Parijs, 1789, 14 juli. De Bastille wordt bestormd en een zucht van vrijheid waait door de straten van Parijs. Een revolutionaire schokgolf jaagt alle Europese aristocratieën angst aan. Verbeeld in de film ‘Un Peuple et Son Roi’ (Een Volk en zijn Koning).
Nog voordat De Oost uitkwam was er gedoe over hoe historisch waarheidsgetrouw de film zou zijn. Dat ging over details als de kleur van de uniformen en of de beruchte Nederlandse commandant Raymond Westerling een snor gedragen zou hebben. Dat soort kritiek slaat natuurlijk de plank mis aangezien het gaat om een genre-film, niet om een historische documentaire.
De Argentijnse filmmaker Fernando Pino Solanas is op 6 november overleden in Parijs aan de gevolgen van corona (voor de wappies: een griepje). Lavaca schreef een korte herdenkingstekst, met als begeleiding een van zijn lange documentaires.
In tijden waarin racisme en fascisme in snel tempo terrein aan het (terug)winnen zijn, zou je verwachten dat een kritische reflectie daarop ook in de nieuwe Nederlandse films terug te vinden is. Maar dan kun je lang zoeken, of moet je ver in de tijd terug om wat te vinden. In de kinderfilms daarentegen, gloort hoop. In twee mooie nieuwe films, nu te zien in de bioscoop, zijn de thema’s volop aanwezig en op een niet kinderachtige manier.
In hoeverre zijn de rechten van werknemers ondergeschikt aan de machinaties van het kapitalistische systeem? De film "Solidarity" van Lucy Parker volgt de activiteiten van de Blacklist Support Group die opkomt voor gedupeerden van een 'zwarte lijst-systeem' in de Britse bouwindustrie.
De Frans-Griekse filmregisseur Konstantinos (Costa) Gavras is een van de belangrijkste filmmakers over politieke actuele zaken. Hij maakte vooral in de jaren ‘70 thrillers die gebaseerd waren op de werkelijkheid en koos bijna altijd de grote politieke schandalen als onderwerp, vanuit een links perspectief. Nu heeft hij Adults in the Room klaar, naar het boek van de voormalige minister van Financiën Yannis Varoufakis.
Woman at War; een film over leven en actievoeren in tijden van klimaatapocalyps. De IJslandse film Woman at War is een gewaagde poging om het leven te beschrijven van mensen die zich nu zorgen maken over de toekomst van de planeet. De film is ook nog eens ontroerend en grappig, maar snijdt ondertussen ook bloedserieuze zaken aan waar Hollywood zich niet aan waagt.
Op 22 september gaat de nieuwe documentaire van Michael Moore in premiere. Ook in Nederlandse bioscopen. Dat belooft wat. De filmmaker is bepaald geen liefheber van de huidige president van de Verenigde Staten...
In een manifest in de krant Le Monde roepen beroemdheden uit de filmwereld, waaronder Adèle Haenel, Philippe Garrel en Aki Kaurismäki, op om de ZAD in Notre-Dame-des-Landes te verdedigen als “un lieu réel qui lutte pour construire des imaginaires” (“een echte plaats die knokt om denkbeeldige op te bouwen”). En Jean-Luc Godard, de filmmaker die sinds mei ‘68 aan het experimenteren is, heeft een clip over de ZAD gemaakt. Of anders hebben slimme activisten de media dat laten geloven...
“Het is maar een begin, wij gaan door met de clichés!” Zo zou je, parafraserend, de herdenkingen van ’50 jaar mei ’68’ kunnen omschrijven. Want ‘analyses’ vol gemeenplaatsen creëren een karikatuur – mei ’68 als speeltuin van bourgeois-revolutionairen en dromers – en de in nostalgische melancholie gedrenkte vieringen vegen de revolutionaire woede van weleer netjes onder de mat. Gelukkig wordt ook Jean-Luc Magnerons in ’68 gedraaide ‘Mai ’68, la belle ouvrage’ op dvd uitgebracht, een documentaire die met de repressie een vergeten aspect belicht.
Een documentaire van een dochter van mensen die alles gegeven hebben om de Sandinistische revolutie mogelijk te maken. De dochter vraagt zich af wat het heeft opgeleverd en of dat al de offers waard was.
Binnen de tijdspanne van een jaar twee films uitbrengen is straffe kost. Zeker wanneer het gaat om portretten van intellectuele figuren die de filmmaker én de wereld inspireerden. Raoul Peck realiseerde met een documentaire over de zwarte schrijver en activist James Baldwin ('I Am Not Your Negro') en een speelfilm over de Duitse denker en revolutionair Karl Marx ('Le Jeune Karl Marx') twee 'onmogelijke' projecten. “Zulke verhalen geraken moeilijk verteld omdat Hollywood ons in een wurggreep houdt,” stelt de Haïtiaanse cineast.
Ik vroeg aan een aantal wereldversleutelaars, die voor de meeste Globalinfo bezoekers geen onbekenden zullen zijn, wat voor hun de belangrijkste online documentaire van het afgelopen jaar was. Zo kon ik het onderstaande overzicht samenstellen wat veel tips en verrassingen bevat. Docufood om het nieuwe nieuw strijdbaar en goed onderbouwd mee te beginnen.
"Revolution with bare hands. The trajectory of a people. The Burkina Faso" (2015, fransgesproken met duitse ondertitels, 90 min.) Premiere documentaire over volksverzet tegen dictatuur in Burkina Faso zat. 7 Nijmegen & zon. 8 nov. Amsterdam