Trekt de Europese Commissie ten strijde aan de zijde van Robin Hood tegen de dominantie van de financiële markten?

(Origineel op website Attac-Vlaanderen)

Het eerste positieve is dat 12 jaar na de oproep van Ignacio Ramonet, toenmalig hoofdredacteur van Le Monde Diplomatique, “Ontwapen de markten”, waarin hij een oproep deed om de aloude Tobintaks, vanonder het stof te halen waar hij beland was en te gebruiken om de financiële markten te reguleren, de moordende speculatie af te remmen en ook nog eens financiële middelen te genereren voor de herverdeling van mondiale publieke goederen, er een uitgewerkt voorstel is vanuit de Europese Commissie, ondersteund door het Europees Parlement, om een taks op financiële transacties te organiseren.

Dat betekent ook dat de sociale bewegingen, vakbonden en NGO’s die de Tobintaks en soms de Robin Hood Taks en de voorbije jaren de FTT (Financiële Transactie Taks) verdedigd hebben en er ook volop voor gegaan zijn nu al een overwinning hebben geboekt. Een overwinning op het defaitisme en het cynisme, maar ook op de macht en dominantie van de financiële industrie, geruggesteund door een geoliede en invloedrijke lobbymachine. We hebben al hun ideologische, politieke en technische tegenargumenten in de loop der jaren op losse schroeven gezet.

Sinds tien jaar mobiliseert een brede beweging zich internationaal om het invoeren van een belasting op de internationale financiële transacties te vragen. Het verzet tegen die Tobintaks kwam even snel op gang. Financiële kringen probeerden te bewijzen dat de belasting technisch niet uitvoerbaar is, een veel te zware bureaucratische inspanning zou vergen en de financiële markten hun soepelheid zou doen verliezen. Al deze bezwaren kunnen makkelijk worden weerlegd. Het verzet moet dan ook gezien worden als een klassieke angst voor belastingen, zoals dat ook honderd jaar geleden met de gewone inkomensbelastingen het geval was.

De huidige crisis die de wereld heeft getroffen is zo diep dat talrijke fanaten van de deregulering en de financialisering van de economie hun verbeelding pijnigen om de bressen die ze zelf hebben geslagen weer te dichten. De ommekeer van rechtse regeringsleiders zoals Sarkozy en Merkel, maar ook de bocht van Barrosso en de Europese Commissie, illustreert de impasse waarin de neoliberale politiek verstrikt is geraakt te midden de Europese schuldencrisis. Alhoewel de mondiale sociale bewegingen de strijd nooit hebben gestaakt, en tussen de minimale ups vooral veel downs moesten incasseren, is het vooral de enorme publieke schuldenberg die de redding van de private banken heeft nagelaten bij vele nationale overheden, waardoor sociaal beleid wordt afgeknepen, die de taks heeft omhoog gestuwd de voorbije jaren.

Zij, en de andere politieke leiders, staan enerzijds oog in oog met een steeds luider klinkende afkeer van de publieke opinie tegenover de bonussencultuur van bankiers en managers, een publieke opinie waarvan een steeds groter deel ook twijfelt aan de “weldaden” van het kapitalisme. Anderzijds worden zij geconfronteerd met aan de ene kant een steeds verder uitdijende private rijkdom en aan de andere kant steeds hogere publieke schulden, de gaten in de begrotingen geslagen door de redding van de bankensector door de overheden, terwijl zich aan de horizon steeds nieuwe sociale catastrofes aandienen (Ierland, Griekenland, Portugal, Spanje,.Italië).

Hoe kunnen zij de komende besparingsrondes in de sociale zekerheid en publieke diensten aan hun bevolkingen verkopen?

Door nu volop de kaart te trekken van de “morele” strijd tegen de graaicultuur van bankiers en aanverwanten (“de financiële markten moeten nu ook hun verantwoordelijkheid nemen” is de diplomatieke versie van de populaire slogan “fuck the bankers”) gaan ze met tegenzin over tot regulering van die speculatieve graaicultuur door een politieke regulering van de financiële markten zelf. Toch zijn het diezelfde regeringen die het economisch bestuur van diezelfde EU promoten (het “six-pack” dat nu goedgekeurd is door het EP) om de overheden te dwingen binnen de krijtlijnen van de neoliberale politiek ingeschreven in de Grondwet en te onderwerpen aan de budgettaire orthodoxie waardoor de sociaaldemocratische verzorgingsstaten verder ontmanteld worden.

