WSF 2007: Een schets vanuit Kenia

Vorig jaar waren er drie decentrale WSF's (in Caracas (Venezuela), Bamako (Mali) en
Karachi (Pakistan) (zie: http://www.wsf2006.org/). Nu is
er dus weer een centrale.

Onderstaand artikel is van Onyango Oloo, coördinator
van het Keniaans Sociaal Forum. Het originele stuk is hier te vinden

Sociale
bewegingen vast van plan hun aanwezigheid op het WSF door te drukken

Sociale
bewegingen in Kenia "willen zien dat het WSF omgevormd wordt in een ruimte
om zich te organiseren en mobiliseren tegen de smerige krachten van internationaal
financieringskapitaal, neoliberalisme en al hun lokale neokoloniale en
tussenhandels-collaborateurs," schrijft Onyango Oloo. Of dit ook zal
lukken, is een praktische kwestie die komende januari uitgetest zal kunnen
worden.

De klok
tikt. Met nauwelijks nog een maand te gaan voordat het 6e Wereld Sociaal Forum
(WSF) begint, zetten sociale bewegingen in Afrika en elders op de wereld een
tandje bij om hun aanwezigheid kenbaar te maken in de Keniaanse hoofdstad waar
het jaarlijkse evenement gepland is van 20 tot 25 januari.

Er is
zeker een vlaag activiteiten te zien in het gastland zelf. Einde november kwam
een bonte verzameling organisaties en bewegingen bijeen die verschillende
minderheden en veehoedersgroepen vertegenwoordigden, in het Kenyatta International
Conference Centre om de week van de veehoeders te vieren. Anders dan bij vorige
keren, was de versie van 2006 speciaal gewijd aan het opbouwen van steun en
mobiliseren voor het WSF. Ontevreden met hun stereotiepe beeld als culturele
artefacten, gebruikt om buitenlandse valuta op te trommelen uit het toerisme,
besloten de Maasai, Samburu, Turkana, Rendille, Pokot, Yiaku, Njemps,
Ogiek, El Molo en andere gemarginaliseerde groepen (velen onder hen uit het
historisch verwaarloosde en systematisch verarmde Noorden van Kenia) dat ze de
ruimte die het WSF bood zouden gebruiken om thema's naar voren te brengen die
voor hun leven veel belangrijker zijn.

Onder die thema's bevinden zich de land-wetten uit
koloniale tijd en beleid dat hun gemeenschappen heeft onteigend; het effect van
mijnbouw en ontginning op milieu en leefomstandigheden; discriminerend beleid
door achtereenvolgende regeringen dat zorgde voor de koppige instandhouding van
prekoloniale armoede en onderontwikkeling; de arrogante veronachtzaming van
zorgen die opgeworpen werden door (bijvoorbeeld) Samburu vrouwen die jarenlang
verkracht werden door Britse soldaten die daar militaire oefeningen hielden;
voorstellen voor het beëindigen van conflicten en het creëren van
omstandigheden voor duurzame groei; de rol van jongeren; aanhoudende spanningen
met binnentrekkend boeren en inheemse Keniaanse tussenhandelaar-zakenmannen die
duizenden hectares land innemen terwijl de veehoeders en minderheden het
doelwit zijn van staatsterreur, ontruimingen en aanklachten, en andere
gerelateerde zorgen.

Het WSF
2007 zou ook kunnen dienen als gelegenheid om recente overwinningen te vieren
van sommige gemarginaliseerde groepen. Zo haalden de San in Botswana de
voorpagina's in de hele wereld nadat in december 2006 een rechtbank oordeelde
dat ze gelijk hadden in hun klacht dat ze onrechtmatig van hun voorouderlijk
land gedwongen waren door de regering en dat ze het recht hadden om terug te
keren naar hun woonplek in de Kalahari woestijn. Met dat besluit hijgend in de
nek, besloot een andere rechtbank, dit keer in Kenia, dat de Njemps minderheid
het recht had op een eigen parlementaire vertegenwoordiger, gezien de jaren van
uitsluiting en marginalisatie door de achtereenvolgende Keniaanse regeringen,
zowel in de koloniale tijd als daarna.

