geschiedenis

 ‘Wat als alles, dat je geleerd hebt over de menselijke geschiedenis, verkeerd is?’. Dit geeft The New York Times van 31 oktober 2021 in de kop boven de bespreking van het boek van David Graeber en David Wengrow, ter overdenking mee. De titel van het boek luidt The dawn of everything – A new history of humanity.

De Uruguayaanse schrijver en ‘bewegingshistoricus’ Eduardo Galeano overleed op 13 april 2015. Veel van zijn boeken zijn ook in Nederlandse vertaling verschenen. Maar dat geldt niet voor een van zijn laatste werken, Children of the Days: A Calendar of Human History uit 2013.

Vorig jaar, op 13 maart 2021, overleed Igor Cornelissen, 85 jaar oud, na een leven als journalistiek chroniqueur van de radicaal linkse geschiedenis. Hij heeft meer dan dertig jaar lang voor Vrij Nederland verhalen opgediept van sleutelfiguren in de Nederlandse linkse politiek. Maar hij heeft ook zijn eigen leven in boeken vastgelegd, in een reeks van vijf lijvige memoires die een feest zijn om te lezen. Zijn laatste, vijfde deel,  Mijn Opa Rookte Ook een Pijp verscheen in 2020.

In de loop van 2022 werden economieën over de hele wereld opgeschud en beschadigd. Het mondiale kapitalisme was al enige tijd bezig met conflicten tussen de grootmachten (de Verenigde Staten, China en de EU) naarmate hun relatieve kracht en kwetsbaarheid verschoof. Het Amerikaanse kapitalisme en zijn imperium worden algemeen gezien als tanend. De rol van Europa als bondgenoot van de VS en zelfs zijn economische toekomst werden daardoor veel kwetsbaarder. De economische groei van China stuitte op problemen, maar bleef opmerkelijk sterk en ondersteunde vaak op cruciale wijze de wereldeconomie op manieren die vroeger nauwer met de rol van de Verenigde Staten werden geassocieerd. China's groeiende alliantie met Rusland en zijn ontluikende mondiale economische reikwijdte verontrustte velen in de Verenigde Staten. Jaren van steeds agressievere concurrentie, tarief- en handelsoorlogen en verboden en subsidies, meestal op initiatief van de Verenigde Staten, culmineerden het afgelopen jaar in wereldwijde economische oorlogsvoering.

Oproep tot deelname aan Anarchie 2023 Internationale anti-autoritaire bijeenkomst Anarchie 2023 - St-Imier 19-23 juli 2023

Het boek van uitgeverij Verso wordt aangeprezen met de onliner “Revolutionaire woorden uit drie millennia van rebellie en verzet”. Laat het boek die pretentie nou volledig waarmaken.

Meer dan eens komt men de verwijzing tegen naar de uitspraak ‘Als ik niet mag dansen, wil ik geen deel uitmaken van jouw revolutie’. Die uitspraak wordt dan toegeschreven aan de Russisch-Amerikaanse anarchiste en feministe Emma Goldman (1869-1940). De leus is wel beroemd, maar zij heeft hem nooit geformuleerd. Zij heeft wel een visie geventileerd, die men in de vorm van de beroemde leus kan samenvatten. Dat is dan ook wat er is gebeurd.

Op 25 oktober overleed de linkse onderzoeker en schrijver Mike Davis. Langzaam komen de teksten ter herdenking nu naar buiten. We vertaalden er twee voor u.

Wat zou er van George Orwell geworden zijn als hij niet op 47-jarige leeftijd overleden was? De Duitse anarcho-syndicalist Helmut Rüdiger waagt zich kort na het overlijden van de schrijver in 1950 aan een interessante hypothese.

In het licht van de huidige ontwikkelingen in Oekraïne moeten we het anarchisme toen en  daar niet overslaan. Anarchisme in de zin van bevrijding uiteraard, niet wanorde zoals het kwaadwillig door velen wordt begrepen.

