Het nieuwe kapitalisme dat sinds 1980 in opmars is en na de bankencrisis van  2007 domineert wordt vooral gedirigeerd door Amerikaanse kapitaalgroepen als BlackRock, Vanguard, State Street, Fidelity (FMR), enz. die tientallen biljoenen dollar beheren. BlackRock&Co (*1) duiken overal in ondernemingen op en beheren dikwijls samen 70 tot 80 % van de aandelen. Ze zijn verstrengeld in een vaak onzichtbare kluwen van belangen, oefenen overal invloed uit en vormen een hiërarchisch netwerk met BlackRock&Co aan de top.

Dat zei de Spaanse socioloog en econoom bij de voorstelling van zijn laatste boek ‘La nueva América Latina’, een grondige analyse van de situatie in Latijns-Amerika. ‘Al 53 jaar zit ik met dit boek in mijn hoofd’, zei Manuel Castells (77) op de internationale boekenbeurs in Mexico. Samen met de Boliviaanse socioloog Fernando Calderón, deed Castells een poging om ‘de definitieve kenmerken van Latijns-Amerika in de 21e eeuw’ te definiëren, een ambitieuze onderneming die binnen de huidige context nog complexer wordt.

Voor de verschijning van de boeken Sapiens (2011) en Homo Deus (2016) had niemand van Yuval Noah Harari gehoord. Hij was hoogleraar in een obscuur historisch specialisme aan de Universiteit van Jeruzalem. Nu is hij bestsellerauteur die de wereld rondreist om lezingen te geven en instemmend door wereldleiders als Barack Obama en Bill Gates wordt genoemd.

In de bloemlezing getiteld A Libertarian Reader, samengesteld door Engelse (?) anarchist Iain McKay, is een toespraak van de Franse anarchist Sébastien Faure uit januari 1921 opgenomen. Faure bespreekt daarin verschillende bewegingen als revolutionaire krachten – zoals de socialistische beweging, de vrijdenkers, het syndicalisme en de coöperatieve beweging. De Amerikaanse anarchist Robert Graham bericht daarover op zijn site en ik reproduceer diens conclusie uit de toespraak van Faure.

Het nieuwe nummer van het halfjaarlijkse magazine HeSaMag (Health and Safety at Work) van het Europees Vakbondsinstituut (ETUI, European Trade Union Institute) is voor een groot gedeelte gewijd aan migranten en Europa.

Het is tijd voor een nieuwe visie. Het tweede decennium van de 21ste eeuw is voorbij. Het gaat de geschiedenis in met als kenmerk de nieuwe, sociale ongerechtigheid. De basis van deze ongelijkheid is gelegd door de Duitse sociaaldemocratische partij (SPD) onder leiding van Gerhard Schröder met Agenda 2010 (ook bekend als Hartz IV, de hervorming/verslechtering van de sociale zekerheid).

Op tweede kerstdag werd ik verrast door een interview van France24 met Vandana Shiva dat flink tegen een aantal schenen trapt. Aanleiding was haar nieuwe boek met de verkorte titel ´Oneness against the 1%´. Hierin rekent ze af met miljardairs als Gates en Zuckerberg die een digitale dictatuur willen opleggen aan de landbouw in een poging die te monopoliseren.

De Franse libertaire communist en filosoof Claude Guillon (1952) behandelt in zijn boek getiteld La terrorisation démocratique twee decennia van ‘antiterroristische’ controle. Ik breng het onder de aandacht omdat in Nederland, als er al niet van een dusdanige tendens gesproken kan worden, het niet is uitgesloten dat met behulp van wat ik ‘argumentatieve willekeur’ noem, op termijn eenzelfde democratische ‘terreur’ is te verwachten. Het boek is van 2009 en is nu vrij te downloaden op de site van de Franse uitgever Libertalia. Op de site van Bibliothèque Fahrenheit 451trof ik een samenvatting van het boek aan, waaruit ik passages vertaalde en bewerkte.

Het liberalisme was ooit een revolutionaire stroming. Voorzover het zichzelf wil kennen – wie is er nog echt liberaal heden? – zal het dit ontkennen. Dat een liberale stroming in Nederland zonder moeite of bezwaar is opgegaan in een partij die in het algemeen als democratisch-socialistisch wordt aangemerkt hoort tot de liefst niet beklemtoonde kleine lettertjes van een geschiedenis die toch als nutteloos wordt aangemerkt. Door de zich noemende liberalen van nu.

Bij het avondje over 20 jaar sinds ‘Seattle’ ontbraken de beelden. Hieronder wat films, en links naar websites met foto's en geschiedenis.

Hier onder volgt de Inleiding bij de AS 205 met als thema Matig!, geschreven door Rymke Wiersma en Jaap van der Laan. Voor bestellen en meer informatie over dit nummer, klik HIER.  [thh]

Op 6 december 2008 werd de 15-jarige Alex (Alexandros Grigoropoulos) door een politie-agent doodgeschoten in Athene. Het was een koelbloedige moord, de politie in de opstandige buurt Exarchia waar het gebeurde was in een soort voortdurende staat van oorlog tegen de lokale bevolking.

In tijden waarin racisme en fascisme in snel tempo terrein aan het (terug)winnen zijn, zou je verwachten dat een kritische reflectie daarop ook in de nieuwe Nederlandse films terug te vinden is. Maar dan kun je lang zoeken, of moet je ver in de tijd terug om wat te vinden. In de kinderfilms daarentegen, gloort hoop. In twee mooie nieuwe films, nu te zien in de bioscoop, zijn de thema’s volop aanwezig en op een niet kinderachtige manier.

Westerse maatschappijtypen waarin wij leven worden vrije maatschappijen genoemd. Ten opzichte van een maatschappij als die van Noord-Vietnam, zal het eerste staande kunnen worden gehouden. Vrij is echter een relatief begrip, vrij waarvan en waartoe? Het valt op dat vele zaken die ons in westerse maatschappijen omringen ‘geprogrammeerd’ zijn, buiten ons om en over ons heen (zowel door overheid als privaat ondernemen). Zelfs de gloeilamp die u koopt is geprogrammeerd, namelijk met ‘versnelde veroudering’. Er wordt in dat geval gesproken over ‘geprogrammeerde veroudering’. Daarmee worden we belazerd wat de levensduur van die lamp aangaat (en wie dat niet wil, moet op kaarsen terugvallen).

Op 21 november stelde Jeremy Corbyn het ‘Labour Manifesto 2019’ voor. It’s Time for Real Change is een lijvig document waarmee Labour naar de verkiezingen van 12 december trekt. Niets bijzonders, zou men kunnen zeggen, iedere partij doet wel zoiets in de aanloop van verkiezingen, en is er nu zoveel te zeggen over het programma van een sociaaldemocratische partij die Labour uiteindelijk is?