globalisering

Trumps handelsoorlog met China, zijn herverkiezing en de miljoenen in armoede

De wereldeconomie begin 2019 - een enorm potentieel voor crises. Winfried Wolf beschreef in het Duitse tijdschrift Lunapark 21 hoe de economie er wereldwijd voorstaat. Ondanks rustgevende verhalen in de reguliere media, is de staat van de economie zorgwekken. Het is (alweer) wachten op de grote knal.

"De strijd voor klimaatrechtvaardigheid is de strijd om ons leven, en die moeten we goed voeren." Door basis collectief Wretched of The Earth (De Verworpenen der Aarde, de titel van een befaamd boek van Fanon, vert.). (English version to be found here Red Pepper).

Het Europees Parlement keurde op 13 februari een zoveelste vrijhandelsakkoord goed, deze keer met Singapore. Er is ook een ‘investeringsakkoord’ aan toegevoegd, om multinationals te beschermen tegen ‘onheuse’ behandeling door overheden, zoals nieuwe milieureglementering, sociale bepalingen, wetgeving ter bescherming van de volksgezondheid enzovoort, stuk voor stuk maatregelen die een risico kunnen betekenen voor de bestaansreden zelf van multinationals: de winst.

Trump, Xi Jinping, Macron en May waren er niet. Dat de ondernemers zich zorgen maken over de situatie in de wereld, is meer dan waarschijnlijk. Ze hebben een aantal pogingen gedaan om hun greep op de macht te versterken. Dat is niet overal een succes geworden. Zeker is dat ze ongerust zijn over de protesten van grote volksmassa's in talrijke landen in meerdere werelddelen.

Het is alweer een tijdje geleden: in oktober 2016 dreigde het Waals Parlement het vrijhandelsverdrag CETA tussen Canada en de Europese Unie niet goed te keuren, waardoor het ook op Europese schaal geen doorgang zou vinden. Paul Magnette, Waals minister-president en prominent politicus van de Waalse Parti Socialiste, was een tijdlang de held van het brede verzetsfront tegen CETA en de kop van jut van neoliberaal Europa.

Als een nieuwe vakbondswet in werking treedt, zal India feitelijk afstand doen van elke verplichting tot democratie op de werkplek. Maar daar wordt hevig tegen gestaakt.

Met het handelsakkoord ‘nieuwe stijl’ tussen de Europese Unie en Japan, dat morgen in het Europees Parlement ter stemming wordt gebracht, maakt de EU duidelijk dat ze vaart wil zetten met de vrije handelsakkoorden. Eens te meer wordt voorbij gegaan aan de terechte kritiek van de burgers, de vakbonden en de sociale bewegingen.

(English version at bottom) Op 30 november en 1 december gaat de G20-top in Buenos Aires plaatsvinden. Er zal uiteraard weer hevig tegen geprotesteerd worden; de regering van het gastland is zelf onderhevig aan fel protest wegens de neoliberale koers en de zware bezuinigingen en het recente mega-akkoord met het IMF. Hieronder een schema van de protestacties en een vertaling van de algemene oproep daarvoor. U zult natuurlijk nieuws en achtergronden erover kunnen volgen op globalinfo.nl

24 oktober – De EU heeft tijdens een Azië-top in Brussel handel- en investeringsakkoorden met Vietnam en Singapore ondertekend, die Europese standaarden voor voedselveiligheid, milieu en arbeid dreigen te ondermijnen. Handel anders! roept Nederlandse Europarlementariërs op niet in te stemmen met deze handelsverdragen voordat ze aan de criteria voldoen van de SER-meetlat. Handel anders! is een collectief van boeren, vakbonden, ngo’s, ondernemers, journalisten en academici voor duurzame en eerlijke handel.

We lijken met president Trump in een nieuwe geopolitieke wereld terecht te komen. Gedaan met bondgenootschappen, gedaan met multilaterale afspraken. Hij is bij uitstek de vertegenwoordiger van het adagio: “Het kapitalisme heeft geen vrienden of vijanden, alleen belangen”

De Amerikaanse progressieve onlinezender Real News Network put zich dagelijks uit in verslaggeving over het beleid van de Amerikaanse regering. Ook andere zaken komen aan bod, maar een kritische kijk op de ‘eigen’ macht is hun hoofdactiviteit. Dit is allemaal vrij toegankelijk op hun website.

Wel, voor wie het nog niet heeft gemerkt: het denken over sociaal beleid is vandaag volledig in handen van de economie, om niet te zeggen van neoliberalen en van conservatief rechts.

De VS probeert China in te perken. De twee landen komen op voor uiteenlopende geopolitieke visies. In Washington klinkt: ‘Make America great again’. Beijing predikt ‘ een gemeenschappelijke vreedzame toekomst voor de mensheid’. Wereldhandel en wereldpolitiek zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. Dat schept kansen voor Beijing om het Amerikaanse geweld onschadelijk te maken.

Een eenheidsmarkt van fiscale en sociale concurrentie voor het profijt van de multinationals

Het is een dun boekje en het is een heldere analyse. En het kijkt, ongebruikelijk voor Boaventura de Sousa Santos, enkel naar de korte termijn. Het is een ‘conjuncturele analyse van de conjunctuur’, zo zegt hij zelf.

In het eerste deel van dit uitgebreide overzicht van de economische plannen achter de Europese Unie, ging de auteur in op de eerste veertig jaar, sinds de jaren 1950. Nu de ontwikkelingen sinds de daadwerkelijke creatie van de eenheidsmarkt in 1993... De oorspronkelijke titel van de tekst is L’Union européenne : quelle cohésion économique et sociale? (*1) Het was de basis voor een voordracht die Defraigne gaf op de conferentie Rights4All Now! georganiseerd door Alter Summit op 25-26 november 2017 in Brussel.

Dit was heel even mijn conclusie, toen het Forum twee dagen bezig was. Vandaag ben ik er lang niet meer zo zeker van. Misschien zitten we nog steeds met dat oude apolitieke forum en met een machteloze Internationale Raad. Hoe moet het dan verder?

Jean-Christophe Defraigne is professor internationale economie aan het Institut d’Etudes européennes – Université Saint-Louis, Brussel. Hij bestudeert de economie in de Europese Unie, in het bijzonder in het kader van de globalisering en de relaties tussen Europa en de nieuwe opkomende economieën. De oorspronkelijke titel van de tekst is L’Union européenne : quelle cohésion économique et sociale? (*1) Het was de basis voor een voordracht die Defraigne gaf op de conferentie Rights4All Now! georganiseerd door Alter Summit op 25-26 november 2017 in Brussel. Met toelating van de auteur brengt Ander Europa de Nederlandse vertaling van zijn tekst. Dit is het eerste deel; we zullen ook de volledige tekst in pdf-formaat ter beschikking stellen.

“Het gaat goed met de wereld.” Dat is de boodschap van een recente opinie van Hans Bevers, hoofdeconoom bij de bank Degroof Petercam. De armoede daalt, de levensverwachting stijgt, de toegang tot onderwijs neemt toe en het democratisch bestuur vindt wereldwijd steeds meer ingang. Bevers staat niet alleen met zijn pleidooi. Vanuit verschillende (ideologische en politieke) hoeken klinkt heel vaak dezelfde overtuiging: we worden rijker, gezonder en zijn steeds vrijer.