Na het Europees Parlement nu ook de Europese Commissie

Een Europese taks op financiële transacties (FTT of Financiële Transactie Taks), uitgezonderd de transacties op de wisselmarkten, zou vanaf 1 januari 2014 in voege kunnen treden, aldus een ontwerp van tekst van de Europese Commissie, voorgesteld tijdens de State of the Union door Europees voorzitter Barrosso aan het Europees Parlement.

De taks op financiële transacties is een omzetbelasting voor de financiële markten. Ze moet op deviezen, aandelen, obligaties, vreemde valuta, handel in afgeleide producten (waaronder futures en opties met betrekking tot aandelen, renteproducten, valuta en contracten met bepaalde tijdslimiet) worden toegepast en op alle markttransacties die met minnelijke schikking gepaard gaan. De taks zou beperkt worden tot transacties op de financiële markten.

Transacties door gewone consumenten (zoals de betalingen van handelswaar, de betaling van lonen en stortingen naar het buitenland) zouden niet aan de FTT onderworpen worden; evenmin de kortetermijnleningen tussen banken, noch de bankverrichtingen).

Binnen de Eurozone

Volgens het document waarin de taks werd voorgesteld, dat reeds via het agentschap Reuters een week eerder gelekt was, zouden transacties die buiten Europa gebeuren eveneens belast worden indien er een financiële instelling van het ‘oude continent’ bij te pas komt, dit om kapitaalvlucht te vermijden. Zoals de sociale bewegingen altijd verdedigd hebben tegenover de tegenstanders zoals de financiële lobbygroepen, zal de taks echter geen particulieren treffen. De taks zal ook niet toegepast worden op transacties van de overheidsschuld op de primaire markt evenals niet op de uitgifte van aandelen op de beurs.

De taks zou onmiddellijk vereffend worden via de electronische verhandelingsplatforms.

“Transacties van contanten in plaatselijke wisselinstellingen vallen niet binnen het bereik van de taks, wat zo het principe van vrije circulatie van kapitalen beschermt” volgens het voorstel dat Aldirgas Semeta, de Europese commissaris bevoegd voor fiscaliteit. De Commissie heeft gewerkt aan een formule die gebaseerd is op de vestiging in Europa van de financiële instellingen die de taks zouden moeten toepassen, wat op die manier kapitaalvlucht vermijdt. Om die taks uit de weg te gaan zal het niet volstaan dat zo een instelling de transacties buiten Europa doet doorgaan. “Ook transacties die gebeuren via platformen buiten de Europese Unie, zullen wel belast worden indien minstens één instelling vanuit de EU er bij betrokken is” valt er nog te lezen in het document.

Er werd nog geen definitief tarief beslist maar de werkhypothesen van de Commissie gaan uit van een taks van 0.1% op de omzet van aandelen en obligaties, en van 0.01% op de omzet van derivaten. Volgens meerdere voorafgaande schattingen door de uitvoerende macht van de Europese Gemeenschap zou de maatregel jaarlijks tot een heffing van ongeveer 50 miljard Euro kunnen leiden. Ironisch genoeg besteedde James Tobin weinig of geen aandacht aan het inkomen uit deze taks, gezien hij de stabiliteit van de financiële markten belangrijker vond dan ontwikkelingsfinanciering. Anderzijds groeide de geldhandel dubbel zo snel sinds Tobin’s tijd, net zoals het mogelijke inkomen uit een wereldwijde Tobintaks.

Nieuwe tegenstanders van mondiale belastingen?

De taks, bekritiseerd door Jean-Claude Trichet, de voorzitter van de Europese Centrale Bank, en door andere Europese verantwoordelijken omdat zij nieuwe spanningen zou kunnen veroorzaken op de markten nu Europa een periode van financiële turbulenties doormaakt, zal niet gemakkelijk te implementeren zijn. Gezien de weerstand van Groot-Brittannië tegen het project zou men het debat snel moeten toespitsen op een toepassing enkel binnen de Eurozone, een beperking die de steun kreeg van Frankrijk en Duitsland.

“Door Groot-Brittannië er buiten te houden zijn we bereid inkomsten te verliezen maar wint de Unie van de Eurozone aan een politiek symbolische betekenis” aldus een bron betrokken bij de discussies rond die taks.

Maar niet alleen Groot-Brittannië, die alles doet om de City buiten elke vorm van regulering en responsabilisering te houden, zijn er echter nog een pak tegenstanders: Nederland, Polen, Zweden (maar behoort niet tot de Eurozone); Denemarken was tot voor kort een tegenstander, maar sinds de electorale verschuiving van enkele weken geleden waardoor links opnieuw het heft in handen kon nemen, behoren ze tot het kamp van de voorstanders.