Kan de heldin van dit verhaal, het ware internationalisme, de aanval overleven van wetteloze maniakken die erop uit zijn een wereld van onberekenbare soevereinen nieuw leven in te blazen en een oorlog van allen tegen allen te bevorderen?

In een pas verschenen boek (*) klaagt de Franse journalist Edwy Plenel het Russisch imperialisme aan als een conservatieve ideologie die haaks staat op de democratische idealen, die door Poetin als een product van ‘de westerse decadentie’ beschouwd worden.

Op zaterdagavond 24 september stonden we met een zaal vol mensen in de Leidse Resistor stil bij de staatsmoord op twee arbeiders van Italianse afkomst in de VS, Sacco en vanzetti. Hun gevangenschap en terechtstelling in de jaren 1920 bracht een ongekende golf van solidariteit teweeg, wereldwijd en ook in Nederland. Hieronder de integrale versie van een beschrijving van de taferelen in Nederland, van Ed’ Korlaar zoals dat in 2009 in tijdschrift De As verscheen.

Toen ik meer dan dertig jaar geleden mijn toevallige carrière in de journalistiek begon, als stagiaire bij tijdschrift Mother Jones, was een van mijn eerste opdrachten het op feiten controleren van een column van Barbara Ehrenreich. Ik kan me het onderwerp nog herinneren: een karakteristieke bijtende en geestige takedown van het dwaze begrip "omgekeerd seksisme" en enkele van zijn kenmerkende wendingen. (Een terloopse verwijzing naar mannen als de categorie mensen die verantwoordelijk is voor haar dat uit hun oren groeit, maakt me nog steeds aan het lachen als ik deze onzalige waarheid moet overdenken).

(...) Een groepje gelijkgestemde vrienden dat te laat was om zich bij een demonstratie richting het Pentagon aan te sluiten, besloot toen maar op eigen houtje het verkeer op een kruispunt lam te leggen, nog onkundig van de massaal opgetrommelde politietroepen in de stad. Het groepje bestond uit een historicus, een docente aan de universiteit van Michigan, een Harvard- professor, taalkundige en filosoof Noam Chomsky, voormalig defensiemedewerker Daniel Ellsberg en historicus en activist Howard Zinn. (...)

Soms krijg je een boek in handen waar alles aan klopt. Surazo, van de Oostenrijkse cultuurwetenschapper Karin Hasselaar, is zo’n boek. Prachtig vormgegeven en meeslepend verteld, diepgravend en tegelijk ontroerend en onthullend. Het vertelt de waargebeurde geschiedenis van Duitse nazi’s in Bolivia, hoe die na de tweede wereldoorlog ongestoord de Zuidamerikaanse dictaturen aan wapens en kennis over repressie helpen. En hoe sommige kinderen zich daar tegen proberen te verzetten.

Een transgenerationeel of intergenerationeel trauma is gedrag veroorzaakt door een trauma dat wordt doorgeven aan de volgende generatie(s). Grootouders die hun oorlogstrauma doorgeven aan hun kleinkind.

Doorgaans maken we er hier bij globalinfo.nl geen gewoonte van om te linken naar Engelstalige artikelen en u aan te bevelen het daar maar uit te zoeken. We vertalen dat altijd voor u. Maar in dit geval is het een enorme lap tekst en krijgen we vast geen toestemming om het onbetaald over te nemen (de pot was immers leeg bij globalinfo). Daarom een korte samenvatting en dan toch maar die link.

Als grote aanhangers en actief beoefenaars van de moeder aller sporten kijken we (uw correspondent ‘sport en revolutie’ en zijn tienjarig zoontje Timmetje) natuurlijk elke ochtend naar de opname van het NOS-verslag van wat er de afgelopen nacht in Eugene Oregon is gebeurd. En dan zie je ook revolutionair activisme passeren.

Ter nagedachtenis aan Ferdinand Domela Nieuwenhuis, maakte cultheld Meindert Talma in 2019 de Domela Passie. Dat was namelijk het jaar dat het 100 jaar was geleden dat deze grondlegger van het Nederlands socialisme overleed.