WTO.Zip nr. 50 | GLOBALINFO

redactioneel

Op dit moment gebeurt er veel op het gebied van dienstenliberalisering. Daarom in deze WTO.ZIP uitgebreid aandacht voor dit thema. Aan bod komen (nieuwe) pogingen om waterdiensten te liberaliseren (en het verzet daartegen); de opzet om de vrijheid van overheidsaanbestedingen aan banden te leggen via een wijziging van het GATS-akkoord; de druk van VS en EU op de wetgever om buitenlandse aanbieders van financiÃ«le diensten (meer) invloed te geven op de inhoud van wetsvoorstellen; en het succes van Franse en Belgische groepen om gemeentebesturen te activeren tegen de invloed van GATs op lokale regel- en wetgeving.

Helaas is het niet gelukt om nog iets te schrijven over betekenis en belang van twee financiÃ«le standaards die per morgen van kracht zullen zijn in de EU: de International Financial Reporting Standard en de International Accountancy Standard. Of over de afspraken over “opvang” van migranten in het EU-Mediterranea Vrijhandelsverdrag waarover nu onderhandeld wordt. Evenmin over de betekenis van de “Development Agenda” van de World Intellectual Property Organisation en wat dat kan betekenen voor TRIPs en bilaterale verdragen.

Het afgelopen jaar zijn helaas ook een aantal andere onderwerpen “op de plank” blijven liggen die onderdeel uitmaken van de WTO-onderhandelingen en die van belang zijn bij de ontwikkeling van welzijn en welvaart in de wereld. Ik denk dan ondermeer aan TRIPs (anders dan software en medicijnen), Implementatie en Speciale en Gedifferentieerde Behandeling, Sanitary and Phyto Sanitary Measures, de relatie tussen WTO en milieu (anders dan water- en afvalverwerkingsdiensten), Visserij, Subsidies and Countervailing Measures, Rules.

Daarom een verzoek aan de lezers: wie heeft zin om (op basis van kritisch onderzoek) over zo’n thema te schrijven voor de nieuwsbrief? Het gaat dan om artikelen die de ontwikkeling van het thema (of van een aspect daarvan) en de belangen die ermee gemoeid zijn, belichten.

In 2005 gaat de ZIP gewoon door met verschijnen, maar zal naar verwachting wat minder vaak op de virtuele deurmat vallen. Het schrijf- en redactiewerk slokt namelijk erg veel tijd en energie op…

een prettig en strijdbaar jaar toegewenst,

Rob Bleijerveld

Inhoud

A) Rectificatie:

B) Attac slaat alarm over GATS artikel XIII:
Gemeentebesturen mikpunt van WTO
(Naschrift: ‘water’-privatisering en US Patriotic Act)

Een geagendeerde technische herziening van het Algemeen Verdrag voor de Handel in Diensten zou tot een bijzonder onaangename verrassing kunnen leiden. Via een omweg en achter de rug van verkozen parlementen om wordt een wereldwijde ‘liberalisering’ van aanbestedingen van diensten door overheden gepland.

C) Nieuwsbrief GATS-platform van 16 december 2004

* C1. Crisis in GATS-onderhandelingen duurt voort
Op Europees niveau wordt nu gewerkt aan een herziening van Europese onderhandelingsvoorstellen voor GATS. Tweede Kamerleden worden dringend verzocht voor de behandeling door EU-lidstaten bij de Europese Commissie aan te dringen op het verwijderen van controversiÃ«le verzoeken voor de drinkwatervoorziening in 72 staten.

* C2. Aanbevelingen Adviesraad Internationale Vraagstukken GATS
De AIV rapporteert aan de Minister van Ontwikkelingssamenwerking over de vraag hoe ontwikkelingslanden uit de GATS-onderhandelingen voordeel kunnen halen: “Dienstenliberalisering en ontwikkelingslanden: leidt openstelling tot achterstelling?”.

* C3. Verzoeken aan Nederlands Parlement uit Kenia
John Kinuthia van het Consumer Information network te Kenia richt zich tot de westerse parlementen met verzoeken aangaande de GATS-onderhandelingen.

* C4. Buitenlandse bedrijven willen controle op nationale wetgeving.
Veel ontwikkelingslanden worden door de VS en de EU gepusht hun financiÃ«le sector open te gooien voor Amerikaanse en Europese banken en andere financiÃ«le instellingen. Dat geeft buitenlandse aanbieders de mogelijkheid om controle te krijgen op de betreffende nationale wetgeving.

