Ga naar de inhoud

Uitbreidingsplannen van olie- en gasindustrie zijn aanval op een ‘leefbare planeet’

De fossiele brandstofgiganten voeren hun winning op, dat blijkt uit nieuwe gegevens die aantonen dat die industrie drie keer zoveel planeet-verwarmende verontreinigingen heeft uitgestoten dan ze beweert.

9 min leestijd

(Door Kenny Stancil, van Common Dreams, november 2022, Nederlandse vertaling door Tijn van Beurden/Globalinfo.nl (die graag donateurs heeft) foto Gastivists Collective, Flickr CC2.0)

Volgens een analyse die donderdag is gepubliceerd op de COP27-vergadering van de Verenigde Naties in Egypte, zijn olie- en gasbedrijven op grote schaal bezig om de productie van vuile energie de komende jaren te verhogen, ondanks herhaalde waarschuwingen dat nieuwe fossiele brandstofprojecten niet sroken met het voorkomen van klimaat rampen.

“De olie- en gasvoorraden in de grond houden, is absoluut het minimale wat we moeten doen om 1,5° C haalbaar te houden.”

Het nieuwe rapport van de Duitse non-profitorganisatie Urgewald en 50 NGO-partners, dat aan de kaak stelt dat “een industrie die bereid is een leefbare planeet op te offeren”, stelt dat de overgrote meerderheid van de olie- en gasbedrijven in de wereld van plan is de winning van fossiele brandstoffen in de komende jaren op te schalen, nadat ze sinds 2020 gezamenlijk $ 160 mrd aan exploratie hebben besteed.

Geen van deze investeringen stemt overeen met de blauwdruk van het Internationale Energieagentschap (IEA) voor het bereiken van de netto nul-uitstoot in 2050, een belangrijk onderdeel voor het bereiken van de doelstelling van het Verdrag van Parijs om de opwarming van de aarde te beperken tot 1.5° C boven de pre-industriële niveaus— boven die grens zullen er voor miljoenen mensen steeds dodelijkere gevolgen zijn, vooral voor mensen in arme landen die het minst aan de crisis bijdroegen.

Het IEA heeft in zijn rapport van mei 2021 duidelijk gemaakt dat er geen nieuwe olie- en gasvelden kunnen worden geëxploiteerd als de wereld een klimaatramp wil vermijden. Maar volgens Urgewald zijn 96% van de upstream fossiele brandstofbedrijven (655 van de 685) van plan hun activiteiten uit te breiden, en zijn de korte termijn uitbreidingsplannen sinds vorig jaar met twintig procent gestegen.

Volgens Urgewald nemen 512 van deze bedrijven momenteel “actieve stappen om vóór 2030 230 miljard barrels of oil equivalent (bboe) (*1) aan niet-aangesproken hulpbronnen in productie te brengen.”

Als deze fossiele brandstoffen uit de grond worden gehaald en verbrand, zal aan het eind van dit decennium nog eens 115 miljard ton koolstofdioxide in de atmosfeer terecht komen. Dat is 30 keer de hoeveelheid broeikasgasemissies die Europa elk jaar genereert.

Het rapport van Urgewald komt één dag nadat Climate Trace in een afzonderlijke analyse onthulde dat de mondiale emissies van olie- en gasproductie tot drie keer hoger zijn dan gemeld.

“Het resultaat van onze berekeningen is werkelijk angstaanjagend,” zei Fiona Hauke, senior olie- en gasonderzoeker bij Urgewald in een verklaring. “De korte termijn uitbreidingsplannen van olie- en gasbedrijven zijn niet in overeenstemming met de door de IEA voorgestelde CO2 neutrale koers. “De olie- en gasvoorraden in de grond houden, is absoluut het minimale wat we moeten doen om 1,5° C haalbaar te houden.”

Zoals in het rapport wordt aangegeven, zou zelfs “als de olie- en gasindustrie haar productie uit 2021 van 56.3 bboe gewoon zou handhaven, dat alleen al het ons nog resterende koolstofbudget binnen 15,5 jaar opgebruiken.”

