Betonstorters – Grootheidswaan – Destructie
Vorige week besprak ik het boek van Anselm Jappe over beton. Vele van de constructies die van beton worden gemaakt, hebben iets overweldigends. De architecten en de opdrachtgevers hadden ook de wil om dat gevoel te bewerkstelligen. De grootheidswaanzin die uit de constructie blijkt, moet de onderschikking van de mens uitdrukken. De mens moet er zich klein bij voelen. Dat is het psychologische facet van ‘fascisme’.
(Door Thom Holterman, van zijn website Libertaire orde, foto bouw van Tesla fabriek bij Berlijn door Ralf Roletschek, CC BY-SA1.0 fi)
De megalomanie (fascistisch uitgedrukte grootheidswaanzin) en het kapitaal leiden tot destructie van alles waar zij geroepen worden hun werk te doen, zoals bij het uitrollen van ‘betontapijten’. Die worden regelmatig gelegd onder goedkeuring van het bestuur (toezeggingen, afgifte vergunningen). Kortom, zoals Jappe zegt: ‘Beton belichaamt de kapitalistische logica’. Telkens komt men hetzelfde format tegen. Hieronder drie voorbeelden.
Gigafactory 4
In het bos van Grünheide, in de omgeving van Berlijn (BRD) heeft de Amerikaan Elon Musk, de koning van de elektrische auto, Tesla, de ‘Gigafactory 4’ gepland. Voor het bouwen van een nieuwe autofabriek heeft hij daar 300 ha bos laten verdwijnen. Het project zal, is zijn belofte, voor 12 000 mensen werk opleveren, die jaarlijks 500 000 elektrische auto’s moeten produceren. Het project telt twee treinstations en enkele wegen om Grünheide met Berlijn te verbinden. Het milieu is in de wijde omtrek door het uitrollen van beton vernietigd; door de verwijdering van het bos is de drinkwatervoorziening in de hele omgeving verwoest. ‘Met behulp van het ‘gezag’ permitteert Tesla zich alles. Ze hebben nog steeds geen bouwvergunning en toch is de fabriek zowat afgebouwd’, aldus de oppositie voerende milieubeweging. De betonnen loper ligt uit; megalomanie, bestuur, kapitalisme. Alles kaput gemacht! Voor iets dat we niet nodig hebben, maar waar weer wel wat aan te verdienen valt. (Gegeven ontleend aan Marianne van 30 oktober – 5 november 2020)
‘Kijk, kinders, op een dag zullen jullie dit alles vernietigen.’
Ski-beton
Het gaat er niet om waarom beton gestort moet worden, het gaat erom wat het uiteindelijk oplevert als het gestort is. Daar mag alles voor kapot gemaakt worden. Zo wordt ook in Frankrijk gedacht. Er bestaat het plan, waar enkele regionale Franse bestuurders achter staan, om het ski-station van de Alpe d’Huez te verbinden met dat van Deux Alpes door een betonnen passage. Nu is met de opwarming van de aarde problematisch om iets over aanwezigheid van voldoende sneeuw te voorspellen. Geen nood, de sneeuwkanonnen bieden redding. Ook een eindje verderop, de col du Galibier, daar moet een betonning van 17 ha de ski-pret verhogen. Maar niet iedereen is amused. Er is voor een van de projecten een afwijzing geschreven door een adviesclub, welk advies in vitriool gedoopt is, aldus luidt een commentaar. Het advies is zó negatief, dat de prefectuur van die regio ‘vergeten’ is het te publiceren…
Agro-industrieel complex
Een derde megalomaan project waarvoor ik kort aandacht vraag en waarvoor beton al is uitgerold, bevindt zich eveneens in Frankrijk. Het gaat om de inrichting van een loods (naast een logistiek complex) voor agro-industriële activiteiten (verzamelen, bewaren, verwerken, invriezen van groeten) van een omvang van 70 000 m2 (16 m hoog) op 18 ha goed bruikbare land- en tuinbouw grond (zoals die in dit gebied op menselijke schaal nog wordt bedreven). Het project past in de plannen van de productivistische Bretonse agro-industrie van de Société d’initiatives et de cooperiation agricole (SICA) te Saint-Pol-de Léon. Daar achter zit een doorgewinterde politieke lobby, waar tegenover staan activistische bio-boeren en milieuorganisaties (in Le Monde van 20 november 2020 wordt de strijd over twee pagina’s gedetailleerd beschreven).
Ook hier weer is de bouw begonnen zonder de nodige vergunningen op het vlak van bouw, milieu en urbanisatie, want de ‘macht’ permitteert zich alles weten we inmiddels. De bouw is bijna klaar maar de noodzakelijke aanpassing van de (toegangs)wegen, het elektriciteitsnet en de vuilwaterafvoer zijn tot ‘externiteiten’ door de projectontwikkelaars benoemd. Die zijn op het bord van de (plaatselijke, regionale) overheid gelegd, dat wil zeggen: de effecten van de activiteiten zijn voor kosten van anderen, de ‘gemeenschap’, is de Franse belastingbetaler. Bovendien, zo’n gigantisch project komt er niet vanzelf. Zo is er sprake van 40 miljoen euro overheidssubsidie (10 miljoen Franse staat, 10 miljoen regio Bretagne, 20 miljoen Europese Unie). Hier wordt dus grof van gemeenschapsgeld gebruik gemaakt met destructie als resultaat. (Gegevens voor de laatste twee voorbeelden zijn ontleend aan Siné Mensuel, nr. 101, november 2020).
En alsof dit alles nog niet genoeg, loopt er een campagne om beton in je huis te halen. Het gaat 30 tot 100 jaar mee. Dat leerden we al van Jappe’s Béton…
Bruggen
Brug Mirepoix-sur-Tarn, November 2019
Er is blijkbaar nog niet voldoende geleerd als er aanbevolen wordt beton in je huis te halen. Geeft het buiten niet genoeg problemen? Na de problematiek van instorting van de Morandi-brug in Genua (Italië), in 2018, wat de trigger van een vorig item was, werd in Frankrijk onderzoek gedaan naar de staat waarin bruggen in Frankrijk verkeren. Dat leverde bestuurlijke hoofdpijn op rond het beheer van deze elementen van infrastructuur. Een groot aantal bruggen bedient meerdere gemeenten of zelfs meerdere departementen. Bovendien vertragen andere publieke partners zoals de beheerder van waterwegen in Frankrijk of de Franse spoorwegen het besluitvormingsproces rond de renovatie van de infrastructuur (wegen en bruggen). In Nederland zal dat niet anders zijn.
In zomer van 2019 verscheen een parlementair rapport over deze problematiek dat aan de Franse minister van Transport werd voorgelegd: niet minder dan 25.000 infrastructurele werken worden beschouwd als zich ‘in slechte structurele staat’ te bevinden. Deze elementen (bruggen) zijn door hun veroudering ‘versleten’, maar ook door het gebrek aan investeringen voor het onderhoud ervan. Dat levert overigens problemen op wat de beschikbaarheid voor onderhoud betreft, maar vooral ook van veiligheid voor hun gebruikers… Effect? Zie de foto hierboven van een brug over de Tarn in november 2019.
Er is inmiddels een steunfonds voor lokale en regionale overheden opgericht met een jaarlijks budget van 130 miljoen euro voor een periode van een decennium, dat wil zeggen een totaal van 1,3 miljard euro. En we dachten dat we een goedkope bouwmethode hadden gevonden? [Gegevens van deze problematiek ontleend aan de site van de televisiezender La Chaîne Info (Franse commerciële zender van de TF1-groep)]