Belangrijke landen van de G20 staan er eveneens huiverig tegenover en Timothy Geithner, de Amerikaanse secretaris van de Schatkist, heeft in Wroclaw (Polen) aan zijn Europese collega’s meegedeeld dat de VS niet zinnens zijn zo een taks te heffen. Ook Canada is een notoir tegenstander terwijl BRIC landen zoals China, India en Rusland zeer twijfelachtig zijn. De grootste opkomende industrielanden Brazilië, Rusland, India en China (’BRIC’) zijn het niet eens over het voorstel voor een heffing, omdat zij in een andere economische situatie verkeren. De zogeheten BRIC-landen zien meer in krachtig monetair beleid en willen geen belastingvoorstellen die een verdere groei en ontwikkeling van hun financiële sectoren in de weg zouden kunnen staan. De landen zien een voorstel voor een wereldwijde belastingheffing op banken vanuit de G20 als het instellen van een drempel op verdere economische groei van opkomende industrielanden die concurrentie zou bieden aan de economische positie van de Verenigde Staten en de EU. Ook de president van de Financial Stability Board (een wereldwijde toezichthouder), Mario Draghi, en opvolger van Trichet, verklaarde geen heil te zien in een taks die tot doel heeft het wereldwijde kapitaalverkeer stabieler te maken. Volgens Draghi zijn andere oplossingen denkbaar en geeft een bankentaks, in welke vorm dan ook, alleen indirect een reden tot minder risicovol en speculatief gedrag. Dit zou volgens de president van de toezichthouder directer kunnen en gebaseerd moeten zijn op een striktere, juridische regelgeving.

Naast de City in Londen (en regering Cameron) blijven ook Wall Street en de bank- en financiële lobby.(Europese Banken Federatie) machtige tegenstemmen. En we mogen het “sloperswerk” van het magazine voor de economisce elites The Economist en het dagblad The Financial Times niet vergeten.

Een algemene FTT lijkt op het eerste gezicht aantrekkelijker dan een specifieke transactietaks, en wel om ten minste drie redenen.

Ten eerste: een algemene taks discrimineert geen specifieke soorten markten. Ten tweede: door het enorme volume van de belastingbasis zou de belastingvoet heel laag kunnen zijn en zou de taks toch (heel) aanzienlijke inkomsten opleveren. Ten derde: zo een taks zou stapsgewijs kunnen worden ingevoerd, zodat (een groep) landen die hem willen opleggen, kunnen starten met binnenlandse beurzen, die bijna zonder administratieve kosten kunnen worden belast (het is bijvoorbeeld veel gemakkelijker om een belasting te heffen op transacties op georganiseerde beurzen in vergelijking met transacties op een dealermarkt als de wereldwijde deviezenmarkt). De voorbije dertig jaar hebben financiële innovaties, vooral allerlei afgeleide instrumenten bijgedragen tot een spectaculaire toename van de omzet op alle vermogensmarkten. Tegelijk kenden de wisselkoersen en de prijzen van aandelen en grondstoffen sterke schommelingen. Maar het economisch beleid heeft niet geprobeerd om de wispelturigheid van de prijzen te temperen, bv. door middel van transactietaksen. De toenemende instabiliteit op de financiële markten en de daarmee verbonden crisissen hebben het debat over de voor- en nadelen van financiële transactietaksen een nieuwe impuls gegeven. opnieuw doen oplaaien. Allereerst werd de economische crisis verergerd door de instabiliteit van de aandelenprijzen, de wisselkoersen en de grondstoffenprijzen. Die instabiliteit zou door zo een taks kunnen worden getemperd. Ten tweede is de nood aan fiscale consolidatie als gevolg van de crisis enorm toegenomen. Een FTT zou de regeringen aanzienlijke inkomsten opleveren. Ten derde zouden de remmende effecten van een FTT op de reële economie veel kleiner zijn in vergelijking met andere belastingmaatregelen, zoals een verhoging van de BTW. Aldirgas Semeta verklaarde onlangs: “Op het Europese niveau is er sterke steun, zelfs als enkele lidstaten hun houding nog niet kenbaar maken. Maar iemand moet op mondiaal niveau toch de spits afbijten, en wij moeten onze partners van de G20 wijzen op de mogelijke aanwendingen van de inkomsten uit die taks”.