D) Europese provincies, steden en dorpen spreken zich uit over GATS
Tegen liberalisering publieke diensten, vÃ³Ã³r GATS-vrije zones

In verschillende Europese staten lopen campagnes over het dienstenakkoord van de WTO, GATS. Een verslag uit Vlaanderen, Frankrijk en Zwitserland.

E) WTO-uitspraak over gokken brengt VS in grote problemen!
Vergelijkbaar risiko voor de EU

Het vonnis van een WTO-panel over de Amerikaanse beperkingen tegen het aanbieden van grensoverschrijdend internetgokken (november 2004) heeft niet alleen ingrijpende gevolgen voor de VS, maar ook voor de onderhandelingen over de WTO-geschillenbeslechting, de voortgang van de GATS-onderhandelingen en de ruimte voor demokratische beslissingen (ook in de EU).

F) Beijing +10 en de NAFTA

Bijna 10 jaar geleden vond de Vierde Wereldvrouwenconferentie van de VN plaats in Beijing. Zijn vrouwen er sindsdien op vooruitgegaan? Over de dikwijls negatieve invloeden van vrijhandelsverdragen en privatiseringen op de economische positie van vrouwen in de VS in de afgelopen 10 jaar.

G) Vrijhandel als ‘red herring’

Recensie door Wim Dierckxsens van “Vrijhandel is geen wondermiddel, gevolgen van liberalisering in Latijns-Amerika” van Rob Vos (La Chispa 306, noveemvber 2004.

H) STOP EPA of WATCH EPA

De Europese Unie heeft het onderhandelingsproces in gang gezet dat in 2008 moet leiden tot vrijhandelsovereenkomsten met alle ACP-landen. Maar deze EPA- onderhandelingen stuiten op fel verzet. Niet vrijhandel maar ontwikkeling moet het uitgangspunt zijn. En de EU probeert de ‘Singapore issues’ door te drukken. Toch bieden uitspraken van Mandelson ruimte voor een NGO-campagne om de EPA’s te beÃ¯nvloeden.

I) VS: tekort aan exporten, begrotingsgeld en vooral ideeÃ«n
Econoom Galbraith sabelt Amerikaans economisch beleid neer

Als voorbereiding op zijn nieuwe ambtstermijn is de Amerikaanse president Bush begonnen met een serie debatten over het nieuwe economische beleid en wil hij op aandringen van toplieden van grote ondernemingen volgend jaar bezuinigen. Volgens econoom James Galbraith moet er eerst aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan alvorens zo’n debat zin kan hebben.

J) Meer over strijd tegen privatisering van waterdiensten

A) Rectificatie:

In het artikel “Historisch referendum in Uruguay – Privatisering van waterdiensten wordt illegaal” in WTO.ZIP nr 49 is een foutje geslopen. De juiste naam van de spreker van REDES-Amigos de la Tierra Uruguay op de bijeenkomst “At your service: the global sell-out of public services,” van het Gatsplatform op 23 november is niet Antonio Villareal, maar Alberto Villareal.

B) B) Attac slaat alarm over GATS artikel XIII:
Gemeentebesturen mikpunt van WTO
(Naschrift: ‘water’-privatisering en US Patriotic Act)

Dit stuk staat als apart artikel op globalinfo

C) Nieuwsbrief GATS-platform [1] aan leden van de vaste Tweede Kamercommissie EZ
16 december 2004 [2]

In deze nieuwsbrief:

1. Crisis in GATS-onderhandelingen duurt voort.
2. Aanbevelingen Adviesraad Internationale Vraagstukken GATS.
3. Verzoeken aan Nederlands Parlement uit Kenia.
4. Buitenlandse bedrijven willen controle op nationale wetgeving.

Dit stuk staat als apart artikel op globalinfo

D) Europese provincies, steden en dorpen spreken zich uit over GATS
Tegen liberalisering publieke diensten, vÃ³Ã³r GATS-vrije zones
(door Rob Bleijerveld [1])

Dit stuk staat als apart artikel op globalinfo.

E) WTO-uitspraak over gokken brengt VS in grote problemen!
Vergelijkbaar risiko voor de EU

Dit stuk is als apart artikel terig te vinden op globalinfo.

