van de EU niet te verwachten, maar ja, er is vooruitgang en de nationale Staten doen het vaak slechter dan die vermaledijde EU.

Vier jaar lang is Oostenrijk verantwoordelijk voor het EU-netwerk van speciale (politie-)eenheden. Het hoofd van de Oostenrijkse Cobra-afdeling besloot tot een nauwere band met het EU-politie-agentschap. Dit geldt ook voor militaire eenheden die taken op het gebied van interne veiligheid op zich nemen. Naar verluidt gaat het kantoor op 1 juni officieel open.

In dit vijfde deel van onze terugblik op de voorbije vijf jaar van het Europees beleid hebben we het over economische investeringen. In een kapitalistische economie is dit in de eerste plaats een aangelegenheid van de private sector; “De winsten van vandaag zijn de investeringen van morgen en de jobs van overmorgen”, zei de Duitse sociaal-democratische kanselier Helmut Schmidt begin jaren 80. Dat was nog maar het begin van het neoliberale tijdperk, maar ondertussen is duidelijk geworden dat er een kink zit in het riedeltje van Schmidt.

Net nu Europa zich buigt over cruciale voedselwetgeving, pompt Coca-Cola geld in de sponsoring van het Roemeense voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Coca-Cola is officieel 'platinum partner' van het EU-voorzitterschap geworden! Op deze manier verwerft de junkfood gigant een betere positie in het centrum van de 'Brusselse' macht.

Het Europees Parlement keurde op 13 februari een zoveelste vrijhandelsakkoord goed, deze keer met Singapore. Er is ook een ‘investeringsakkoord’ aan toegevoegd, om multinationals te beschermen tegen ‘onheuse’ behandeling door overheden, zoals nieuwe milieureglementering, sociale bepalingen, wetgeving ter bescherming van de volksgezondheid enzovoort, stuk voor stuk maatregelen die een risico kunnen betekenen voor de bestaansreden zelf van multinationals: de winst.

In Deel 1 brachten we de belangrijkste instellingen van de Europese Unie in herinnering. In een tweede aflevering werden vraagtekens geplaatst bij een argument dat we tijdens de komende verkiezingscampagne nog wel vaker zullen horen: de EU als vredestichter. In dit derde deel bekijken  we een aantal gebeurtenissen en ontwikkelingen van de voorbije vijf jaar die ons ook voor de toekomst belangrijk lijken, in het bijzonder vanuit het perspectief van links verzet tegen het neoliberaal Europa.

In 2012 kreeg de Europese Unie de Nobelprijs voor de vrede. Volgens de Nobelprijsorganisatie kreeg ze de prijs, omdat “de Unie en haar voorlopers meer dan zes decennia hebben bijgedragen aan de bevordering van vrede en verzoening, democratie en mensenrechten in Europa.” Wie de prijs voor de vrede krijgt wordt ieder jaar bepaald door een comité van vijf leden van het Noorse parlement.

Vragen en antwoorden over het voorstel om de Commissie nieuwe bevoegdheden te geven om lokale besluiten nietig te verklaren