Volgens een recente opiniepeiling door de Commissie zouden 65% van de Europeanen voorstander zijn van die Tobintaks. De positieve elementen op een rijtje
Onder de positieve elementen vermelden wij:
• Het vestigingsprincipe waardoor ontwijking van de taks kan vermeden worden.
• Het mee opnemen van derivaten en Credit Default swaps (CDS).
• Voor derivaten wordt de notionele waarde gebruikt als basis voor de taxering.
• De taks wordt geheven op het ogenblik zelf van de transactie, wat betekent dat frequent speculeren er door wordt getroffen, in het bijzonder de snel opeenvolgende speculatieve transacties.(high frequency trading is ook het meest speculatief)
• De taks geldt ook voor transfers die gebeuren binnen een financiële groep (bijvoorbeeld van de Deutsche Bank ‘New York’ naar de Deutsche Bank ‘Frankfurt’)
• Alle soorten financiële actoren (banken, speculatieve beleggingsfondsen, verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen, enz. …) worden getaxeerd.

Voor sommigen lijkt de aanvangstermijn in 2014 een positief element en we weten dat ambtelijke en politieke molens trager draaien dan we zouden willen, maar wegens de hoogdringendheid van de mondiale problemen kan er volgens ons niet meer getalmd worden en zou het wenselijk zijn alles in het werk te stellen om vlugger de uitvoering van een taks op financiële transacties te bekomen. De politieke vooruitgang is een belangrijke stap, maar het feest is slechts compleet bij de concrete invoering ervan.

Enkele belangrijke negatieve elementen in het voorstel van de EC

Vooral de vrijstelling van belasting voor het wisselen van munten beschouwen wij als een negatief punt. Frankrijk en Duitsland hadden die wisseltransacties nochtans in hun voorstel opgenomen. Omdat we het regulerend en disciplinerend karakter van een FTT belangrijk vinden moeten we blijvend druk uitoefenen voor het opnemen van de wisseltransacties in de lijst van te belasten transacties. Het tweede belangrijke discussiepunt is het te lage belastingstarief voor derivaten. Terwijl financiële experts aandragen dat derivaten het leeuwendeel van de transacties vertegenwoordigen en dat het de gevaarlijkste instrumenten zijn, zodat met een laag belastingstarief het regulerende effect en de inkomsten zwaar verminderd worden.

Ook de beslissingen met betrekking tot belastingsontwijking zouden aangescherpt moeten worden. Terwijl het versassen van transacties naar jurisdicties waar de taks niet wordt toegepast, zinloos zou zijn gezien het vestigingsprincipe, kan een wettelijke vestiging aldaar ontwijking mogelijk maken. Zo zou bijvoorbeeld een speculatief beleggingsfonds uit Parijs of Frankfurt kunnen verhuizen naar Singapore of naar de VS. Tegen dergelijke ontwijking zou men een boete kunnen opleggen zoals in het Britse zegelrecht het geval is. Verder onderzoek daartoe is nodig.

Een addertje onder het Europese gras

Barroso stelde in 2009 nog in de aanloop naar de G20 van Pittsburgh dat de fondsen die zo verzameld zouden worden kunnen gebruikt worden voor de strijd tegen “de honger in de wereld”, want “dit is een schandaal dat in onze 21ste eeuw plaatsvindt”. Zo een taks zou “Europa ook kunnen helpen om de Millenniumdoelstellingen te realiseren” (doelstellingen van de Verenigde Naties om de arme landen te helpen) of in het beste geval “om te strijden voor meer solidariteit in Europa”. Maar hij voegde er direct aan toe dat zo een taks maar zin heeft als ze “werkelijk wereldwijd wordt opgelegd” en dus de “competitiviteit van Europa niet in het gedrang brengt. Laat me heel duidelijk zijn. Ik zie geen enkel belang in het laten verdwijnen van de financiële diensten uit Europa, uit Londen, Frankfurt of Parijs. Wij zijn de wereldleiders op het vlak van de financiële dienstverlening. Welk nut zou het hebben dit leiderschap aan Dubaï af te staan?” vroeg hij zich af.

Zogezegde voorstanders zoals de vroegere Britse premier Brown en tot vorig jaar ook Barrosso verklaarden steeds dat een FTT alleen zin had wanneer die “mondiaal” werd geheven. Dat is natuurlijk het kind direct verdrinken want mondiaal maakt een belasting op financiële transacties weinig of geen kans op dit ogenblik. Daarom gebruiken ook tegenstanders zoals de UK en Nederland steeds opnieuw het “mondiale” argument.

