Ga naar de inhoud

EZLN opnieuw in de startblokken

513 jaar nadat de Europeanen hun voeten veegden aan wat zij dachten dat India was, en evenveel jaren van moord en uitbuiting later, kwamen op zaterdag 13 augustus vertegenwoordigers van Indiaanse gemeenschappen uit heel Mexico samen in de Selva Lacandona van Chiapas op uitnodiging van het EZLN.

8 min leestijd
Placeholder image

Aug. 15, 2005

Een zestigtal organisaties van Indigenas kwamen om te discussiëren over de “Sexta” van de Zapatisten, over het voorstel om een nationale “andere campagne” uit te bouwen. En “anders” wil zeggen dat er niet wordt opgeroepen om voor die of die partij te stemmen in de aanloop van de komende nationale verkiezingen in juni 2006. Anders wil zeggen het opbouwen van onderop van een nationaal alternatief voor “el mal gobierno”, een alternatief voor de uitverkoop van het land, het water, de lucht, de mensen. En anders wil tenslotte ook zeggen dat het nog niet helemaal duidelijk is wat die campagne zal worden, want dat hangt ook af van al die bewegingen die ingegaan zijn op de uitnodiging van het EZLN. En dat zijn er een hoop.

Vorige week was het de vergadering met de linkse politieke organisaties in Mexico. Toen kwam subcommandante Marcos voor het eerst in vier jaar weer in het openbaar. Nu werden hij en de “commandancia” opnieuw verwacht voor de vergadering met de organisaties van Indigenas, die kwamen uit Chiapas, Oaxaca, Guerrero, Yucatan, Quintana Roo, Puebla, Veracruz, en nog andere, meer noordelijke provincies van Mexico.

De samenkomst was voorzien in een onooglijk klein dorpje dichtbij La Garrucha, één van de vijf Caracols : Javier Hernandez.

In dit land van rode modder, van varkens die je veters vermalen, van electriciteitsdraden die veel te laag hangen, van kikkers die als eenden kwaken, van glimwormen die de sterren in het gras spiegelen, van kippen die pinguïns worden en van magere honden die doorgaans slaag krijgen, in dit land genaamd Mexico, zochten we op vrijdag 12 augustus het dorpje Javier Hernandez om de volgende dag deel te nemen aan de samenkomst van inheemse organisaties en het EZLN. We konden het niet missen. Grote spandoeken kondigden de plaats aan. HIER IS’T.

Na een nachtje halfslaap in een ontruimd schooltje, vertrokken we ’s morgens heel vroeg naar de plaats van samenkomst, waar we werden verrast door de mogelijkheid om koffie te drinken. En er zijn zo van die mistige momenten waarop die mogelijkheid op de sleutel naar het paradijs lijkt.

Ter plaatse was een simpel afdak uitgebreid met wat zeil tot een geïmproviseerd auditorium en al snel bleek dat de aanwezigheid van pers en observatoren het aantal delegaties van Indiaanse organisaties flink overtrof.

Stilaan trok de mist verder op en het landschap strekte zich nog wat slaperig ver uit. En toen kwamen ze toe, eerst het civiele deel van het EZLN en dan de insurgentes, bij verrassing langs de andere kant de heuvel af.

En ook de pinguïn was aanwezig. Welke pinguïn?

Enkele dagen voor het alerta roja moesten een aantal kampementen van de insurgentes ontruimd worden. Ze verplaatsen zich overigens dikwijls, om niet vroeg of laat ten prooi te vallen aan het leger. In één van de kampementen hadden de insurgentes een aantal kippen en ze besloten dat het beter was om ze op te eten dan om ze achter te laten. Dag na dag verdwenen de kippen in de magen van de Zapatistas, maar de laatste kip die overbleef, begon opeens, als bij toverslag, rechtop te lopen alsof ze zich wou voordoen als een mens om niet in de pot te belanden. Maar omdat de anatomie van kippen hier niet echt geschikt voor is, waggelde de kip heen en weer als een pinguïn. Iedereen lachtte ermee en het resultaat is dat de kip, pardon, de pinguïn, mee verhuisde met de insurgentes en nu deel uitmaakt van de commandancia. Ze zit mee aan tafel en tijdens vergaderingen pikt ze in de benen van de insurgentes die in slaap dreigen te vallen.

De kip is ondertussen de mascotte geworden sinds Marcos opmerkte dat de Pinguïn eigenlijk een beetje een symbool is voor de Zapatisten. Ook zij proberen zich recht te houden, zich een plaats te veroveren in Mexico, in Latijns-Amerika. Maar aangezien de opdracht enorm is en het menselijke kunnen beperkt, bewegen ook de Zapatisten zich dikwijls een beetje onhandig, en wekken ze dikwijls de hilariteit op. Maar ze hopen hierbij af en toe de sympathie op te wekken, en hier en daar wat tederheid, om zo steeds beter te leren lopen, en strijdend langzaam vooruit te gaan.

