Mexico en Brussel: Protest tegen drinkwaterprivatisering
Van 16 tm 22 maart vindt in Mexico City het Vierde Wereld Water Forum plaats, dè plek voor transnationale ondernemingen om bij regeringen te lobbyen voor de privatisering van publieke drinkwatervoorzieningen. Activisten en maatschappelijke bewegingen organiseren in de stad demonstraties, tribunalen en een tegentop. Ook in de Europese hoofdstad, Brussel, zal het protest tegen privatisering weerklinken: op 22 maart is daar een demonstratie onder het motto “Ons water is niet te koop!”.
Wereld Water Forum
Het Wereld Water Forum (WWF) is een internationale bijeenkomst bedoeld om ‘stakeholders’ (belanghebbenden) gelegenheid te bieden het waterbeleid op internationaal niveau te beïnvloeden. De laatste twee dagen – 21 en 22 maart – zijn ingeruimd voor een Ministeriele Conferentie die wordt afgesloten met een echte Ministers Verklaring. Daarin zullen ondermeer aanbevelingen worden opgenomen met betrekking tot de Millennium Development Goals (MDG) van de VN.
Het WWF is een initiatief van de World Water Council (WWC), een denk-tank uit de ondernemerswereld. Volgens de website van het Forum heeft de WWC als doel om “wereldwijd het bewustzijn over waterkwesties te verhogen.” De Council zegt zich in te willen zetten voor verbetering van de levensvoorwaarden van mensen in de hele wereld en voor een meer verantwoord sociaal en duurzaam gedrag met betrekking tot ‘water’. Dat is een kolfje naar de hand van de Europese Unie, die dan ook een van de belangrijkste donoren is van het WWF.
Tegengeluiden in Mexico
Critici, daarentegen, denken niet dat de bedoelingen van WWC en EU zo nobel zijn. Ze geven aan dat de inzet van het Waterforum is om wereldwijd de publieke drinkwatervoorzieningen te onteigenen, te privatiseren. Transnationale waterbedrijven als Suez Lyonnais, Thames Water, Veolia en RWE houden regeringsleiders en ambtenarij voor dat privatisering een win-win situatie is. De Europese Unie – waar de hoofdkantoren van 9 van de 10 grootste waterbedrijven gevestigd zijn – steunt deze lobby van harte; in het verleden deed de Unie verwoede pogingen om liberalisering van drinkwaterdiensten in het dienstenakkoord GATS van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) opgenomen te krijgen.
Volgens het Transnational Institute zijn de toegangsprijzen (240 tot 600 dollar) voor het Forum te hoog voor de meeste maatschappelijke organisaties, activisten en burgers. Mede daarom organiseren het TNI en andere tegenstanders in Mexico City hun eigen internationale ’top’. Op 15 maart is er een symposium, getiteld “Public Water for All – Symposium on Improving Public Water Delivery”. Hier zal worden gediscussieerd over de verbetering van (publieke) drinkwatervoorzieningen wereldwijd. En van 17 tm 19 maart is er het “International Forum in the Defence of Water“. Op dit forum zullen sprekers van civil society organisaties onderwerpen behandelen als het recht op schoon en betaalbaar drinkwater, alternatieven voor waterprivatisering, en milieuaspecten.
“Public Water for All – Symposium on Improving Public Water Delivery”
en “International Forum in Defence of Water”
Volgens Olivier Hoedeman van Corporate Europe Observatory (CEO) vindt het Mexicaanse Waterforum plaats op een moment waarop het tij aan het keren is tegen drinkwaterprivatisering. De noodzaak om publieke watervoorzieningen te steunen wordt daarentegen steeds duidelijker. Privatisering verloor de afgelopen jaren weliswaar veel momentum “ten gevolge van vele mislukkingen”, maar toch is er een sterke ideologische push om beheer door bedrijven te promoten.
