Ga naar de inhoud

Klokkenluider Uber-files wil ambitieuze EU-wet voor ‘machtelozen’

De klokkenluider van Uber Files, Mark MacGann, heeft dinsdag tijdens een hoorzitting van het Europees Parlement de “onevenredige” invloed van Uber op de EU-beleidsvorming aan de kaak gesteld. Hij noemde de Europese sociale agenda een “bedreiging” voor Uber, die het beoogt onderuit te halen.

6 min leestijd

(Door Théo Bourgery-Gonse | EURACTIV.com, vertaling globalinfo.nl (dol op donateurs) foto Uber Files-klokkenluider Mark MacGann tijdens een hoorzitting van het Europees Parlement op dinsdag (25 oktober) [Emilie GOMEZ/Europees Parlement 2022].)

De hoorzitting komt maanden na de onderhandelingen over een toekomstige richtlijn voor werknemers van platformbedrijven, waaruit blijkt dat de meningen van de leden van het Europees Parlement sterk verdeeld zijn over de adequate bescherming van platformwerknemers en de bevordering van innovatie in de EU.

Het volgt op het Uber Files-schandaal, dat de lobbypraktijken van Uber op EU-niveau aan het licht bracht. Onthullingen van MacGann uit juli 2022, gepubliceerd door The Guardian in samenwerking met het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), legden bloot hoe het bedrijf de wet overtrad en in het geheim lobbyde bij internationale regeringen om hun oplossingen op het gebied van ‘ride-hailing’ (manieren van oproepen van chauffeurs en bepalen van de prijs, GI).

“Uber on”

We “bewapenden zowel chauffeurs als consumenten” om de diensten van Uber door te drukken, zelfs wanneer ze in strijd waren met de lokale en nationale wetten, verklaarde MacGann. Uber “betaalde zelfs academici om valse datasets te gebruiken. De verdiensten bleken op of nabij het minimumloon te liggen omdat de gegevens geen rekening hielden met de tijd die tussen de ritten werd doorgebracht”, voegde hij eraan toe. Uber had in die dagen maar één mantra, aldus de klokkenluider: “Uber on, Uber on, Uber on”.

De toegang tot de hoogste regeringsniveaus was ook “ongekend”, vooral met de Nederlandse premier Mark Rutte, voegde MacGann eraan toe. OLAF, de EU-waakhond voor verantwoording, kondigde in september aan dat het een parallel onderzoek zou instellen naar de overgang van voormalig commissaris Neelie Kroes naar de functie van Chef digitaal van Uber.

“Er is een groot risico dat de sociale rechtvaardigheid in duigen valt” als te veel macht wordt gegeven aan big tech, vertelde MacGann de leden van het Europees Parlement, eraan toevoegend dat Uber in de periode 2015-16 90 miljoen dollar had geïnvesteerd in EU-beleidszaken en public relations. MacGann was op dat moment Uber’s top EU lobbyist en hield toezicht op de overheidsrelaties met steden over het hele continent.

“Breng het evenwicht terug waar er helemaal geen evenwicht is”.

Als zodanig stelde hij dat een ambitieuze richtlijn om werknemers effectief te beschermen noodzakelijk is om de macht terug te verschuiven van de “machtigen naar de machtelozen”. Een wettelijk vermoeden van werk, naast een omkering van de bewijslast naar digitale platforms, blijkt cruciaal zodat “de financiële last bij degenen ligt die het zich kunnen veroorloven”, aldus de klokkenluider.

Een mening die wordt gedeeld door Europees commissaris voor werkgelegenheid en sociale rechten Nicolas Schmit, eveneens een keynote spreker, die het idee verwierp dat “welke baan dan ook” een goede baan is: “Ik streef naar goede en eerlijke banen, met een fatsoenlijk loon”, zei hij.

Het weerlegbare vermoeden, dat de kern van de richtlijn vormt, bestaat om “het evenwicht te herstellen waar er helemaal geen evenwicht is” tussen een Amerikaans bedrijf en een individuele werknemer van een platform. Elke poging om het vermoeden af te zwakken zou een alarm moeten doen afgaan, aangezien hij “bezorgd” is dat dit de weg is die sommige leden van het Europees Parlement aarzelen te bewandelen.

Wat betreft de kwestie van algoritmische transparantie, een cruciaal aspect van de EU-richtlijn, maakte Schmit duidelijk dat de werking ervan voor iedereen toegankelijk moet zijn en in gelijke mate moet gelden voor zowel werknemers als onafhankelijke contractanten.

Uber heeft zijn leven gebeterd

Zuzana Púčiková, de huidige EU-beleidsverantwoordelijke van Uber, wilde ook verduidelijken: “het zijn in geen geval algoritmen” die leiden tot het ontbinden van de rekening van een bestuurder, maar in plaats daarvan een “zinvolle beoordeling” door getrainde specialisten – na beschuldigingen dat zij in de zomer eenzijdig duizenden Franse rekeningen hadden ontbonden.

Na MacGann benadrukte Púčiková dat het bedrijf de afgelopen jaren is veranderd. “Iedereen weet dat Uber in zijn begindagen fouten heeft gemaakt […], en die verdedigen we zeker niet”, zei ze.

Anders dan vroeger heeft “het Uber dat ik ken een solide en vastomlijnd beleid” waaraan iedereen zich moet houden, legde ze uit, terwijl een logica van “confrontatie” is veranderd in een van “samenwerking”.

Púčiková maakte duidelijk dat Uber de doelstellingen van de EU-richtlijn om de omstandigheden van platformwerkers te verbeteren, verwelkomt “maar ook waarschuwt voor een aanpak die hen opnieuw als werknemers zou classificeren”, wat een meerderheid niet lijkt te willen. Waar nodig “ging Uber openlijk in gesprek met beleidsmakers”, voegde ze eraan toe.

Voormalig Uber-chauffer die activiste is geworden Brahim Ben Ali, een van de andere panelleden die na MacGanns keynote het podium betraden, vond dat de richtlijn de stem van “onzichtbare” werknemers mist, voor wie de werkomstandigheden bij Uber “gruwelijker dan ooit” zijn.

De onderhandelingen over de richtlijn gaan zowel in het Europees Parlement als in de Europese Raad verder. Een stemming is gepland in de Commissie werkgelegenheid op 30 november.

================

Zie ook (Allen in het Engels, bij Euractiv) : Macron at centre of Uber Files investigation

De Franse president Emmanuel Macron steunde de economische ontwikkeling van het Amerikaanse bedrijf Uber in Frankrijk en ondertekende een geheime “deal” toen hij tussen 2014 en 2016 minister van economie was, zo blijkt uit een internationaal mediaonderzoek dat bekend staat als de “Uber Files” en dat zondag is gepubliceerd …

en: Uber Files gives new impetus to discussions on platform workers directive

De lopende onderhandelingen over de toekomstige richtlijn inzake platformwerknemers, die velen van hen uiteindelijk als werknemers zou kunnen herclassificeren, zouden wel eens in een stroomversnelling kunnen raken na de onthullingen van de Uber-files waaruit de innige banden tussen Emmanuel Macron en het Amerikaanse bedrijf blijkt, en terwijl Frankrijk het dossier in de Raad laat voortslepen.

en: Uber Files: what France can learn from the EU on the supervision of lobbies

Na de recente onthullingen van de Uber-files is de roep om meer transparantie bij de regelgeving inzake lobbyen sterker geworden, waardoor de Franse autoriteiten in de schijnwerpers zijn komen te staan. Sommigen vragen om betere regelgeving naar het voorbeeld van Brussel.