Iedereen installeerde zich en dan opende Marcos de dag.

“Bienvenidos compañeros y compañeras. Vroeger was deze plaats een finca, de finca van San Juan. De bewoners, indigenas, van deze plaats werkten allen voor de fincero. Dikwijls betaalde hij hen niet, verschafte hij geen drinkwater tijdens het werk, behandelde hij hen als beesten. En als de varkens van de mensen per ongeluk te dicht bij de fincero kwamen, werden ze geslacht en nooit ontvingen de mensen hiervoor een vergoeding. Vandaag hebben wij de gronden hier herverdeeld, maar het is belangrijk ons te herinneren hoe het was.”

“Ik zou willen beginnen met een verhaaltje. Lang geleden was er niets. Onze voorouders, de Maya’s, zeiden dat de wereld begon met een woord. Niets meer. Maar met dit woord ontstond het denken. En dan ontmoette dit woord een tweede woord, zodat het niet meer alleen was. En heel de wereld ontstond in die ontmoeting van die twee woorden, namelijk vanaf het ogenblik dat ze naar elkaar luisterden. En zo dachten deze woorden de wereld met nacht en dag, bergen, water, vrouwen, mannen, maïs, en alle andere levende wezens.

Maar later kwamen er wezens die meer wilden en die stalen wat van anderen was. Er ontstond uitbuiting. En de geschiedenis van de wereld werd de geschiedenis van zij die overheersen en zij die zich hiertegen verzetten. De machtigen luisteren niet naar ons woord, ze negeren het, ze vernietigen het. Hun woord is het woord van de leugen. Vandaag zoeken de Zapatisten broeder- en zusterwoorden bij hen die onderdrukt worden. Om naar elkaar te luisteren.”

“Er zijn tot nu toe 48 linkse politieke organisaties die zich akkoord hebben verklaard met “la Sexta”, 60 organisaties van Indigenas, 58 sociale organisaties, 248 NGO’s, politieke collectieven en artistieke groeperingen, en tenslotte 895 individuen. Hun aantal groeit elke dag.”

“Tot op de dag van vandaag is het EZLN een organisatie van en voor Indigenas. En in de geschiedenis waren het altijd zij die verloren. Wij weten dat niemand onze plaats zal respecteren, als we ze niet zelf opeisen. Daarom willen we niet opnieuw dezelfde fout als altijd begaan, we willen niet aan een verandering werken waaraan de Indigenas meehelpen om daarna opnieuw te verliezen. Laat dat duidelijk zijn.”

“En wat even belangrijk is, is de strijd van de vrouwen. Niet alleen naar buitenuit, maar ook binnenin, tegen het machisme van het EZLN. We willen niet strijden tegen het neoliberalisme zonder respect voor de strijd van de vrouwen en de strijd van de inheemse volkeren.”

“Wat betreft het thema van Lopez Obrador (de kandidaat van de PRD voor de komende verkiezingen en voor velen het symbool van een mogelijke verandering), kunnen wij kort zijn. De PRD heeft ons al veel voorbeelden gegeven van het feit dat zij behoren tot dezelfde politieke onwil. En aan diegenen die zeggen dat wij, met onze kritiek op Lopez Obrador, de weg banen voor een hernieuwde overwinning van de PRI, aan hen zeggen we dat wij inderdaad het verschil niet zien tussen een consequent rechts en een inconseqent links. De PRD zal nooit in staat zijn om de uitverkoop van ons land te stoppen.”

En daarna was het woord aan de vele vertegenwoordigers van de organisaties van Indigenas. Wat opviel was de grote hoeveelheid vrouwen die het woord namen. Het thema van het geweld tegen vrouwen en de rechten van vrouwen kwam heel veel aan bod, dikwijls gepaard aan het probleem van alcoholisme. En ten tweede vooral de uitverkoop van het land aan buitenlandse multinationale bedrijven, hierin ijverig geholpen door de nationale regering. En ook het gevaar van transgene gewassen werd vele malen in de mond genomen.

Wat ook opviel, was dat vele sprekers en spreeksters heel bewust waren van de noodzaak om nu te strijden. Dat er geen tijd meer rest. Dat er, als deze strijd niet gestreden wordt, er daarna geen strijd meer zal komen. Dat het water verkocht zal zijn, de lucht, de grond. Dat er geen leven meer mogelijk zal zijn voor de Indigenas, en trouwens ook niet meer voor de rest van de wereldbevolking.

De volgende dag, zondag, hield het EZLN bilaterale gesprekken met de verschillende vertegenwoordigers en daarna ging het huiswaarts. Marcos merkte nog op dat “la otra campaña” niet snel zal eindigen, maar dat er nu een werk van jaren wordt opgestart.

Voor wat foto’s van de samenkomst kan je kijken op blog van Pieter

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Pieter.)