Gentech in Afrika op WEF-agenda

Dit verscheen oorspronkelijk op de website van Mo* 

De
zanger van de Ierse band U2 is al enkele opeenvolgende jaren de beroemdste gast
in Davos, het Zwitserse ski-oord waar het Forum plaatsvindt.

In 2005
verscheen hij aan de zijde van Tony Blair, toen premier van Groot-Brittannië,
de Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki en oud-president Bill Clinton van de
Verenigde Staten, om te verklaren dat de problemen in Afrika geen zaak, maar
een noodzaak zijn.

Hoewel
Bono's standpunten over schuldenvermindering voor arme landen en versterking
van het Afrikaanse aandeel in de wereldhandel veel steun krijgen van
anti-armoedeactivisten, zijn sommige van de oplossingen die de forumdeelnemers
voorstaan, discutabel.

Dit
jaar discussiëren de deelnemers bijvoorbeeld over het verbeteren van de
landbouw in Afrika, op grond van een paper van de Business Alliance Against
Chronic Hunger.

De
alliantie, die gevormd wordt door multinationals als levensmiddelenfabrikant
Unilever, sportkledingfabrikant Nike en postbedrijf TNT, stelt dat Afrika
"eindelijk klaar is voor zijn eigen Groene Revolutie." Daarmee wordt
gedoeld op de toenemende productiviteit die tussen 1940 en 1960 inzette in
landen als Mexico en India.

Bedrijven
die actief zijn op het gebied van biobrandstoffen en biotechnologie, zouden
volgens de alliantie een voortrekkersrol kunnen spelen in zo'n
"revolutie". Er wordt verwezen naar een proefproject van
gentechgigant Monsanto in het district Siaya in Kenia, waarbij geprobeerd wordt
de opbrengst van de maïsoogsten te laten toenemen door gebruik van genetisch
gemodificeerd zaad.

Twee
bedrijven die zich bezighouden met de ontwikkeling van biobrandstoffen, Spectre
en Technoserve, zijn ook betrokken bij dat project. Spectre richt zich onder
meer op het verbouwen van jatropha, een sterke struik met olieachtige zaden die
als energiebron gebruikt kunnen worden.

In
augustus braken in India rellen uit, omdat boeren van hun land werden verjaagd
om plaats te maken voor jatrophaplantages.

Winst

Mohammed
Issah van de Social Enterprise Development Foundation (SEND) in Ghana, zegt dat
multinationals "proberen de landbouwsector over te nemen, door te beweren
dat ze een oplossing hebben voor de honger." Kleine boeren in Afrika
zullen niet profiteren van biobrandstoffen of biotechnologie, stelt hij.

"Als
bedrijven verantwoordelijk worden voor de levering van genetisch veranderde
zaden, verschuift de controle van de boeren naar de multinationals", zegt
hij. "Bedrijven zijn in eerste instantie gericht op het maken van
winst."

Boeren
gebruiken inheemse kennis om planten te verbouwen die goed passen in de
natuurlijke omstandigheden ter plaatse. "Wat zij nodig hebben, is
aanmoediging om hun huidige methoden te verbeteren, niet de introductie van
genetisch gemodificeerde zaden", zegt Issah.

Klaus
Schwab, de in Duitsland geboren academicus die aan de wieg stond van het WEF,
erkende afgelopen week dat de opkomst van biobrandstoffen een van de
belangrijkste onderwerpen is waar beleidsmakers zich op moeten richten.

"Biobrandstoffen
hebben invloed op watermanagement", zei hij op 16 januari. "Ze hebben
invloed op het landgebruik en op de voedselzekerheid. We hebben gezien dat de
voedselprijzen substantieel zijn gestegen, waardoor armen meer geraakt worden
dan mensen met een hoger inkomen."

Vraagtekens

Vorig
jaar deden de Europese regeringen de aanbeveling om biobrandstoffen voor 2020
tenminste 10 procent van de gebruikte brandstof in de transportsector te laten
uitmaken. Maar Louis Michel, eurocommissaris voor ontwikkelingshulp, zette
recent vraagtekens bij dat plan. Volgens hem bestaat het gevaar dat de
traditionele landbouw in Afrika geschaad wordt, als voedselgewassen plaats moet
maken voor gewassen die gebruikt worden voor de productie van biobrandstof.

Het
Wereld Economisch Forum wordt gezien als een van de belangrijkste bijeenkomsten
als het gaat om het bepalen van de internationale politieke agenda. Het WEF
wordt gedomineerd door topmensen uit het bedrijfsleven, waarvan er ongeveer 900
aanwezig zullen zijn. Er zijn slechts tien vakbondsleiders op het forum
aanwezig.

Onder
de aanwezige politici zijn onder andere de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice, de Britse premier Gordon Brown, de
Colombiaanse president Alvaro Uribe, de voormalige Amerikaanse vice-president
Al Gore en Robert Zoellick, voorzitter van de Wereldbank.