F) Beijing +10 en de NAFTA
(door Tijn van Beurden)

Bijna 10 jaar geleden vond de Vierde Wereldvrouwenconferentie van de VN plaats in Beijing [1]. Zijn vrouwen er sindsdien op vooruitgegaan? Hieronder een samenvatting en vertaling van een artikel van Alexandra Spieldoch [2] over de dikwijls negatieve invloeden van vrijhandelsverdragen en privatiseringen op de economische positie van vrouwen in de VS in de afgelopen 10 jaar.

Dit stuk staat als apart artikel op globalinfo

G) Vrijhandel als ‘red herring’ [1]
Recensie van “Vrijhandel is geen wondermiddel, gevolgen van liberalisering in Latijns-Amerika” door Rob Vos [2].
(door Wim Dierckxsens [3])

Dit stuk staat als apart artikel op globalinfo

H) STOP EPA of WATCH EPA
(door: Chris Peeters [1])

De Europese Unie (EU) heeft het onderhandelingsproces in gang gezet dat in 2008 moet leiden tot vrijhandelsovereenkomsten met alle ACP-landen, de zogenaamde EPA’s (‘Economic Partnerships Agreements’). Maar de onderhandelingen stuiten op fel verzet. Vrijhandelsovereenkomsten tussen zulke ongelijke partners leiden tot rampen voor de zwakste partner! Niet vrijhandel maar ontwikkeling moet het uitgangspunt zijn. En de EU probeert de ‘Singapore issues’ [2], die ze er in de WTO-onderhandelingen niet heeft kunnen doordrukken, alsnog in de EPA’s op te nemen. Maar de eerste uitspraken van Mandelson bieden ruimte voor een NGO-campagne om de EPA’s te beÃ¯nvloeden.

In juni 2000 ondertekenden de EU en 77 landen in Afrika, het CaraÃ¯bische gebied en de Pacific (de ACP-landen) de Cotonou-overeenkomst – als opvolger van het verdrag van LomÃ©. Daarin was vastgelegd dat het hele terrein van de wederzijdse handelsbetrekkingen opnieuw zou worden vastgelegd met – en dat is nieuw – vrijhandel als uitgangspunt [3]. De te vormen EPA’s moeten daarenboven in overeenstemming zijn met de WTO-verdragen. De EU voert de onderhandelingen met 6 regio’s tegelijk [4].

In het kader van deze onderhandelingen hanteert de EU zelfs een striktere definitie voor vrijhandel dan de VS. Terwijl die laatste in zijn recente vrijhandelsverdragen uitgaat van 80%, wil de EU dat de Afrikaanse landen binnen 10 jaar 90% van alle handelsbarriÃ¨res hebben opgeheven. Terwijl de Unie zelf haar marktbescherming niet bereid is op te geven [5].

Speelveld

De voorstellen van de Europese Commissie zouden volgens CAFOD leiden tot een vrijhandelsgebied waarin de armste Afrikaanse landen, hun boeren en hun bedrijven onbeschermd moeten concurreren met de rijkste Europese landen en de zwaar gesubsidieerde Europese boeren. Dat is geen eerlijke concurrentie [6]. Een ongelijker ‘speelveld’ dan tussen de EU en de ACP-landen bestaat niet. De subsidie voor de gemiddelde Europese boer is 100 keer zoveel als het bedrag dat de Afrikaanse boer per jaar verdient! “Het liberaliseren van lokale voedselmarkten bij zulke ongelijke concurrentie is geen voorschrift voor verbeterde efficiency, maar een recept voor de vernietiging van een levensvatbaar platteland op enorme schaal [7]. Alleen al de Europese melkpolitiek heeft naar schatting geleid tot een vermindering van de ACP-melkproductie met 50% en van de export met meer dan 90% [8].

Tot nu toe heeft de EU altijd preferentiÃ«le toegang tot de EU aangeboden, zonder wederkerigheid van de ACP te vragen. En recente studies over ontwikkeling geven duidelijk aan dat het beste niveau van marktopenheid varieert, afhankelijk van het ontwikkelingsniveau, de grootte, de institutionele ontwikkeling en de aard van de relatieve handelsvoordelen van het betreffende land. Het CAFOD-rapport geeft helder aan dat naast de boeren ook de ACP-industrie kampt met reusachtige nadelen ten opzichte van haar Europese concurrenten en dat die bij een open concurrentie zou worden weggevaagd [9]. Ook de ACP-overheden zouden grote schade ondervinden door het wegvallen van importheffingen. Die vormen vaak – omdat ze eenvoudig te heffen zijn – een aanzienlijk deel van de ACP-staatsinkomsten.

