financiele sector

De vrouw die tot nieuwe voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB) werd benoemd is volgens velen vooral een ster. Ze wordt gezien op een jacht voor de Côte d’Azur, gaat naar Roland Garros en zit vooraan bij de modeshows van Dior. Een vrouw uit het volk zeg maar. De kruiperige ophemeling is ongekend. In de Franse Vanity Fair: ‘Haar elegante voorkomen, haar zelfverzekerde uitstraling is bijna intimiderend.’ Ze heeft een ‘imposante’ lengte, 1,80 meter.

In een eerder artikel  concludeerden we dat de banken tien jaar na de crisis vrolijk verder gingen met gerommel met de boekhouding, het manipuleren van markten, belastingontduiking en geld witwassen. Maatregelen om banken veiliger te maken zijn onvoldoende, tegenstrijdig en soms zelfs contraproductief. De maatschappelijke kosten van bankreddingen waren torenhoog, de schade aan de reële economie die ze met hun crisis veroorzaakten gigantisch en onherstelbaar. Tegelijkertijd zijn de maatschappelijke opbrengsten van banken laag en de vraag rijst of banken eigenlijk wel waarde toevoegen. Met andere woorden, leveren de banken ons eigenlijk wel wat op?

De 19e eeuwse econoom Bastiat stelde vast: “Wanneer plunderen een manier van leven wordt voor een groep mannen in de samenleving, creëren ze in de loop van de tijd een juridisch systeem dat het toestaat en een morele code die het verheerlijkt” (*1) Met de dag wordt duidelijker dat een nieuwe economische crisis nadert, ofschoon (of: aangezien) de beurzen hoog staan. Sinds 2012 is bijvoorbeeld de AEX, de belangrijkste Nederlandse beursindex, van 280 punten naar zo’n 550 punten gestegen.

De wereldeconomie begin 2019 - een enorm potentieel voor crises. Winfried Wolf beschreef in het Duitse tijdschrift Lunapark 21 hoe de economie er wereldwijd voorstaat. Ondanks rustgevende verhalen in de reguliere media, is de staat van de economie zorgwekken. Het is (alweer) wachten op de grote knal.

Een staaltje onvervalste onderzoeksjournalistiek door tv-programma Zembla naar de witwaspraktijken van Neerlands grootste bank ING

De ontdekking van het bestaan van een witwascarrousel met crimineel geld uit Rusland die jarenlang door Europa en de Verenigde Staten draaide en zonder twijfel nog steeds draait, heeft nogal wat verwondering gewekt. Ook in Nederland was dat het geval door de deelname van de ING, ABN AMRO en een paar kleinere banken. De carrousel is opgezet door de Russische Troika Bank die Troika Laundromat is gaan heten.

Er hangt recessie in de oververhitte kapitalistische lucht. Een paar berichten van de afgelopen dagen: – China heeft vrij opeens te maken met een exportdaling van rond de 20 procent, “de grootste daling in drie jaar (1); – In de Verenigde Staten blijkt het handelstekort dramatisch te zijn opgelopen, naar “het hoogste cijfer sinds 2008”(2). Dat jaar 2008 doet voor de goede verstaander allerlei alarmbellen afgaan: toen kwam de vaart in de bankencrash, gevolgd door een zeer diepe recessie. Ook is de banengroei in de VS tamelijk rap ingezakt en nu “de laagste sinds anderhalf jaar, ruim beneden de voorspellingen” (3);

In Duitsland zijn enkele van de grootste woonconcerns van Europa ontstaan, die massaal woningen hebben opgekocht om ze zo duur mogelijk te verhuren. In Berlijn hebben huurders en buurtactivisten zich in veel wijken georganiseerd om zich te weer te stellen tegen huurverhogingen en ontruiming. En nu bereiden ze zich voor om een referendum af te dwingen om de concerns te onteigenen. (English translation at bottom)

Zaterdag 15 december demonstreren we vanaf het Centrum via de Pijp naar Amsterdam Oost. We volgen de route van de gentrificatie; de geldstroom die Amsterdam onbetaalbaar maakt. Het is een route waar oorspronkelijke bewoners worden weggedrukt, de route van uitverkoop van betaalbare huurwoningen, uitholling van huurbescherming en uitsluiting. Waar zorg- en onderwijsinstellingen veranderen in hotels en luxe appartementen en waar het openbaar domein verandert in plekken waar je niks te zoeken hebt als je niks te besteden hebt.

Er bestaan verschillende soorten wapens om macht en invloed op de internationale scène te ontwikkelen. De puur militaire macht, maar ook economische of financiële middelen. De macht van Washington om de wereldwijde dollarvoorraad te beheersen staat gelijk aan een massavernietigingswapen in handen van de Federal Reserve, the US Treasury en Wall Street.

