Macht en land grijpen in Honduras

Honduras wordt door veel mensen nog altijd gezien als het zwarte schaap van de familie. Terwijl er in de jaren ’70 en ’80 in de buurlanden grote burgeropstanden woedden, wist de Hondurese regering via slimme beloften en hervormingen de bevolking onder controle te houden. Sterker nog, Honduras was in die tijd een vrijhaven voor de Verenigde Staten om grote operaties op stapel te zetten om voor eens en altijd met het ´communistische kwaad´ af te rekenen. Vandaag de dag worden groeperingen die zich verzetten tegen hun regering niet onder de noemer communisme geplaatst, maar zonder blikken of blozen beschuldigd van drugshandel. The war on drugs is een soort vergunning om zonder onderzoek en zonder concrete beschuldigingen mensen gevangen te zetten of zelfs te vermoorden. En wat dat aangaat zit Honduras er nu midden in en onderscheidt het zich helaas niet van andere Midden-Amerikaanse landen.  

Het vrijemarkt-denken in Honduras heeft zich vooral in de jaren ’90 weten te ontwikkelen. Net als in veel andere ontwikkelingslanden betekende dit dat grote internationale bedrijven toegang kregen tot de markt. En om welvaart te brengen werden die ook nog eens, overigens nog steeds, zwaar gesubsidieerd. Zo werden bijvoorbeeld Amerikaanse fastfoodketens vrijgesteld van belasting omdat ze zo’n belangrijke rol zouden spelen in het aantrekken van toeristen. Daarnaast kreeg ook het Amerikaanse supermarktconcern Wall-Mart, dat vandaag de dag de gehele markt in zowel Noord als Midden-Amerika domineert, alle ruimte om vestigingen te openen met als gevolg dat lokale markten dood zijn geconcurreerd. Afgelegen gebieden, waar boeren grotendeels zelfvoorzienend hun leven vormgaven, werden omgetoverd tot groene zones. Zo werd ecotoerisme geïntroduceerd. De afgelegen gebieden werden voor bewoning verboden verklaard. De oorspronkelijke bevolking moest verdwijnen en vervolgens werden er wel ´groene´ toeristische voorzieningen gebouwd. 

Al deze ontwikkelingen waren voor de agrarische bevolking fataal. De enige mogelijkheid die ze geboden werd was werken in een onderdelenfabriek (gerund door bedrijven uit de Verenigde Staten), werken op grote palmolie of bananenplantages of werken in toerisme. De laatste jaren vormde zich dan ook de een na de andere opstandige organisatie en werden er steeds meer grote stukken grond bezet en omgetoverd tot autonome zones.  

De vorige president Manuel Zelaya voelde zich geneigd door druk van tientallen boerenorganisaties het minimumloon te verhogen en ook naar hervorming van de wet te kijken. Voor hier serieus sprake van was werd hij middels een coup aan de kant gezet en wist zich een uiterst rechtse regering in het zadel te hijsen. De nieuwe regering geeft het vrije markt denken ongelimiteerde ruimte en zet het leger onder het mom van ´the war on drugs´ in om opstanden het zwijgen op te brengen.  

Tanya M. Kerssen slaagt er echter in om een aantal gemeenschappen te portretteren die het nog altijd vol houden om als coöperatie en onder de noemer autonomie hun leven vorm te geven. De recente coup heeft hen een zware klap toegebracht en de bijbehorende repressie heeft de gemeenschappen tientallen doden opgeleverd. Desondanks voelen ze zich gesterkt in hun handelen en hebben ze het idee dat er steeds meer gemeenschappen opstaan die zij aan zij vechten voor een veiliger, eerlijker en democratischer Honduras. Wat dat aangaat zou het mooi zijn als Honduras nu een leidende rol zou gaan spelen in nieuwe ontwikkelingen op het gebied van rechten voor de boerenbevolking in Midden-Amerika.

——————–

Voor meer informatie: www.foodfirst.org www.perseusdistribution.com (distributie boek)