WTO Plus

De EU probeert ook de vier Singapore-zaken er in de EPA’s door te drukken, dat, terwijl er door fel verzet van de Afrikaanse landen in de Doha-onderhandelingen alleen nog ’trade facilitation’ op de agenda staat. Met betrekking tot overheidsaanbesteding verlangt de EU zelfs meer dan aan de orde is in WTO-verband [10].
Bovendien vraagt de EU om vergaande marktopening met betrekking tot dienstverlening (meer dan in de GATS-onderhandelingen) en strikte handhaving van intellectuele eigendomsrechten. Al deze punten zijn vooral in het voordeel van Europese bedrijven. Door de zwakke positie van de ACP-landen in onderhandelingen met de EU (o.a. door hun afhankelijkheid van Europese ontwikkelingshulp) staan ze hier in beginsel nog zwakker dan in WTO-onderhandelingen, waar ze zich tenminste nog met andere ontwikkelingslanden kunnen verbinden.

Niet vrijhandel, maar ontwikkeling zou bij zulke ongelijke ‘partners’ het uitgangspunt moeten zijn. De EU moet accepteren dat ze om ontwikkeling mogelijk te maken bij zulke handelsverdragen in het nadeel zal zijn. Ze moet haar markten openen zonder dat ook van de ACP-landen te verlangen, en ACP-bedrijven steunen om de EU-markt te betreden [11]. Als dat resultaten heeft, kunnen Afrikaanse landen zich meer openstellen [12]. CAFOD bepleit alternatieven voor vrijhandelsverdragen, zoals een verbeterd algemeen stelsel van preferenties, of een uitbreiding van het “Alles Behalve Wapens”-initiatief met minder arme Afrikaanse landen, wat regionale handel in Afrika bevordert en de oorsprongsregels minder belemmerend maakt.

Mandelson

De nieuwe Eurocommissaris voor handel, Mandelson, lijkt zich bewust van de gevaren verbonden aan EPA’s. In zijn eerste speech op de EU-ACP ministersbijeenkomst op 1 december jongstleden pleitte hij voor een gedifferentieerde benadering van ontwikkelingslanden [13]. “Gevorderde ontwikkelingslanden moeten zich er van bewust zijn dat ze niet dezelfde voordelen en privileges kunnen krijgen als de zwakke en kwetsbare landen [14]. Hij ziet als voornaamste taak van de EPA’s het stimuleren van regionale markten. “Alleen als regionale integratie van de grond is gekomen kan gestreefd worden naar toegankelijkheid voor Europese goederen en diensten. Dan, aan het einde van het onderhandelingsproces, is volledige integratie in de wereldmarkt aan de orde – maar alleen na een lange overgangsperiode.” “Marktopening moet worden aangepast aan de individuele omstandigheden van de landen. Het moet flexibel en a-symmetrisch zijn. U zult Ã lle gevoelige producten kunnen beschermen, tijdens een lange overgangsperiode.” [15]

Stop EPA of Watch EPA

Er tekenen zich in de actiegroepenwereld duidelijk twee tendensen af: het afwijzen of het beÃ¯nvloeden van de EPA-onderhandelingen. Op het Europees Sociaal Forum in Londen is op 15 oktober een door 120 Europese NGO’s onderschreven campagne gestart om druk op de regeringen uit te oefenen om met de EPA-onderhandelingen in hun huidige vorm te stoppen [16].

