Laf (over de stilte rond de moord op Louis Sévèke)

In NRC-Handelsblad van 22 december verscheen een column (op de plek waar Gerrit Komrij zijn vaste column schrijft) waarin de vrienden en bekenden van de Nijmeegse activiste Louis Sévèke beschimpt werden. Er werd bij gesuggereerd dat we vast wat te verbergen hadden, want anders zouden we wel voortdurend van alles van de daken screeuwen. Die wilde komplottheorie duikt wel vaker op, al wordt er nooit enig argument of ‘bewijs’ voor gepresenteerd. Eveline Lubbers reageerde op het stukje. Haar reactie werd niet door NRC gepubliceerd. Maar wel op de vernieuwde website van konfrontatie.

De stilte rond de moord op Louis Sévèke is onverdragelijk. Dat geldt voor zijn liefde, zijn vrienden en zijn familie. En dat geldt voor “de strijdmakkers van zijn fanatieke clubje” die er op de achterpagina van NRC (22 december) genadeloos van langs krijgen van iemand die zijn of haar naam niet boven het stukje durft te zetten. Een “vriend van Louis”. De aanhalingstekens stonden er al bij. En terecht.

Een echte vriend kan het niet geweest zijn, want echt op de hoogte is deze anonimus niet. Wat is er aan de hand in Nijmegen, vraagt hij zich af. Daar zijn mensen die rouwen, kan ik u vertellen, mensen met verdriet, rauw verdriet. En een wond die moeilijk heelt zolang de moordenaar niet is gepakt. Helaas is de politie net zo radeloos als iedereen. Waar te beginnen, bij iemand die zoveel deed en zoveel contacten had? Dat onderzoek kan nog wel even duren. En dat is onverdragelijk. Want elke dag dat het langer duurt, neemt de kans dat de moordenaar wordt gevonden statistisch gezien enorm af.

Maar er is meer aan de hand in Nijmegen. Zijn liefde, zijn vrienden en zijn familie laten zich niet meezuigen in welke media-hype dan ook. Ze wensten niet te speculeren over waar de kogel vandaan zou kunnen komen. Geen olie op het vuur in dezelfde week dat Verdonk extra bewaking krijgt omdat ze een beschadiging in haar werkkamerraam heeft uitgeroepen tot kogelgat. In dezelfde week dat Cohen een accu-boormachine aanziet voor een terroristisch wapen en de ME met grof geweld spandoeken laat verwijderen. Geen olie op het vuur.

Ze wensten niet mee te doen aan portretten van de overledene. Dat hebben we geweten.
In de dagbladen werd Louis de eerste dagen afgeschilderd als een halve heilige. Zelfs de Telegraaf – die toch niet bekend staat als supporter van linkse actievoerders – liet weten dat een lief mens was heengegaan.
Daarna ging het roer om. De weekbladen gingen wroeten in Louis actieverleden in de roemruchte jaren tachtig. HPdeTijd heeft school gemaakt, Vrij Nederland volgde hun voorbeeld: wie ooit radikaal was, moet daarvoor nu verantwoording afleggen. Wie dat onverhoopt niet meer kan, omdat hij is doodgeschoten bijvoorbeeld, zal dat dan wel aan zichzelf te danken hebben. Die suggestie zat als ondertoon in sommige stukken, die eerste week.
Maar daarmee was het nog niet klaar, kennelijk. NRC Handelsblad ging nog een stap verder. Het kan niet kloppen, dat de Nijmeegse revolutionairen ineens eindeloos geduld met het gezag hebben, schrijft onze anonimus. Boter op hun hoofd.

Bloed aan hun handen had er beter kunnen staan, dat was minder laf geweest.

“In de hedendaagse entertainmentcultuur kan elke geboorte, elk huwelijk en elke begrafenis aanleiding vormen voor een mediaspektakel” schreef Joep de Hart een dag eerder op de opiniepagina. Van alle betrokkenen wordt verwacht dat ze zich gedragen als celebrities.
Maar wee je gebeente wie zich daar aan onttrekt. Of dat probeert althans.

Wouter van Eck kwam bij De Leugen Regeert klagen over de verborgen camera van Talpa op een besloten rouwbijeenkomst voor Louis. Hij werd prompt zelf in het beklaagdenbankje gezet en moest zich verantwoorden voor het feit dat “Nijmegen” niet met de pers wilden praten. Zelf kreeg ik bijna ruzie met NOVA. Mijn weigering mee te werken aan het organiseren van een gezellig tafelgesprek over wie Louis nou eigenlijk was geweest, werd niet begrepen.
Alsof je verplicht bent publiekelijk te rouwen of boete te doen. Zover is het al.

“De media zijn sowieso een steeds belangrijkere rol gaan spelen. Dat geldt voor zowel de registratie als de regie van gebeurtenissen”. Nederlanders zijn de weg kwijt, zegt Joep de Hart, daarom zijn ze op zoek naar collectieve emoties, naar saamhorigheid. Dat heeft gevaarlijke kanten, waarschuwt hij, het kan krachten oproepen die nauwelijks te beheersen zijn.

Het is dus niet zo gek, om je niet te laten meezuigen in het mediaspektakel. Geen olie op het vuur. Wat niet wil zeggen dat er niets gebeurt. En dat er niets te zeggen is. Dat komt. Alles op zijn tijd. Want de stilte rond de moord op Louis Sévèke is onverdragelijk.

* Eveline Lubbers was jarenlang verbonden aan buro Jansen & Janssen en werkte met Louis Sévèke aan diverse onderzoeken naar politie en inlichtingendiensten. Eveline Lubbers 03-01-2006

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Eveline Lubbers.)