WTO kraakt in haar voegen
Ook de illegale mini-ministerial van afgelopen weekend is volledig mislukt en werd al op de eerste dag weer ontbonden. De WTO lijkt dermate vastgelopen dat sommige deskundigen al zinspelen op haar naderend einde. Dat zou natuurlijk mooi zijn.
“Top moet ‘nucleaire optie’ voorkomen,” schreef NRC-Handelsblad op donderdag 29 juni voorafgaand aan de mini-top in Genève. En de ‘nucleaire optie’ is de meltdown die zou volgen op een mislukking, die er nu dus is, of lijkt aan te komen. Als laatste redmiddel heeft de directeur-generaal, de sociaaldemocraat en voormalig EU-commissaris van handel Pascal Lamy, nu de taak om aan een voorstel te werken. Daarover moeten alle WTO-landen zich dan beraden, om voor eind van de maand akkoord te gaan. Als dat ook niet gebeurt, zou de WTO wel eens rijp voor de vuilnisbelt kunnen zijn.
Centraal staat de Doha-ronde, waarover eind 2001 – kort na de terreuraanslagen in New York en Washington – een akkoord gesloten werd en die zou moeten leiden tot zowel meer vrijhandel als ontwikkeling van arme landen. Een combinatie die volgens veel deskundigen onmogelijk is. Het doorrekenen van de afspraken, toonde dat ook aan; de rijke landen zouden er voornamelijk op vooruit gaan, niet de arme. De VS en de EU goochelen met statistieken en landbouwsubsidies om te voorkomen dat ze echt in moeten leveren.
Eind april verstreek een belangrijke deadline in de afgesproken agenda, die toch al ernstig achterliep op de oorspronkelijke planning. Lamy verklaarde toen dat er eind juni een akkoord zou moeten zijn. Ook dat lukte niet, waarna de spoedministerial van afgelopen weekend redding had moeten brengen. Maar dat dus niet deed.
Los van de achterlopende agenda van de Doha-ronde, die niet echt het geloof in het proces versterkt, is ook de aflopende ‘fast-track’-termijn in de VS van belang. Het Amerikaanse Congres heeft de regering de afgelopen jaren va banque gegeven om te onderhandelen, en eist alleen nog een uiteindelijke ratificatie. Maar volgend jaar mag het congres zich weer tegen details aan gaan bemoeien, hetgeen voor nog meer vertraging zou kunnen zorgen.
“Lot WTO aan zijden draad” kopt Trouw dan ook op maandag 3 juli. En citeert Lamy die verklaart dat er wel sprake is van crisis, maar “nog net niet van paniek”. Ook het Financieel Dagblad doet tamelijk luchtig over de situatie: Lamy gaat proberen de komende weken “de belangrijkste partijen nader tot elkaar te brengen”.
De Volkskrant kopt op maandag 3 juli: “Overleg over Vrijere Wereldhandel Muurvast”. In het Belgische Nieuwsblad wordt de kans geopperd dat Lamy af zal reizen naar de G8-top in St Petersburg (15-17 juli) om te proberen daar wat te bereiken. De Belgische NGO 11.11.11 biedt een goede analyse van de crisis
(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Kees Hudig/XminY.)