Urgewald ontdekte dat iets meer dan een dozijn bedrijven, waaronder Saoedi-Aramco, ExxonMobil, TotalEnergies, Chevron en Shell, verantwoordelijk zijn voor meer dan de helft van de korte termijn uitbreidingsinspanningen van de sector. (zie bijgaande tabel, waarin de bedrijven staan die verantwoordelijk zijn voor meer dan 50 % van de korte termijnexpansie).

urgewald fossil fuel expansion

Maar “olie- en gasbedrijven plannen niet alleen een snelle ontwikkeling op korte termijn,” volgens het rapport. “Door hun enorme opbouw van nieuwe infrastructuur voor fossiele brandstoffen dreigt de wereld richting hoge emissies op te gaan”, op een moment dat de mogelijkheden snel afnemen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen en de ergste effecten van de klimaatcrisis te vermijden.

Fossiele brandstofgiganten, vooral die in de VS, konden profiteren van de chaos op de mondiale energiemarkt, die werd veroorzaakt door de Russische invasie van eind februari in Oekraïne, en, zo gaat het rapport verder, ze investeerden hun recordwinsten in verhoging van de fracking-productie en de LNG-exportcapaciteit.

“De huidige midstream-uitbreidingsplannen zullen de exportcapaciteit voor vloeibaar aardgas (LNG) wereldwijd meer dan verdubbelen, en nieuwe mega-pijplijnprojecten zoals de Trans-Sahara-pijpleiding zouden zich over hele continenten en daarbuiten uitstrekken,” aldus het rapport.

Bijna 20% van de LNG-invoerterminals die in ontwikkeling zijn, bevinden zich in Europa, dat vooral zwaar is getroffen door de stijgende energieprijzen, maar vloeibaar gas is een “foutieve oplossing”, waarschuwde Lucie Pinson van Reclaim Finance.

“De nieuw geplande projecten zullen te laat komen om de energiecrisis in Europa op te lossen,” volgens Pinson. “Ze zullen ons naar een koolstofintensieve toekomst leiden, en een risico van vervroegde investeringsafschrijvingen met zich meebrengen. Particuliere financiële instellingen moeten de verantwoordelijkheid die zij hebben onderkennen, en hun steun aan nieuwe fossiele infrastructuurprojecten intrekken.”

Urgewald en zijn partners hebben 289 bedrijven geïdentificeerd die nieuwe olie- en gaspijpleidingen of LNG-terminals bouwen.

“Vanaf 2022 zijn nieuwe LNG import- en exportterminals met een totale capaciteit van 1.391,5 miljoen ton per jaar gepland of in ontwikkeling,” stelt het rapport. De toename van de LNG-exportcapaciteit zou, indien volledig gebruikt, bijna tweemaal zoveel vrijkomende broeikasgassen per jaar veroorzaken als alle kolencentrales in Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Europa en Afrika samen.”

De bevindingen van Urgewald zijn gebaseerd op haar Global Oil & Gas Exit List (GOGEL), een database die 901 bedrijven omvat die verantwoordelijk zijn voor 95 % van de mondiale olie- en gasproductie. Eerder dit jaar werden GOGEL-gegevens gebruikt om tientallen ‘koolstofbom’-achtige olie- en gasprojecten te onthullen die de giganten van de fossiele brandstoffen van plan zijn te realiseren, ten koste van de mensheid.

“De onverantwoordelijke en domme hebzuchtige uitbreidingsplannen van olie- en gasbedrijven vernietigen lokale gemeenschappen en hele ecosystemen.”

De onlangs bijgewerkte GOGEL-gegevens werden gepresenteerd op COP27, waar António Guterres, de Secretaris-generaal van de V.N., waarschuwde: “we zijn op een snelweg naar de klimaathel met onze voet nog steeds op het gaspedaal.”

Twee weken geleden publiceerde de V.N. een reeks rapporten, waarin werd gewaarschuwd dat er “geen geloofwaardige alternatief voor de 1.5° C bestaat’ en dat alleen “urgente systeem-brede transformatie” de 50% daling van de mondiale emissies kan bereiken, die in 2030 nodig is om een catastrofale temperatuurstijging van 3° C tegen het einde van de eeuw te vermijden.

Zoals uit de nieuwe analyse van Urgewald blijkt, zijn de alternatieve kosten (*2) van verdere investeringen in de fossiele brandstoffenindustrie in de olie- en gasproductie enorm.

