Ga naar de inhoud

Solidariteit met Griekenland, maar welke en hoe?

Het staat natuurlijk buiten kijf dat we we ook in Nederland zoveel mogelijk zouden moeten ageren om solidariteit met Griekenland te betuigen. De Nederlandse machthebbers (in politieke en economische zin) zijn immers medeplichtig. De aanval op Griekenland en z’n linkse regering gaat ook onverminderd door en het blijft noodzakelijk om te doen wat we kunnen om daar wat tegenover te stellen. Het is ook in ons eigen belang trouwens, want door strijd zoals in Griekenland komt er ook elders in Europa wat in beweging. Maar wat zou er daadwerkelijk gedaan kunnen worden?

9 min leestijd

(Foto: oxi-solidariteit in Rabat, Marokko)

Het wemelt in het Nederlandse moeras ineens van de meningen en meninkjes over Griekenland en op sociale media worden eindeloos stukken rondgepompt waarvan hoofdzakelijk de koppen gelezen worden, over hoe erg het allemaal is. Aan de linkerkant zijn we ook wakkergeschrokken en hebben we inmiddels allemaal geanalyseerd dat er weliswaar veel geld ‘naar Griekenland’ gaat maar dat dat eigenlijk niet naar ‘de Grieken’ gaat maar naar doorgeschoven schuldaflossing, etc. en dat Dijsselbloem en Rutte gore hypocrieten zijn omdat ze ook nog eens hun belastingparadijs cultiveren.

Maar alle broeha op internet staat in schril contrast met de werkelijk activiteiten. Er zijn aan de vooravond van het referendum twee pogingen geweest om mensen de straat op te krijgen om aan te tonen dat niet iedereen de hetze van Volkskrant en Dijsselbloem napapegaait. Dat leverde twee keer een handjevol mensen op. Terwijl in Brussel 5.000 mensen de straat opkwamen, in Berlijn 10.000 en Parijs naar verluidt zelfs 20.000, zit de Nederlandse polder naar z’n navel te staren.

Nu is een manifestatie of demonstratie natuurlijk ook niet alles, zou je kunnen zeggen. Dat klopt natuurlijk en dat kun je altijd aandragen om niets te hoeven te doen. Het is misschien niet alles, maar het is wel een begin, zou mijn antwoord zijn. Daar kun je bentgenoten vinden, plannen maken voor andere activiteiten, en überhaupt eens met een medemens over de situatie praten.

 

Handelingsperspectief

Maar wellicht ligt het aan het handelingsperspectief, dat niemand verder wat doet? Als je aankijkt tegen de steeds legere politieke bestuursstructuren (waar zit die Eurogroep?) en de gigantische bedragen waar het om gaat, voel je je al snel klein en machteloos. Om daar wat aan te doen, is er aanstaande maandag in Utrecht een filmvertoning met discussie gepland.

De film die vertoond wordt is de prachtige documentaire Laten we Niet Langer als Slaaf leven, en laat zien hoe mensen in Griekenland zich niet alleen met hand en tand verzetten tegen afbraak van hun maatschappij, maar ook het heft in eigen hand nemen. Als het hen lukt onder zulke zware omstandigheden van armoede en repressie, moet het hier ook lukken, in de relatieve rust en rijkdom. Laat je dus inspireren door de voorbeelden uit Yannis Youlountas’ film.

Maar daarna willen we graag ook iets wijzer worden over wat we zouden kunnen doen. Daarom hebben we een medewerker van SOMO gevraagd om iets te komen vertellen over de rol die Nederland speelt als belastingparadijs voor multinationals die in Griekenland actief zijn en hun belastinggeld willen wegsluizen. Het zal dan met name (maar niet alleen) gaan over het goudmijnproject van El Dorado Gold in Halkidiki waar de bevolking zich hevig tegen verzet, en dat zijn winst wegsluist naar de Amsterdamse Zuidas. Helaas is de vestiging aan de Zuidas moeilijk te bezetten, want er is helemaal geen vestiging. Dat is nu eenmaal eigen aan een brievenbusconstructie.