Mijns inziens zou de andersglobaliseringsbeweging het stadium van ‘Nee’ zeggen voorbij moeten zijn. Het levert weinig op. De EPA-onderhandelingen zullen doorgaan en in 2007 resulteren in – goede of slechte – EPA-verdragen. In de huidige mondiale machtsverhoudingen is het belangrijk dat de EU een alternatief biedt voor de machts- en handelspolitiek van de VS. Daar ligt – als het grootste handelsblok van de wereld – haar potentiÃ«le politieke macht. Dat alternatief kan beter in EPA- dan in Doha-verband worden ontwikkeld. In de WTO voert de EU immers ook onderhandelingen met de VS en andere ontwikkelde handelsmachten, waaraan ze geen eenzijdige concessies wil doen. Uiteraard is er een relatie tussen de twee processen. Het zou merkwaardig zijn als voor een product in WTO-verband de grenzen open zouden moeten, terwijl in EPA-verband bescherming is afgesproken.
De tekst van Mandelson biedt aanknopingspunten om de EPA-onderhandelingen positief te beÃ¯nvloeden. De verzamelde NGO-kracht moet groot genoeg zijn om die ruimte te benutten, en te vechten voor goede handelsverdragen, in het belang van de armsten.

Noten:
[1] Dit artikel is vooral een bewerking van het CAFOD-rapport “The wrong ointment; why the EU’s proposals for free trade with Africa will not heal its scar of poverty” (nov. 2004, pdf-file op website CAFOD)
Voor verdere informatie over EPA’s zie:
– Het Eurostep-rapport “New ACP-EU trade arrangements: new barriers to eradicating poverty?” (maart 2004) en reactie van de vorige EU-handelscommissaris Lamy (pdf-file op website EU) en een weerwoord van Eurostep (website EUROSTEP).
– De websites stopepa.org, epawatch.net en bothends.nl
– De website van de Europese handelscommissaris met veel over de stand van zaken met betrekking tot de EPA-onderhandelingen, zoals road maps voor de onderhandelingen per deelgebied (website EU).
[2] De Singapore thema’s zijn investeringsovereenkomsten, concurrentie, transparantie van overheidsopdrachten en handelsfacilitering. De EU wilde deze thema’s opnemen in de Doha-onderhandelingsronde. Door fel verzet vanuit de ontwikkelingslanden – met name in Afrika – is alleen handelsfacilitering op de agenda blijven staan.
[3] Ondertussen geeft zelfs de Wereldbank in een recent rapport aan dat vrijhandelsverdragen tussen ongelijke handelspartners in het nadeel van de zwakste partner zijn.
[4] De Pacific, het CaraÃ¯bische gebied, Centraal Afrika, West Afrika, Oostelijk plus Zuidelijk Afrika en de Zuid-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenschap.
[5] De EU heeft bijvoorbeeld aangegeven dat ze tot 2017 de exportsubsidies voor suiker wil handhaven!
[6] De betreffende WTO-regels zijn geschreven voor handel tussen ongeveer gelijke partners. De GATT stelt in artikel 24 dat handelsverdragen wederzijds moeten zijn: de handelsvoordelen die partijen elkaar geven moeten in balans zijn. De EU-ACP-verdragen vloeien daarentegen voort uit een zogenaamde ‘waiver’ – een uitzonderingssituatie – die op 31-12-2007 afloopt. Vandaar dat de EU per 1-1-2008 wederzijdse EPA’s wil afsluiten. In het kader van de Doha-ronde hebben de ACP-landen voorstellen ingediend om te komen tot aanpassing van deze GATT-regel.
[7] UNDP Human Development Report 1999.
[8] CAFOD, noot lxiii.
[9] Het eigen ‘Sustainability Impact rapport’ van de Europese Commissie met betrekking tot EPA’s constateert dat EPA’s de ineenstorting van de West-Afrikaanse productiesector zouden kunnen versnellen, en de verdere verbetering van industriÃ«le capaciteit in de ACP-landen zou kunnen ontmoedigen.
[10] De EPA-term hiervoor: ‘liberalisering van overheidsopdrachten op basis van non-discriminatie’. Over ‘wederzijdsheid’ gesproken; het lijkt niet erg waarschijnlijk dat Afrikaanse bedrijven meedingen bij Europese overheidsaanbestdeingen! De ACP-landen hebben gezamenlijk verklaard ook in EPA-verband niet over deze Singapore-zaken te willen onderhandelen. Zie CAFOD-rapport, waarin ook veel verwijzingen naar aanvullende studies.
[11] Dat heeft de EU ook beloofd, maar nog niet geconcretiseerd. Met name (phyto) sanitaire eisen (gezondheidseisen aan producten) zorgen volgens CAFOD voor handelsbarriÃ¨res die duur zijn om te overwinnen.
[12] Zie ook “Liberalisation of Agricultural trade – the way forward for sustainable development,” door Marita Wiggerthale (Heinrich Boll Stiftung), Duitse website
[13] “The ACP-EU relationship in the global economy,” door Mandelson, op 1 december (website EU); zie ook de brief van Lamy aan Eurostep, noot 1.
[14] Deze gedifferentieerde behandeling wordt in WTO-verband heftig besteden door bijv. BraziliÃ« en China.
[15] Klemtoon door Mandelson!
[16] Zie op epawatch