Jarenlang was het in Griekenland bijna onmogelijk om huizen te veilen waar mensen in woonden die door de crisis hun hypotheeklasten niet konden opbrengen. Er was massale solidariteit en zelfs de notarissen weigerden collectief mee te werken. Als ‘oplossing’ heeft de regering van Syriza/Tsipras nu bedacht dat de veilingen op internet plaats mogen vinden, waar fysiek verzet en boycots onmogelijk zijn. Mensen die zich nu blijven verzetten, worden hard vervolgd door de staat en dreigen jaren gevangenisstraf te krijgen. Een internationale solidariteitscampagne ontstaat nu langzaam.

Vanavond in Pakhuis de Zwijger: – Follow the Money onthult de grootste Europese fraude ooit.

Vergeet de outcasts van de Spaanse heistserie Casa Del Papel. De daders van de grootste overval aller tijden droegen geen gekke maskers, maar maatpakken. Wapens hadden ze ook niet nodig. De hulp van banken en financiële wizzkids volstond. De bende van bankiers en speculanten maakte zo een slordige 50 miljard euro buit.

De torenhoge schulden, de deregulering van Wall Street, een verslechterend sociaal vangnet en een verzwakkende dollar zouden binnenkort de Verenigde Staten het aanbeeld kunnen geven van Griekenland.

De zakelijke pers en de mainstream-pers publiceerde deze maand, september 2018, op zijn tiende verjaardag talrijke verslagen van de financiële crash van 2008. Deze maand is de aandacht gericht op de crash van de investeringsbank Lehman Brothers die tien jaar geleden de implosie van het alge­me­ne financiële systeem in de VS en wereldwijd heeft versneld. Volgende maand, oktober, zullen we ongetwijfeld meer horen over de crash toen deze zich verspreidde naar de gigantische verzekerings­maatschappij AIG en naar andere makelaars (Merrill Lynch), naar middelgrote banken (Washington Mutual), naar de financiële ‘armen’ van de autobedrijven (GMAC) en de grote conglomeraten (GE Credit), tot de 'te groot om failliet te gaan' banken zoals Bank of America en Citigroup en verder. Deze 'rapporten' hebben echter typisch een verhalend karakter en bieden weinig diepgaande histo­rische en theoretische analyse.

Over ING, Shell, Unilever en Rutte. De witwasaffaire van de ING blijft de gemoederen bezig houden. Begrijpelijk, want het gaat om geweldige belangen. In Het Financieele Dagblad van 14 september 2018 staat boven een artikel van hoogleraar Marcel Pheijffer: Leg bij ING-kwestie niet de focus op een bankier, maar op het hele systeem.

Tien jaar geleden. Wat er in de herfst van 2008 op Wall Street gebeurde hielden de meeste mensen toen voor onmogelijk, er was de burger eenvoudig wijs gemaakt dat zoiets niet kon gebeuren. En toch sloeg de bankencrisis in volle hevigheid toe. Verbijstering, verwarring, hulpeloosheid, de mensheid keek toe in alle stilte. Wie kon dit verklaren? Yanis Varoufakis is iemand die zijn kijk hierop graag deelt. Hierna volgt een beeld van zijn gedachtegang.

Het weekend van 15-16 september markeerde de tiende verjaardag van de instorting van de investeringsbank Lehman Brothers en de daarop volgende algemene financiële systeemcrash. Zake­lijke en reguliere media overspoelden de ether en drukten publicaties af met opnieuw uiteenzet­ting­en en beoordelingen van de gebeurtenissen van tien jaar geleden. De meesten promootten het the­ma over hoe de Federal Reserve en het ministerie van financiën ons allemaal redden voor een soort­gelijke depressie als in de jaren dertig. De achterliggende boodschap is dat 'HET' vandaag niet kan gebeuren vanwege de verschillende hervormingen die zijn ingesteld na de crash en die nu de herhaling van iets vergelijkbaars zoals 2008 zouden voorkomen.

Traditioneel heeft het bankentoezicht zich toegespitst op de garantie dat elke bank een solide balans vertoont. De in 2007 uitgebroken financiële crisis heeft aangetoond dat dit niet volstaat. Na het bankroet van Lehmann Brothers in 2008 liepen haast alle grote banken in het Westen het risico om failliet te gaan. Hieruit leert men dat het financiële systeem vaak op een crisis afstevent zonder dat dit uit de balans van de individuele banken blijkt. De toezichthouders zijn daarom internationaal overeengekomen ook een zogenoemd macroprudentieel toezicht uit te oefenen. De term ‘prudentieel’ stamt uit het Engels en betekent ‘verstandig/voorzichtig’. Maar in de praktijk is er niet zoveel verstandigs aan de nieuwe regels, het gaat vooral om oogverblinding.

De gevolgen van (het einde van) ‘quantitative easing’: Een kritische studie naar het opkoopbeleid van centrale banken en de gevolgen voor ontwikkelingslanden.