verkiezingen

Het woord populisme wordt al jaren in ons tijdperk misbruikt. Een politicus die zich van demagogie of van racistische opmerkingen bedient, wordt populist genoemd, niet demagoog of racist. Wat is dat voor een onzin. En dan te weten dat het woord populisme al als scheldwoord werd gebruikt voor midden negentiende eeuwse Russische socialisten, de narodniki.

Met de nederlaag van Bernie Sanders wordt een tijdperk afgesloten en is er nood aan een herbronning ter linkerzijde. De recepten die de afgelopen tien jaar werden uitgeprobeerd hebben immers nauwelijks vruchten afgeworpen. Tegelijk opent de doortocht van het coronavirus en de zich voltrekkende klimaatcrisis nieuwe mogelijkheden en perspectieven.

Sommige bij links dromen al van het einde van het kapitalisme, terwijl de FDP (het D'66 van Duitsland, vert.) de revolutie van de middenklasse uitroept. Niets van dit alles zal waarschijnlijk gebeuren, maar misschien biedt het huidige gevaar ook een kans: voor meer democratie in plaats van minder

Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 behaalde ‘Autrement pour Saillans…tous ensemble’ een klinkende overwinning. Even daarvoor had een burgercollectief de strijd gewonnen tegen de komst van een supermarkt. Dit rustige dorpje in de Vercors met 1.200 inwoners werd ineens bekend in Frankrijk en ook daarbuiten. Een heuse burgerbeweging in het gemeentehuis. Kon dat wel? De democratie heruitvinden? Niet weinig ambitieus. Intussen zijn we zes jaar verder en het voorbeeld van Saillans is inspirerend. Via het netwerk van ‘La belle démocratie’ wordt deze praktijk van ‘municipalisme’ verder verspreid.

Op 23 januari loopt het grondwettelijk mandaat van interim-president Jeanine Añez af, maar zij wil langer aanblijven. Boerenorganisaties en mijnwerkersvakbonden plannen grote protestacties. Het leger en de politie bereiden zich voor op harde repressie, met mogelijk dodelijke gevolgen zoals in november 2019.

Bolivia is verdwenen uit de media. Er lijkt niets meer te melden na de tumultueuze verkiezingen van 20 oktober 2019. Een dictator-in-spe werd afgezet, orde en democratie hersteld en er volgen eerlijke verkiezingen op 3 mei 2020. In werkelijkheid schendt interimpresident Jeanine Añez voortdurend haar grondwettelijke mandaat en zakt Bolivia weg in de rechtse willekeur en chaos van voor 2006.

Het is tijd voor een nieuwe visie. Het tweede decennium van de 21ste eeuw is voorbij. Het gaat de geschiedenis in met als kenmerk de nieuwe, sociale ongerechtigheid. De basis van deze ongelijkheid is gelegd door de Duitse sociaaldemocratische partij (SPD) onder leiding van Gerhard Schröder met Agenda 2010 (ook bekend als Hartz IV, de hervorming/verslechtering van de sociale zekerheid).

De Franse libertaire communist en filosoof Claude Guillon (1952) behandelt in zijn boek getiteld La terrorisation démocratique twee decennia van ‘antiterroristische’ controle. Ik breng het onder de aandacht omdat in Nederland, als er al niet van een dusdanige tendens gesproken kan worden, het niet is uitgesloten dat met behulp van wat ik ‘argumentatieve willekeur’ noem, op termijn eenzelfde democratische ‘terreur’ is te verwachten. Het boek is van 2009 en is nu vrij te downloaden op de site van de Franse uitgever Libertalia. Op de site van Bibliothèque Fahrenheit 451trof ik een samenvatting van het boek aan, waaruit ik passages vertaalde en bewerkte.

De crisis van de voorbije zomer. Het gaat over onenigheid op het vlak van een der belangrijkste ecologische en sociale strijdthema’s in Italië, nl. het TAV-project voor een hogesnelheidstrein Turijn-Lyon, dat aanleiding gaf tot de val van de regering.

Stemmen, een plicht en heilig ritueel, dat in onze parlementaire systemen moeilijk is te bekritiseren. De Canadees Francis Dupuis-Déri, docent politieke wetenschappen en feministische studies (Universiteit Québec), kiest de kant van de onthouding van stemming. Hij opent een debat dat zelden en, indien al, dan immer gedeeltelijk plaatsvindt, waarbij hij de verschillende argumenten verwoordt en bestudeert en ze vervolgens confronteert met de geschiedenis en de actualiteit. Dupuis-Déri: ‘De vastberadenheid die wordt ingezet om onthouding van stemming tegen te gaan, suggereert dat de kiezers zich in de eerste plaats proberen te overtuigen van het belang van hun eigen stem en hun eigen morele en politieke waardigheid.’

