literatuur

Edouard Louis is één van de belangrijkste Franse schrijvers van dit moment. Boeken als 'En finir avec Eddy Bellegueule' en 'Qui a tué mon père' zijn absolute bestsellers in Frankrijk en ver daarbuiten. Louis groeide op in het arme, rurale en vergeten Frankrijk en verwerkt zijn afkomst in zijn romans. Op Twitter schaarde hij zich volmondig achter de beweging van de gele hesjes met deze tekst.

Er zijn vandaag de dag nog volken zonder staat, dat wil zeggen heerschappijvrije samenlevingen. De mensen in deze samenlevingen maken bewust de keuze machtsvorming en gezag af te wijzen. Antropologische studies laten zien dat zij wel degelijk regels ingesteld hebben en ook een vorm van rechtspraak kennen.

Linkse’ activisten worden heden geconfronteerd met de virtuele onmogelijkheid om hun mening te uiten door middel van welke actie ook. Alles wat ze hebben gedaan, doen of zullen doen, zal op de een of andere manier tegen hen worden gebruikt. Hoe is het zover gekomen? Die vraag stelt de Belgische filosoof Michel Weber in een uitgebreid betoog onder boven geciteerde titel in het Belgische tijdschrift Kairos.

Guillaume Goutte is corrector van beroep en tevens is hij activist in de Franse vakbond CGT en de revolutionair-syndicalistische comités (CSR). Hij is ook publicist over kwesties die de vakorganisatie aangaan. Onlangs kwam een kort essay van hem uit onder de titel Vive la syndicale!, waarin hij een actuele kijk op het vakverenigingswezen levert, zonder verwijzingen naar de beginperiode – rond 1900 – van de van strijdbare arbeidersorganisatie te schuwen. Niet voor niets, want hij wil opgemerkt hebben, dat het ook heden nog gaat om klassenstrijd en dat de vakvereniging een geheel van bewuste arbeiders is voor een strijd ten behoeve van de verdwijning van loonarbeid en werkgevers. Hieronder een bespreking van zijn essay.

De tegenstelling tussen klasse en identiteit is volgens Didier Eribon een valse tegenstelling.

In 1943 pleitte de Franse libertaire filosofe Simone Weil (1909-1943) voor de afschaffing van politieke partijen. Dit thema werd een aantal jaren later overgenomen door de Franse schrijver en surrealist André Breton (1896-1966). Over de schadelijkheid van politieke partijen vond een discussie plaatst en Breton publiceerde erover. De Belgische libertaire auteur Johny Lenaerts vertaalde daarvan een fragment dat hieronder wordt weergegeven.

Victor Serge (1890-1947), een pseudoniem voor Viktor Kibaltsjitsj, is in anarchistische kring geen onbekende. Onlangs verscheen in Frankrijk een bundel met teksten van hem onder de titel Essai critique sur Nietzsche. De bundel is ingeleid, vertaald en van noten voorzien door de Franse libertaire filosofe Annick Stevens. Lezers van deze site kennen haar ook als redactrice van het Franse studieuze anarchistische tijdschrift Réfractions. Met haar uitgebreide inleiding en vele informatieve noten bij de teksten van Victor Serge heeft zij een aanzienlijke meerwaarde aan de bundel gegeven.

In 2013 kwam bij de Amerikaanse uitgeverij AK Press het boek The Value of Radical Theory: An Anarchist Introduction to Marx' s Critique of Political Economy uit. In dat boek probeert Wayne Price uit te leggen wat het denkwerk van Marx – en co – behelst. Dat levert een handig leesbaar overzicht op van de belangrijkste ontdekkingen van Marx over economie en de bijbehorende vaktermen. Het origineel is immers dermate hermetisch geschreven dat het voor velen niet te doen is. Maar daarnaast is Price anarchist, en geeft hij ook commentaar en duiding vanuit die invalshoek. De belangrijkste reden om het boek te schrijven, blijft echter volgens Wayne Price dat Marx baanbrekend theoretisch werk heeft verricht om de wetmatigheden van de kapitalistische economie te begrijpen. Daar kunnen ook anarchisten hun voordeel mee doen en die zouden zich niet moeten laten misleiden door de politieke vete die is ontstaan tussen communisten en anarchisten.

De Franse arts en geëngageerde psychiater Jean-François Le Goff heeft in een opmerkelijk boek, verschenen na zijn overlijden, twee heel verschillende persoonlijkheden met elkaar in contact gebracht. De een is de Engelse schrijver George Orwell (1903-1950), pseudoniem voor Eric Blair. De ander is de Engelse kinderpsychiater en psychoanalyticus Donald W. Winnicott (1896-1971). In werkelijkheid hebben deze twee elkaar nooit ontmoet. Wat mag dan wel de reden zijn van de exercitie van Le Goff?