“Als de mondiale exploratie-uitgaven sinds 2020 waren gericht op de energietransitie, dan zou de windcapaciteit van de VS in 2019 op het land, bijna zijn verdubbeld,” merkt het rapport op. “Egypte, het gastland van COP27, is het perfecte voorbeeld van de volledige ontkoppeling tussen de noodzakelijke actie en de realiteit ter plaatse. Vijfenvijftig bedrijven zoeken naar nieuwe olie- en gasbronnen in heel Egypte, terwijl de regeringen van de wereld in Sharm El-Sheikh samenkomen om de klimaatcrisis aan te pakken.”

Eerder deze week heeft Guterres de dubbelhartige aard van veel klimaatbeloftes van ondernemingen veroordeeld, hij stelde dat de “zogenaamde ‘CO2 neutrale toezeggingen’ (‘net zero pledges’) die de kernproducten [kolen, olie, gas] niet uitsluiten, onze planeet vergiftigen. Het is verwerpelijk om verzonnen ‘CO2 neutrale’ beloftes te gebruiken om de enorme expansie van fossiele brandstoffen te verdoezelen. Die giftige cover-up zou onze wereld over de rand van het ravijn kunnen duwen.”

Volgens Katrin Ganswindt, de fossiele brandstoffen campagnevoerder van Urgewald, hebben “Meer dan twintig Europese banken, verzekeraars en investeerders veelbelovend olie- en gasbeleid gepubliceerd” sinds de lancering van GOGEL, acht daarvan wijzen openlijk naar de database. “Maar honderden financiële instellingen moeten nog steeds strikte, op wetenschap gebaseerde uitsluitingscriteria vaststellen voor olie- en gasbedrijven waarvan de uitbreidingsplannen niet in overeenstemming zijn met 1.5° C.”

“Deze olie- en gasbedrijven gokken tegen onze collectieve toekomst,” zei Ganswindt. “Hun gedrag leidt ook tot een hoog economisch risico, voor geldschieters en henzelf. Een financiële instelling die zijn ‘CO2 neutrale’ verplichtingen serieus neemt, kan geen financiering bieden aan bedrijven die roekeloos omgaan met ons klimaatbudget.”

Vorige week drongen progressieven er bij het Amerikaanse ministerie van Financiën op aan om in te grijpen, nadat een onderzoek naar de CO2 neutrale beloftes van de financiële sector aantoonde, dat de klimaatdoelstellingen en het beleid van de zes grootste Amerikaanse banken ver achterblijven bij wat nodig is om een bewoonbare planeet te behouden. Op woensdag bleek uit een ander onderzoek dat grote Amerikaanse banken verantwoordelijk zijn voor een derde deel van de olie- en gas uitbreidingsprojecten die momenteel aan de gang zijn.

Zoals het nieuwe rapport van Urgewald stelt: “Over de hele wereld, van Oeganda tot de Filipijnen, roepen lokale gemeenschappen en activisten olie- en gasbedrijven ter verantwoording voor hun roekeloze uitbreidingsplannen.”

Omar Elmawi, de algemeen directeur van de Moslims for Human Rights en coördinator van de campagne om de EACOP-pijpleiding te stoppen, zei dat “de onverantwoordelijke en domme hebzuchtige uitbreidingsplannen van olie- en gasbedrijven, lokale gemeenschappen en hele ecosystemen vernietigen.”

“Ze leiden tot vervolging, migratie en allerlei vormen van milieuschade en sociale schade,” vervolgde hij. “Afrikanen willen dit niet. We eisen de toegang tot energie én een rechtvaardige transitie die hernieuwbare energie kan leveren. En we wijzen het vooruitzicht van een nieuwe kolonialistische plundering van onze natuurlijke hulpbronnen door hebzuchtige olie- en gasbedrijven die regeringen corrumperen en hele landen in chaos gooien, met kracht af.”

“Afrika verdient beter,” voegde Elmawi toe. „Onze planeet verdient beter.”

———–

Noten:

*1)  Een boe is de genormaliseerde verbrandingswarmte van een vat ruwe olie. Bron: Wikipedia.

*2) Alternatieve kosten, ofwel opportuniteitskosten zijn de kosten van een economische keuze uitgedrukt in termen van de beste gemiste kans: het waardeert de niet gerealiseerde opbrengst van het best mogelijke alternatief ten opzichte van de uiteindelijk genomen beslissing. Bron: Wikipedia.