Het aanwenden van de inkomsten heeft in het voorstel van de EC twee dimensies:
• Toewijzing van de inkomsten aan het nationale zoniet het supranationale (E.U.) niveau.
• Aanwending voor globaal algemeen nut.
Men kan het ontwerp hier op twee manieren lezen: ofwel dat de EU zelf de inkomsten (punt 4 van de inleiding) zou innen, ofwel dat de lidstaten simpelweg de eigen bijdragen aan de EU met FTT inkomsten kunnen betalen. Hier is alvast zo vlug mogelijk meer duidelijkheid vereist. Het nationale gebruik van inkomsten zou beter zijn voor het democratisch beslissen over de aanwending van de middelen. Wat betreft het gebruik van de opbrengst voor algemeen nut, wordt er eigenlijk niets vermeld. Alhoewel, in punt 1 op bladzijde 11 staat “… het genereren van bijkomende inkomsten voor overheidsbudgetten of voor bepaalde beleidsdoelstellingen”, wat een aanwending mogelijk maakt op een manier die de voorkeur wegdraagt van de sociale bewegingen. Wij zouden bijvoorbeeld kunnen vragen dat een bepaald deel onmiddellijk wordt overgemaakt aan instanties zoals UNITAID of het Klimaatfonds. Dit zal dus het onderwerp van politieke strijd worden in de komende maanden.

Terwijl Tobin eigenlijk vooral de speculaties met kapitaal wilde voorkomen, willen Barrosso & Cie deze speculatievebewegingen veelal ongehinderd laten. Daarom is het een totaal verkeerde keuze om de wisseltransacties buiten het veld van de voorgestelde taks te houden. Het voorstel van de EC is inderdaad een grote stap vooruit, maar is onvoldoende om paal en perk te stellen aan de speculatie van de markten, ook tegen individuele landen van de Europese Unie, en dus tegen de welvaart en het welzijn van de bevolkingen.

Daarom moeten de sociale bewegingen alert blijven en zich vandaag vooral zorgen maken over de nieuwe beweegredenen waarom de FTT een doorbraak beleeft in de EC. Het gaat helemaal niet meer om de honger in de wereld, of een herverdeling van rijk naar arm of de politieke regulering van de markten of om het realiseren van de Millenniumdoelstellingen of de strijd tegen de klimaatverandering.

Het gaat bovenal om orde op zaken te kunnen stellen in de Europese schuldenberg en om het overleven van de Eurocrisis en om de stijgende sociale onrust de pas te kunnen afsnijden door een deel van de bezuinigingen en besparingen die op de schouders van de werkende en werkloze mensen zou terechtkomen te laten verzachten door de financiële markten te laten meebetalen.

Na de ontboezemingen van sommige superrijken de voorbije weken die meer wilden bijdragen tot de belastingen, maar met een nogal tijdelijk en soms vrijwillig karakter hetgeen overeenkomt met een nieuwe vorm van neoliberale liefdadigheid is het rapport van de Gates Foundation, besteld door Nicolas Sarkozy, om zijn argumenten voor een FTT in de komende weken kracht bij te zetten tegenover zijn politieke collega’s in de EU en de G20, zeer duidelijk: een FTT is niet alleen wenselijk maar ook mogelijk. Gates’ onderzoek richt zich vooral op innovatieve manieren om geld vrij te maken voor ontwikkelingshulp. Het rapport, dat werd aangeboden aan de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds, erkent de controverse binnen de G20 maar pleit ervoor een substantieel deel van de opbrengsten te bestemmen voor mondiale ontwikkeling.

FTT is vanuit standpunt rechtvaardige fiscaliteit meest sociale belasting

Ze treft een kleine groep vermogenden die het zich kunnen veroorloven hun kapitaal in speculatieve ondernemingen te steken. Kleine spaarders worden nauwelijks door de taks getroffen. Per slot van rekening profiteren alle burgers van deze taks daar ze op deze wijze van meer belastingen door algemene belastingverhogingen gespaard worden.

Het kapitaal wordt gehaald waar het in overvloed voorhanden is. Enerzijds zou aan de nationale zowel als aan de internationale parlementen meer handelingsbevoegdheid worden gegeven, anderzijds zouden de nationale en internationale organisaties hierdoor de wereldproblemen zoals honger, watervoorzieningen, gezondheidszorg, onderwijs, kortom ontwikkeling en sociale gelijkheid, de rechtvaardige (her)verdeling van mondiale publieke goederen, beter kunnen aanpakken. Bovendien is de taks een stap in de richting om een democratische controle over de financiële markten terug te winnen.