I) VS: tekort aan exporten, begrotingsgeld en vooral ideeÃ«n
Econoom Galbraith sabelt Amerikaans economisch beleid neer
(door Rob Bleijerveld)

Als voorbereiding op zijn nieuwe ambtstermijn is de Amerikaanse president Bush begonnen met een serie debatten over het nieuwe economische beleid. Op aandringen van toplieden van grote ondernemingen stelde hij alvast dat hij begin volgend jaar een sobere begroting aan het Congres zal voorleggen [1]. Volgens econoom James Galbraith [2] moet er eerst aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan alvorens zo’n debat zin kan hebben.

Galbraith benoemt een drietal crises waaraan de economie van de VS lijdt: handelstekort, begrotingstekort en een tekort aan ideeÃ«n. De status quo van de wereldmacht VS loopt gevaar en zal niet in stand gehouden kunnen worden door versteviging van de greep op de olietoevoer. Hij trekt daarvoor een parallel met de falende goudpolitiek van het oude Spaanse wereldrijk. Wat nodig is, is een herziening van de positie in de internationale financiÃ«le struktuur, en het minder afhankelijk worden van geÃ¯mporteerde olie door aanpassing van de strategieÃ«n voor economie en veiligheid.

Dollardal

Sinds 1989 gaat het bergafwaarts met de export. “Na het instorten van het Bretton Woodssysteem, de anarchie van de jaren zeventig en de schuldencrisis van de jaren tachtig ontstond een dominerend handelspatroon, waarbij vooral Japanse en Chinese goederen werden omgeruild voor dollars.”
Door het instorten van de markt voor Informatica Technologie was het niet meer vanzelfsprekend om dollars te beleggen in de VS en “kreeg het handelstekort gezelschap van een begrotingstekort.” Door de wanverhouding tussen particuliere investeringen en bezuigingen is het einde daarvan niet in zicht. Terwijl er gewacht wordt op de opkomst van een ‘nieuwe economie’ is het Amerikaanse beleid nu vooral gericht op waardedaling van de dollar [3]. Toch zal de muntwaarde nooit de lage productiekosten in AziÃ« kunnen compenseren, evenmin kan het aanjagen van de Europese economie de Amerikaanse export redden.

(Nog) geen alternatief

Volgens Galbraith is een echte dollarcrisis echter nog niet zicht, omdat er nog geen alternatief is voor de “Amerikaanse veiligheidsgaranties en de daarbij behorende voorkeursbehandeling van de dollar.” De VS en EU kunnen dit niet onderling oplossen en de reserves van China en Japan kelderen zodra ze “uit de dollar stappen.” Hij gebruikt de beeldspraak van vier sumoworstelaars in een vertrek zonder uitgang: ze hebben geen van allen belang bij paniek. Ondertussen probeert Het rente-beleid van Fed-voorzitter Greenspan is gericht op het instandhouden van de dollarreserves, een beleid dat ten koste zal gaan van het bankwezen en de Amerikaanse binnenlandse economie.

IdeeÃ«n voor andere strategieÃ«n

De VS zouden moeten inzien dat de ‘rest van de wereld’ niet meer mee wil betalen aan de kosten van de Amerikaanse ‘veiligheidsbelangen’. Waartoe hebben de EU en Japan een ‘nucleaire paraplu’ nodig? Is de strategische rivaliteit met China nog te rechtvaardigen?

Op de lange duur moeten de VS onafhankelijk worden van energietoevoer van buiten. Dat is een economische en geostrategische noodzaak. Dit kan juist een stimulans betekenen voor Amerikaanse beleggingen in de ontwikkeling van een nieuwe technologishe ontwikkeling.