Op het symposium zullen talrijke watermanagers de mythe onderuithalen dat deelname van de particuliere sector noodzakelijk is voor verbetering van toegang tot schoon drinkwater en goede afvalwaterzuivering in ontwikkelingslanden. Ze geven ook aan hoe aangepaste vormen van public-public partnerships kunnen bijdragen aan de non-profit overdracht van expertise en goede bedrijfsvoering.
Ter gelegenheid van het International Forum in Defence of Water publiceerden CEO en TNI het discussiestuk “Public Water for All: The Role of Public-Public Partnerships”.
Europese Unie
Onder leiding van de Europese Unie proberen rijke noordelijke landen waterdiensten toe te voegen aan de liberaliseringslijst van de GATS-onderhandelingen van de WTO. Uitgelekte documenten toonden aan dat de EU op bilateraal niveau andere WTO-lidstaten vroeg hun watervoorzieningen te liberaliseren. Door openbaarmaking van deze documenten en door toenemende publieke en politieke druk moest de Unie inbinden. Voorlopig althans, zo toont de heldere analyse “Water almost out of GATS?” van het CEO aan. Activisten en maatschappelijke groepen hebben de EU een slag toegebracht, maar de strijd is nog niet gewonnen….
Demonstratie Brussel: “Ons water is niet te koop !”
Op World Water Day, 22 maart, wordt overal ter wereld aandacht besteed aan problemen rond water zoals schaarste, vervuiling en het feit dat meer
dan een miljard mensen geen toegang heeft tot schoon, veilig en betaalbaar
drinkwater en tot afvalwaterzuivering. Op vele plaatsen in de wereld wordt deze dag aangegrepen om te protesteren tegen de vercommercialisering van ons drinkwater en de afvalwaterzuivering.
Zo ook in Brussel. De European Federation of Public Service Unions (EPSU) roept samen met vakbonden, ontwikkelings- en milieuorganisaties en wateractivisten op tot een demonstratie. Ze eisen van de Europese Commissie en de Raad van Ministers dat water- en afvalwaterdiensten volledig worden verwijderd uit de Europese Dienstenrichtlijn (‘Bolkestein’). Maar ook wordt elke vorm van liberalisering en privatisering van deze diensten af in WTO-verband afgewezen. Verder stellen ze dat schoon, veilig en betaalbaar drinkwater een mensenrecht is, en dat watervoorziening een publieke dienst moet zijn.
Menselijke ketting
Er wordt om 10u30 verzameld op het Schumanplein (Brussel), alwaar een menselijke ketting wordt gevormd die loopt van Aquafed, de lobby-organisatie van de multinationale waterondernemingen, naar het gebouw van de Raad van Ministers van de Europese Unie en het gebouw van de Europese Commissie. De actie onderstreept hoe dicht de lobby van de particuliere bedrijven op de huid van de Commissie en onze regeringen zit.
De mensenketting zal symbolisch water doorgeven in de ene richting en geld in de andere richting. Om duidelijk te maken dat verzet mogelijk is, vragen we Belgische en Europese politici om de keten te doorbreken met een bord met: “Ons Water is niet te koop”; en “Water is een mensenrecht”.
De actie duurt tot 11u30 en zal tot 12 uur gevolgd worden door enkele toespraken.
Lobbyisten Tour
En voor wie dan nog niet genoeg heeft van Brussel is er op 31 maart de tour van het CEO langs de gebouwen van de belangrijkste bedrijfslobby-organisaties, zoals die van de pas opgerichte International Federation of Private Water
Operators, AquaFed.
Aanvulling
Op 20 maart voerden 40.000 mensen actie tegen het Water Forum waarbij arrestaties vielen. Zie: “EU geeft 178 miljoen voor veilig drinkwater,” de Gelderlander van 20 maart 2006 (link). De politie arresteerde zeventien jongeren die zich agressief zouden hebben gedragen en in bezit zouden zijn van molotovcocktails en andere wapens.
(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door WTO.Zip redactie.)