De cirkel is rond: speculanten maken winst dank zij een crisis die ze zelf veroorzaakt hebben.

Daarbij komt nog dat de speculatie tegen de euro de tekortkomingen van onze Europese constructie nog eens duidelijk tegen het licht houdt. Die werd nochtans voorgesteld als een schild tegen de crisis maar niets blijkt minder waar. De Europese Unie heeft nooit afstand genomen tegenover de wereldeconomie om het verkeer van de kapitalen te verminderen. Integendeel zelfs, alle Europese verdragen betrekken de Unie in een oncontroleerbare financiële dynamiek

We moeten ons geen illusies maken, de tegenstand, zelfs de tegenaanval tegenover deze taks zal van de kant van de financiële wereld vandaag al losbarsten en de internationale machtige lobbymachines zullen hun sloopwerk zeker proberen verrichten. Nuttig is dat nu ook de Europese Commissie (na eerder al het IMF) alvast de haalbaarheid van de FTT bevestigt.

Dat alleen reeds is een overwinning. Het document van de EC legt de basis voor een Europese fiscaliteit, een belangrijke voorwaarde voor de realisatie van een sociaal Europa en daarom een zware doorn in het oog van neoliberalen en conservatieven.

Attac Vlaanderen is voorlopig pessimistisch in de uitvoering van een FTT op G20 niveau wegens te veel tegenstand, ook binnen de Europese Unie is er nog veel tegenstand weg te werken. De Eurozone lijkt een haalbaarder niveau en zou alvast een politieke doorbraak zijn en een sterk signaal naar de rest van de wereld. Frankrijk is bereid een vierde optie, een soort “coalition of the willing” als speerpunt te organiseren. Hiervoor komen in aanmerking: Frankrijk, Duitsland, België, Oostenrijk, Spanje, Griekenland, Portugal, Noorwegen, Denemarken, Finland en misschien Italië. Zoals een UMP minister uit de regering Sarkozy tijdens een internationale samenkomst in de UNESCO in Parijs verklaarde op 14 september jl.: “Met zulk een coalitie kunnen we andere landen in verlegenheid brengen omdat zij door hun bevolkingen zullen bevraagd worden waarom zij de financiële markten niet willen laten meebetalen aan de crisissen waardoor hun bevolkingen de klappen ontvangen?”. Frankrijk heeft zelfs een plan uitgewerkt om het desnoods op eigen houtje te doen.

Het huidige stapsgewijze behaalde ideologische en politieke succes bewijst dat de mondiale bewegingen voor sociale rechtvaardigheid steeds gelijk hadden, nu komt het erop aan gelijk te krijgen. Want inderdaad, een Robin Hood Taks is een kleine stap voor het kapitalisme, maar een stap van levensbelang voor de mensheid. Voor ontwikkeling, het tegengaan van de klimaatverandering, voor een mondiale herverdeling van rijk naar arm van mondiale publieke goederen zoals gezondheidszorg, onderwijs, water, sociale rechten, recht op werk (er zijn 200 miljoen werklozen wereldwijd), de uitbouw van een mondiale verzorgingsstaat. We moeten op onze hoede zijn dat inderdaad de meerderheid van de opbrengsten niet wordt gebruikt om de Europese begroting aan te zwengelen en zeker niet om opnieuw de banken te redden tijdens een volgende crisis. We moeten er echt over waken dat de opbrengsten ten goede komen aan de zwaksten zowel in Europa als wereldwijd.

Voor meer sociale gelijkheid moeten we de financiële markten ontwapenen. Niet in 2014. Vandaag nog. Met een kleine taks is een andere wereld mogelijk.

Volgende etappes:

• 11.11.11, Oxfam Solidariteit en Attac Vlaanderen, allen actief in FAN (Financieel Actie Netwerk) organiseren nog een actiemoment naar de onderhandelaars voor een nieuwe federale regering.
• Robin Hood acties tijdens Europese Top van 17 en 18 oktober in Brussel.
• Van 1 tot 4 november: manifestatie en alternatief Forum in Nice tijdens de G20 op 3 en 4 november in Cannes

De link naar het voorstel van de Europese Commissie

Omdat een andere wereld mogelijk is,

Eric Goeman, woordvoerder Attac Vlaanderen