 

Nederlandse Banken

Wie wel bestaan zijn de Nederlandse banken, die net als de Duitse en Franse dubbel en dwars geprofiteerd hebben van de ellende die Griekenland aangedaan is. Hier zie je bijvoorbeeld een lijst van de (publieke en private) instellingen die aan het begin van de Eurocrisis leningen aan Griekenland hadden uitstaan. Zoals we inmiddels allemaal weten, bestond de Europese ‘hulp’ aan Griekenland uit het ze opleggen dat de schulden van de particuliere banken, om die te redden, door de staat werden overgenomen. Met geld van de ECB en het IMF, dat later met rente weer terugbetaald moet worden. Dat is in feite waar het nu vooral om gaat. Er is daarnaast wel ook wat EU-geld direct naar overheidsprojecten gegaan, maar dat is peanuts vergeleken met deze gedwongen schuldaflossing. En er is als onderdeel van het Memorandum dat met de ‘steun’ gepaard ging, vooral veel afgebroken dat geld had kunnen opleveren voor de Griekse economie, maar dat is een ander verhaal.

Ze hadden natuurlijk ook, zoals het kapitalisme altijd pretendeert te doen, de particuliere banken kunnen laten vallen. Hadden ze dat geld maar niet moeten uitlenen. Maar dat deden ze natuurlijk niet, want dat zijn de natuurlijke bondgenoten van Rutte en Samsom, die lak hebben aan ‘gewone Grieken’ (of Nederlanders). Maar als dat verhaal dan inmiddels gemeengoed is geworden (hoewel je dat lijstje met oorspronkelijke schuldeisers eigenlijk nergens ziet), dan zou je daar ook conclusies aan kunnen verbinden voor acties uit solidariteit. Het geld is dus niet naar de Grieken gegaan maar in Nederland naar (zie lijstje) de ING Bank en de Rabo Bank. Die hebben wel overal vestigingen, waar we dat geld terug kunnen eisen om terug naar Griekenland te sluizen. Je zou per zelfbeheerd project in Griekenland een vestiging van een Bank in Nederland kunnen adopteren en eisen dat ze direct aan hen betalen, dat hoeft helemaal niet via de regering te gaan als ze dat liever niet hebben…

 

Politiek

dijsstripLos van de economische medeplichtigheid, is er uiteraard de politieke. Dat Dijsselbloem een sleutelrol speelt, is ook genoegzaam bekend. Helaas treedt hij ineens nergens meer in het publiek op zodat hij geen getuige kan worden van enige afkeuring over zijn beleid (zie screenshot van zijn website, die sinds afgelopen zondag meedeelt dat meneer “geen openbare optredens in zijn agenda heeft staan” en geloof me, in de maanden daarvoor lustte hij er wel pap van, en stond zijn agenda te pronken met allerlei hele belangrijke toespraken en vergaderingen). Maar het gaat natuurlijk ook niet alleen om het poppetje, maar om de politieke structuren daarachter. Die vent is van de PvdA en die hebben tot nu toe nog niets gedaan om zijn beleid af te keuren. De PvdA en de VVD, die samen regeren, zijn politiek gezien direct verantwoordelijk. En hoewel partijen steeds minder zichtbaar worden en steeds minder met het publiek te maken willen hebben, hebben ze nog altijd hier en daar een bijeenkomst of kantoor. Daar kun je natuurlijk heen om je mening over Griekenland kenbaar te maken en ze te wijzen op waar ze verantwoordelijk voor zijn en ze te vragen om daarmee te stoppen. Zoals hier bij de beteuterde buren.

 

Blockupy

Dezelfde organisatoren van de filmvertoning van maandag, zijn de afgelopen jaren ook actief betrokken geweest bij de acties en blokkades tegen de ECB in Frankfurt (die bekend werden onder de merknaam Blockupy, zie verslagen hier). De laatste keer was op 18 maart jongstleden, toen we het feest voor de inhuldiging van hun nieuwe wolkenkrabbers grondig wisten te verstoren. Hoewel we met veel plezier en een enthousiaste groep vanuit Nederland aan die acties hebben deelgenomen, was het opvallend hoe weinig belangstelling er verder in Nederland voor de acties en de informatie daarover was. Als ook maar een fractie van iedereen die nu losgeslagen is over Griekenland zich toen bij ons had aangesloten, of in ieder geval de moeite had genomen om onze oproepen verder te verspreiden, waren we met honderden of duizenden geweest, in plaats van met tientallen zoals nu het geval was.

