pensioenen

De patstelling tussen vakbeweging en werkgevers/overheid in de gesprekken over het pensioendossier lijkt mij volstrekt uitzichtloos. De overlegpolder is met dit probleem al bijna een jaar bezig, zonder enige oplossing. De krampachtigheid van betrokken onderhandelaars richt inmiddels meer schade aan dan dat zich een perspectief op een socialer Nederland aandient. Doormodderen heeft geen zin, de discussie over de oudedagsvoorziening moet een aangelegenheid worden voor een open publiekelijk debat. Dat vind ik.

En toch over de pensioenen! Ouwe koek, maar dan wel met gaten vol valse lucht. Bovendien actueel voor ieder die vandaag noch in de toekomst van gespaarde of geërfde centen kan leven. En dan zijn we met velen. Om nog maar niet te spreken van deze langzamerhand zeldzame vorm van collectieve solidariteit. Als het aan minster Koolmees en zijn geliefde ondernemers ligt, gaat het laatste restje van de toch al betrekkelijke verzorgingsstaat eraan. Omdat zij daarbij gebruikmaken van heel wat naar hun hand gezette feiten en argumenten, inderdaad even tijd voor de pensioenen.

In heel Europa laten regeringen de mensen langer werken voor minder pensioen. In ons land is dit extreem ingezet door de huidige regering. Om de bevolking hiervan te overtuigen, beweert men dat het wettelijk pensioen anders onbetaalbaar wordt. Ten eerste is dit een totaal foute bewering en ten tweede verzwijgt men de echte redenen. Die gaan over de daling van de inkomsten van de sociale zekerheid en over de dominante ideologie. In de sociale strijd tegen de huidige aanvallen op de pensioenrechten is het belangrijk ze beide te verbinden.

Kanttekeningen bij het pensioenstelsel: Pensioengelden zijn uitgesteld loon. De premies worden door werkenden en werkgevers betaald, maar zijn in feite eigendom van de werknemers. Helaas zijn de fondsen paritair bestuurd. De pensioenen zijn politiek aanlokkelijk, omdat de overheid toestaat dat de ingelegde premies een uitstel van belastingbetaling kennen. Pas bij ontvangst van de uitkering, betalen we belasting. Dus ook over het deel dat de werkgever heeft betaald. En daarmee staat, volgens mij, vast dat het geld van de arbeiders is en niet van de werkgevers. Een pensioenakkoord met werkgevers is dan ook niet noodzakelijk.

Ongekende taferelen in Buenos Aires en andere steden in Argentinië, waar honderdduizenden mensen de straat op kwamen om te proberen een hervorming van de pensioenen te verhinderen. De hervorming zou een sterke achteruitgang van het inkomen van gepensioneerden betekenen.

Het lijkt erop dat de leiding van de vakbeweging geen serieuze zaak wil maken van het op orde houden van het pensioenstelsel. Dat staat niet los van de relatieve zwakte van de vakbeweging en de onderlinge verdeeldheid. Onrust over de sociale verslechteringen bracht een aantal kaderleden uit de sector Senioren tot het initiatief van een actiecomité onder het motto: ''Red het Pensioenstelsel''. Het woord actiecomité verraadt de intentie. Het vertrouwen dat de polder het zal regelen, is er niet. Dat betekent dat de strijd door vakbondsleden zelf gevoerd moet worden.

Het demissionaire kabinet en de partijen die het 'motorblok' van een nieuwe regering vormen, willen allemaal de 'doorsnee premie' afschaffen, één van de fundamenten van solidariteit in het huidige pensioenstelsel in Nederland. Daarmee zal dit stelsel, waarschijnlijk onomkeerbaar, worden geïndividualiseerd en geliberaliseerd.

Een boek over een geldroof. Eén van de rovers dreigt met de rechter. Enkele passages halen de drukker niet. Bij de presentatie van het boek is de politicus uitgenodigd van wie een kritische uitspraak sneuvelde. Hij laat graag van zich horen en spreekt over "Russische toestanden. Als we dit accepteren, moeten we stoppen met de vrijheid van meningsuiting."