De
andere zijde van de medaille is dat de leden van de Digo-gemeenschap aan de
kust van Kenia ziedend zijn nadat een hooggerechtshof uitspraak deed in het
voordeel van mijnbouwbedrijf Tiomin (gevestigd in Toronto) en tegen zeven
lokale boeren die weigerden te accepteren dat ze slechts een schamele
compensatie zouden krijgen van het bedrijf voor het verplaatsen van leden van
de gemeenschap van een plek waar titanium ontgonnen moet worden. De rechtbank
oordeelde ook dat de Keniaanse regering door mag gaan met het verdrijven van
alle boeren die zich tegen de compensatie keren. De Tiomin-zaak vormt een baken
die geleid heeft tot nationale en internationale coalities en
solidariteitscampagnes die activisten uit Kenia, Canada, de VS, Italië en andere
delen van de wereld verenigt.

Ook de
Yiaku-mensen zijn zeer actief geweest met plannen voor het World Social Forum
2007. Ze hebben tenminste twee vertegenwoordigers in het Organiserend Comité en
zijn actief binnen de Sociale Mobilisatie Commissie.

Zij
hebben een unieke zaak op het gebied van culturele overleving: in de jaren 1930
werden ze gedwongen geassimileerd in de grotere Maasai-groep en gedurende
tientallen jaren zijn ze hun taal kwijtgeraakt zodat nu nog maar tien mensen
(meest bejaarden) in de Yiaku-taal kunnen communiceren. Momenteel zijn ze
weggestopt in het binnenste van het Mukogodo-woud aan de rand van Nanyuki-stad
in het district Laikipia in centraal Kenia. Maar in hun vastbeslotenheid om te
blijven vechten voor zelfbeschikking, hebben ze zich verenigd met andere
gemarginaliseerde en met uitsterven bedreigde volken in Afrika en in de wereld
en ze zullen ongetwijfeld indrukwekkende getuigenissen delen tijdens het
evenement in januari.

Bewoners
van de zogenaamde “mitaa ya mabanda” of informele nederzettingen in
Kenia – van de uitdijende krottenwijken van Kibera en Mathare tot de minder
bekende Huruma, Korogoacho, Mukuru, Konedel, Chaani en andere sloppenwijken,
zitten midden in het gebeuren. Het Kutoka netwerk werkt nauw samen met deze gemeenschappen
om te zorgen voor een massale aanwezigheid van bewoners van deze wijken op het
WSF 2007. Een van de hoogtepunten van hun activiteiten zal een marathon zijn
die z'n weg slingert van de krotten van Nairobi naar het historische Uhuru
Park, de plek waar de openings- en sluitingsceremonies gehouden zullen worden.

Straatventers, die de meest recente slachtoffers zijn van
gemeentelijke bestuur en staatsterreur in de Keniaanse hoofdstad, organiseren
zich ook om deel te nemen. Ten dele doen ze dit om de beeldvorming van de media
tegen te gaan dat ze niet meer zijn dan een stel boeven die samenwerken met
georganiseerde criminelen om het zakencentrum van Nairobi onveilig te maken.

Vrouwen in Afrika en over de wereld zijn druk bezig om
hun aanwezigheid op het WSF 2007 te organiseren in samenwerking met het in
Nairobi gebaseerde FEMNET en de in Kampala gevestigde AWEPON, waarbij ze heel
bewust aanhaken bij vergaderingen als de Feministische Dialogen om een
effectieve deelname door vrouwen te verzekeren.

De
Keniaanse vakbeweging betrad het WSF-proces tamelijk laat in september 2006 en
vond zijn weg na wat struikelingen. Eerst was er een grote strijd rond de term
"recht op fatsoenlijk werk" dat ingevoegd werd in de centrale
richtlijnen van het WSF 2007, omdat wat WSF-veteranen bezwaar hadden tegen het
invoeren van een specifieke campagne van de ILO in een breed platform zoals het
WSF. Uiteindelijk werd er een compromis bereikt en werd de term overgenomen na
hevige discussies achter de schermen.

Meer
recentelijk werd op een persconferentie die georganiseerd was door de leiding
van de Keniaanse vakbeweging, onterechte beschuldigingen aan het secretariaat
van het WSF 2007 geuit, die kwaad bloed zetten, maar wat ook weer weggepoets
werden na een persoonlijke ontmoeting tussen de twee kampen.

Zelfs
al voor de aankomst van COTU (de Keniaanse Vakbondsfederatie) op de WSF-scene,
waren arbeiders en hun problematiek terdege deel van het WSF-proces met Zuid
Afrika's COSATU als lid van de Internationale Raad van het WSF en OATUU
(Organisatie van Afrikaanse Vakbonds Eenheid, vert.)-leider Hassan Sunmonu een
van de meest bekende aanwezigen op bijeenkomsten van het Afrikaans Sociaal
Forum. Elders op de wereld zijn organisaties als de Canadese Canadian Labour
Congress en andere vakbondsgroepen al vanaf het begin ondersteuners van het
WSF-proces.