Waarom dit moralistische praatje? Omdat blockupy een van de weinige georganiseerde internationale verbanden was die vanaf het begin de strijd heeft verbonden met de gebeurtenissen in Griekenland. Dat werd daar ook enorm gewaardeerd, getuige bijvoorbeeld deze bijdrage aan de grote manifestatie in Athene aan de vooravond van het referendum.

{youtube}49H0K-Pyuts{/youtube}

Hopelijk voert dit allemaal dan ook tot inspiratie om mee te doen aan volgende pogingen om de structurele strijd aan te gaan – binnen of buiten het ‘actieconsensus’ – met de instellingen achter de EU en het kapitalisme. En ook dat is duidelijke vorm van solidariteit.

 

Surplus

Voor gebeurtenissen op de korte termijn zijn directe acties en manifestaties vaak het meest geschikt. Op de langer termijn, zo is al vaker gesteld, moeten we – op z’n minst – meewerken aan het beëindigen van het feit dat het Nederlandse bedrijfsleven en de economie maximaal profiteert van deze EU. Zij hebben voor deze EU en deze Euro gezorgd omdat ze graag die goedkope binnenlandse markt voor grondstoffen willen hebben, en een ongebreidelde consumentenpool. Als het fout gaat, laat je gewoon de belastingbetaler voor de schade opdraaien. Als het goed gaat pot je de winst op en stal je die ergens waar je geen of weinig belasting betaalt. Landen als Duitsland en Nederland weten daarmee hun handelsoverschot te vergroten dat ze al voor de vorming van de EMU hadden. Ze doen dat onder andere door de relatieve loonkosten laag te houden (en andere zaken zoals hervormingen van pensioenwetten en afbreken van sociale voorzieningen) waardoor ze binnen dezelfde muntunie competitief zijn.

Duitse en Nederlandse ondernemers zijn steenrijk geworden aan de Euro en de crisis. Maar ze hebben daarmee ook die crisis veroorzaakt en zijn dus medeplichtig aan de ellende in Griekenland. Het afromen en herverdelen van dat kapitaal, zou een goeie oplossing zijn. Helaas voorkomt de staat dat momenteel nog, door repressie en door een belastingsysteem dat het tegenovergestelde bewerkstelligt. Maar in afwachting van structurele hervormingen en een einde van het kapitalistische systeem kunnen de bedrijven, en hun pressie-organisaties als VNO-NCW, alvast op hun verantwoordelijkheid worden gewezen.

En ook hier weer een moraal: loonsverhogingen in het Noorden, voor schoonmakers en verzorgers en iedereen die van loonarbeid of uitkering moet rondkomen, zijn een win-win-situatie. Want hier hebben ze meer inkomsten en het Zuiden heeft wat minder concurrentie voor z’n economische herstel. Helaas zit de vakbond niet altijd goed op koers, maar ook daar zijn desgewenst alternatieven voor (vrije bond, ASB) en lokaal is het verhaal vaak anders en als je goed zoekt is er altijd wel ergens een staking of campagne die je kunt helpen of ondersteunen. En vergeet jezelf ook niet, of leef je van de lucht?

Het zou ten slotte, ook goed zijn om een ouderwetse muurkrant te maken en die massaal te verspreiden (en die dan ook op te hangen en te plakken) waarin te lezen is wat er werkelijk aan de hand is en wat het Nederlandse beleid daarmee te maken heeft. Dat kost natuurlijk geld en tijd, maar dat valt allemaal te regelen.

Hier nog een engelstalig artikel over dezelfde vraag, met links naar projecten die gesteund kunnen worden.

————-

Globalinfo.nl is een project om tegenwicht te bieden aan de berichtgeving over economie en politiek door de reguliere media. Als u wilt dat dat goed en dagelijks gebeurt, overweeg dan eens een donatie.