Op 21 november stelde Jeremy Corbyn het ‘Labour Manifesto 2019’ voor. It’s Time for Real Change is een lijvig document waarmee Labour naar de verkiezingen van 12 december trekt. Niets bijzonders, zou men kunnen zeggen, iedere partij doet wel zoiets in de aanloop van verkiezingen, en is er nu zoveel te zeggen over het programma van een sociaaldemocratische partij die Labour uiteindelijk is?

De verkiezingen in Bolivia hebben tot grote onrust geleid. De regering van president Evo Morales wordt beschuldigd van fraude. Zijn tegenkandidaat Carlos Mesa roept zijn aanhangers op om te blijven protesteren zolang de autoriteiten niet akkoord gaan met het organiseren van een tweede en beslissende ronde. Ook verschillende landen en organisaties, waaronder de Europese Unie, hebben daar eveneens bij Bolivia op aangedrongen. In een interview met Pablo Solón wordt kritisch gekeken naar de ontwikkelingen onder de regeringen van Evo Morales.

Vijf jaar na zijn oprichting probeert Podemos toe te treden tot de socialistische regering van Pedro Sánchez. Maar de partij geleid door Pablo Iglesias is intern verdeeld en verliest aan slagkracht. Als er tegen 23 september geen akkoord gevonden wordt om een regering te vormen zullen er nieuwe verkiezingen zijn op 10 november. [De verkiezingen op 10 november werden op 17 september bevestigd]

Aan de vooravond van de verkiezingen in deelstaat Sachsen, was er een grote en sterke antifascistische demonstratie in Dresden.

Wat is het verband tussen een verkiezingsuitslag en het beleid dat daarna gevoerd wordt ? Hoeveel van de verkiezingsprogramma’s vinden we terug in de praktijk van politieke partijen en hun mandatarissen? Iedereen weet het: vaak zeer weinig. Een spectaculair voorbeeld is natuurlijk het Griekse SYRIZA, verkozen op een programma dat beloofde een eind te maken aan het beleid opgelegd door de Europese Trojka, maar ondertekenaar van een derde Memorandum gedicteerd door de Trojka.

Van Groot-Brittannië tot Hongarije en Italië, is uiterst rechts in opmars. Uitvoerig onderzoek van  openDemocracy het afgelopen jaar heeft daarbij de essentiële rol van de Christelijke conservatieven in de verenigde Staten blootgelegd.

Terwijl de Franse president Macron op de  quatorze juillet, de herdenking van de bestorming van de Bastille, uitgejouwd en uitgefloten werd door zijn volk, demonstreren Catalanen in Straatsburg tegen het uitsluiten van de drie gekozen Catalaanse Europarlementariërs. In een spoedprocedure voor het Europese Hof van Justitie voerde de rechtbankpresident aan dat de kandidaten niet op de lijst stonden die Spanje naar het Europees Parlement heeft gestuurd. Hierdoor worden de Catalaanse Europarlementariërs voorlopig uitgesloten en zijn twee miljoen rechtmatige stemmen niet vertegenwoordigd.

De verkiezingen van afgelopen zondag waren de eerste sinds Syriza in 2015 aan de de macht was gekomen te midden van de Eurocrisis die Griekenland feitelijk failliet had gemaakt. In plaats van een radicale linkse koers tegen de wensen van de Eurogroep en Dijsselbloem in, ging Syriza de crisis managen. Nu krijgt ze de rekening gepresenteerd, en blijkt ze de weg vrijgemaakt te hebben voor de herrijzing van de conservatieven.

(24 juni) Afgelopen weekend vergaderde in Parijs de ‘assemblée représentative’, een soort van congres, van La France Insoumise (LFI), de linkse Franse politieke beweging met aan het hoofd Jean-Luc Mélenchon. Twee derde van deze ‘assemblée’ bestond uit leden door loting aangewezen.

Zoals bekend poneerde Jozef Stalin de these van ‘socialisme in één land’. Hij was daarover heel pragmatisch: Als we tevoren wisten dat we niet opgewassen waren tegen de taak [van het opbouwen van socialisme in Rusland door onszelf], waarom moesten we dan in hemelsnaam de Oktoberrevolutie tot stand brengen? Als we het gedurende acht jaar hebben gefikst, waarom zouden we het niet fiksen in het negende, tiende of veertigste jaar?