In
Kenia hebben organisaties als de Kenia Human Rights Commission (KHRC) lange
tijd gewerkt aan het naar voren brengen van de problematiek rond export
processing zones (EPZ), loonslaven en werkers op bloemenfarms. De KHRC heeft
onlangs een internationaal forum georganiseerd voor vakbondsactivisten uit
Thailand, Indonesië, Zuid-Afrika, Uganda, Tanzania, Kenia en andere delen van
de wereld, om te praten over de thema's die arbeiders naar het WSF 2007 zouden
willen brengen.

De
Kenya Land Alliance, een van de oprichtende leden van het Keniaans Sociaal
Forum en lid van het WSF 2007 Organiserings Comité, heeft het afgelopen jaar
boeren, krakers, vissers, veehoeders en andere mensen uit het platteland
gemobiliseerd om hun problematiek betreffende land en levensonderhoud naar het
WSF te brengen. De KLA heeft materieel en anderszins regionale forums
ondersteund, zoals het Coast Social Forum en het Central Social Forum.

Andere
dynamische organismes in het Organiserend Comité van het WSF 2007, zoals het
Shelter Forum, Citizens Assembly en Haki Jamii hebben ontheemden gemobiliseerd,
stedelijke bewoners, armen, jongeren etc. opdat ze sociale en economische
problemen verwoorden en alternatieven suggereren.

Op
wereldschaal heeft de World Assembly of Social Movements een serie
bijeenkomsten en uitwisselingen gehouden over hoe de WSF-ruimte het best benut
kan worden om sociale bewegingen te versterken. Op continentaal niveau, zijn de
Khanya College uit Zuid Afrika en de pas gevormde Sankara Centre voor Social
Movements in Kenia vastbesloten om ervoor te zorgen dat WSF 2007 een
gelegenheid zal zijn om te netwerken en gezamenlijke acties te ontwerpen met
andere sociale bewegingen in de wereld.

In
dezelfde sfeer zal een initiatief dat voortkomt uit Azië en Afrika prominent
aanwezig zijn op de WSF-bijeenkomst in Nairobi, als activisten uit die twee
enorme continenten elementen zullen definiëren voor Aziatisch-Afrikaanse
solidariteit. Eenzelfde proces is in ontwikkeling met Latijns Amerika en
Afrika.

Op het
formele organiserende niveau zijn al deze initiatieven, ontmoetingen en
voorstellen geconcretiseerd in een besluit van de Internationale Raad van het
WSF (ondersteund door het lokale organiserende comité en het Afrikaans Sociaal
Forum) om de vierde dag van het WSF-evenement (24 januari) te besteden aan het
bestendigen van gezamenlijke acties en campagnes, gedeeltelijk om voortdurende
kritiek en waarnemingen het hoofd te bieden dat na verloop van jaren het WSF
weinig meer voorstelt dan een praatgebeuren.

Met nog
maar enkele weken te gaan voor het WSF 2007-evenement plaatsvindt, is duidelijk
dat het WSF-proces zelf ideologisch betwist terrein is. Sommige meer
activistische types strijden ervoor dat het WSF-evenement verder komt dan hun
beeld van een jaarlijkse jamboree van NGO's met hun usual hoge pieten suspects
die van het ene seminar naar de andere workshop fladderen voordat ze
terugvliegen naar hun veilige civil society nestjes.

Sociale
bewegingen, waaronder tientallen in Kenia, willen zien dat het WSF omgevormd
wordt in een ruimte om zich te organiseren en mobiliseren tegen de smerige
krachten van internationaal financieringskapitaal, neoliberalisme en al hun
lokale neokoloniale en tussenhandel-collaborateurs.

Of dit
gerealiseerd kan worden is een praktische kwestie die komende januari in
Nairobi uitgetest zal worden.

(Onyango
Oloo is Nationale Coördinator van het Keniaans Sociaal Forum. Hij schrijft hier
op persoonlijke titel. Reacties naar editor@pambazuka.org of online naar www.pambazuka.org)

Website
WSF: http://www.wsf2007.org/ en praktisch voor het programma: http://www.wsfprocess.net/