De Amerikaanse uitgeverij en schrijverscollectief CrimethInc komt donderdag 13 september in de Amsterdamse boekwinkel het Fort van Sjakoo uitleg geven over activisme in de VS in tijden dat Trump en zijn bende hele en halve fascisten aan de macht is. Ook op zondag 16 september (15-18 u) in ACU, Utrecht. Het geschiedt in het Engels

Nadat Fréderike Geerdink in 2015 vanwege haar werk als Nederlandse correspondente Turkije werd uitgezet, trok ze in 2016 naar Irak en Syrië. Ze begaf zich een jaar lang tussen strijders van de Koerdische PKK.

Benjamin Zephaniah spreekt met Anu Shukla over poëzie, politie en de voortdurende strijd tegen racisme

Nepnieuws is een term die voor desinformatie wordt gebruikt. Het kan compleet onwaar nieuws zijn (leugen) of ook ‘opgeklopt schuim’, zoals Han van der Horst het noemt in zijn  boek getiteld Nepnieuws, Een wereld van desinformatie. Het opgeklopte schuim moet dan een werkelijke historische gebeurtenis verhullen. En Van der Horst werkt uit: Leugen en bedrog zijn zo oud als de wereld. In Franrijk is in juni dit jaar wetgeving in parlementaire behandeling genomen, die als doel heeft nepnieuws te blokkeren ten tijde van presidentsverkiezingen.

Anarchisme, Een introductie, luidt de titel van het onlangs verschenen boekje, uitgegeven door de Vrije Bond. De ondertitel verduidelijkt de inhoud ervan: ‘Analyse van heden en verleden, Strategieën voor de toekomst’. De hoofdtitel klinkt lichtvoetiger dan de gewaagde ondertitel. Er zit immers een aanmerkelijk verschil in of het om een introductie gaat of om een (a) analyse van heden en verledenen (b) strategieën voor de toekomst. Mijn bespreking van de tekst is dan ook in tweeën gedeeld. Eerst geef ik een beeld van de opzet van de introductie, daarna weeg ik de pretenties (analyse en strategieën).

Vijfhonderd jaar na het verschijnen van ‘Utopia’ treedt een aantal Nederlandstalige commentatoren in het voetspoor van Thomas More. Waarheen die sporen precies leiden blijft ook voor deze heren een twistpunt omdat het ‘Utopia’ een zeer multi-interpretabel boek blijft. Toch is ‘Andersland’ een reader die in zijn geheel aanzet tot het aanscherpen van reflecties over utopisch denken.

Simone Weil lezen is als het ware aanwezig zijn op een intellectuele boksmatch tussen een jonge vrouwelijke auteur die de vrijheid zeer hoog in het vaandel voert en de geschriften van Marx waarin hij en zijn volgelingen vaak zwaar, maar altijd zeer to the point getackeld worden. De nagelaten teksten die door Johnny Lenaerts keurig vertaald zijn geven een mooi beeld van het zoekende denken van een jonge filosofe die in de jaren 30 vragen aansneed rond onderdrukking en vrijheid die een kleine eeuw later nog steeds zeer relevant zijn.

Met het wereldkampioenschap mannenvoetbal dringt de vraag zich op: ook linkse mensen kijken voetbal – In Nederland door omstandigheden wat minder -, maar kan dat ook zonder schroom of schuldgevoel? Of is het ene voetbal het andere niet? Mickaël Correia schreef er, in het Frans, een boek over: Histoire populaire du football, een volksgeschiedenis van het voetbal. Hij werd over dit boek geïnterviewd op de website npa2009.org, en wij vertaalden het voor u. Erg specifiek Franse referenties hebben we weggelaten.

Eva Rovers heeft een boek geschreven met adviezen over actievoeren. Ze wil dat mensen in opstand komen tegen onrechtvaardige zaken, en geeft daarvoor aanwijzingen. Het is lang geleden dat er zo’n tekst in de boekwinkels is gekomen. Helaas zijn de aanwijzingen niet altijd even revolutionair. Zo maakt ze een dogmatische claim dat de activiteiten alleen ‘geweldloos’ mogen zijn, anders zouden ze niet werken. Het is een claim die niet alleen onterecht is, maar die onder de huidige omstandigheden ook enorm contraproductief kan zijn.

Journalist Fréderike Geerdink bracht een jaar bij door bij de Koerdische beweging PKK. Ze schreef er een boek over: ‘Dit Vuur Dooft Nooit’. Over het leven van de Koerdische strijders, maar vooral ook over wat hen beweegt.

‘Terug naar Reims’ is het moedige boek van een gespleten en zoekende auteur – ‘half homo, half trotskist’ zoals hij zichzelf ooit noemde – die aan de hand van de paradoxen in zijn levensgeschiedenis boeiende reflecties met een filosofische en sociologische horizont maakt.