Er moet meer evenwicht komen in de handelsrelaties door het struktureel ontwikkelen tot stabiele afzetmarkt van die gebieden waar de VS, EU, Japan en China veel invloed doen gelden, namelijk Latijns-Amerika, Afrika en de rest van AziÃ« [4].

Het privatiserings- en pensioenbeleid van Bush leidt zeker tot vergroting van het begrotingstekort. Verkleining van het begrotingstekort is op zich staand echter geen remedie voor de problemen en impliceert niet de terugkeer van de lage rentestand. Het was niet de lage rente die een economische opleving tot gevolg had in de jaren negentig (‘de nieuwe economie’); het was de misplaatste veronderstelling dat de IT Revolutie eeuwigheidswaarde had en dat het aantrekken van kapitaal niet meer zou stoppen.

Noten:
[1] “Bush zet druk op aanpassing pensioenen,” Financieel Dagblad van 17 december 2004
[2] “Galbraith: VS kampen vooral met tekort aan visie – Streven van Washington naar een steviger greep op olietoevoer is een heilloze weg,” door Rik Winkel, Financieel Dagblad van 20 december 2004 . James Galbraith is hoogleraar aan de universiteit van Texas (Austin) en is de zoon van de beroemde econoom John K. Galbraith, ondermeer bekend van het boek “The Great Crash 1929”.
[3] McKinsley ondervroeg 16500 bestuurders van ondernemingen uit 148 staten over hun verwachtingen van 2005: de zwakke dollar, instabiele olieprijzen en geopolitieke onzekerheid hebben het vertrouwen in de wereldeconomie danig geschaad, vooral in de ontwikkelde Aziatische staten. En veertig procent van de ondervraagden denkt dat de herverkiezing van Bush een negatief effect zal hebben op handelsliberalisering. Uit: “The McKinsey Global Survey of Business Executives, November 2004,” in McKinsey Quarterly van 16 december 2004.
[4] De WTO-leiding geeft zelfs aan, dat de VS niet meer de “belangrijkste motor van de groei van de wereldeconomie zijn en dat het stimulerende effect dat uitging van de hoge Amerikaanse uitgaven begint weg te vallen.” Secretaris-Generaal Panitchpakdi zegt zich zorgen te maken over de “enorme tekorten op de Amerikaanse begroting en handelsbalans” en de kans dat de instabiele financiÃ«le situatie in de VS leidt tot “protectionistische reflexen.” Ontwikkelingslanden worden opgeroepen zich meer te gaan richten op het aanzwengelen van hun binnenlandse vraag… Uit: “WTO waarschuwt voor te grote afhankelijkheid van exportgroei,” Oneworld, 17 december 2004.

J) Meer over strijd tegen privatisering van waterdiensten

In WTO.ZIP nr 49 werd verslag gedaan van het referendum in Uruguay dat de privatisering van waterdiensten daar tegen moet houden. Begin december 2004 verscheen er een artikel in het tijdschrift La Chispa nr 307 dat uitgebreid de ‘watersituatie’ beschrijft in de andere landen van het Latijns-Amerikaanse continent. Het artikel gaat in op de politieke druk de gevolgen en het verzet en is getiteld: “Diefstal van openbaar water – de strijd om water in Latijns-Amerika” (samenvatting op: noticias.nl).
Het betreft een ingekorte vertaling van een artikel van Maude Barlow en Tony Clarke uit NACLA nr 38 nr 1 (van juli/augustus 2004).
Van beide auteurs is dit jaar bij Lemniscaat het boek Blauw Goud verschenen dat de wereldwijde strijd tegen waterprivatisering beschrijft.

Colofon
Nieuwsbrief over ontwikkelingen rondom Wereld Handels Organisatie WTO en de Europese Unie. Het is een initiatief van de Werkgroep Globalisering Delft-Den Haag. Aan dit bulletin hebben meegewerkt: Rob Bleijerveld, Stijn Oosterlijnck, Myriam vander Stichele, Wim Dierckxsens, Tijn van Beurden, Renate Ebner en Chris Peeters. Stuur mededelingen, copy of reacties naar:
Nieuwsbrief WTO.ZIP (en meer over globalisering) is te vinden op https://www.globalinfo.nl, op http://www.indymedia.nl en op http://www.stelling.nl/trouble. Voor een gratis email-abonnement, mail naar

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Rob Bleijerveld/WTO-zip.)