De Mythe van de Libische bevrijding.

(Origineel op counterpunch)

Bloedbaden zijn afkeurenswaardig, maar de Verenigde Staten zijn daar nooit zo bezorgd over geweest, tenzij haar belangen in het geding waren. De bloedbaden van de Albanezen in Kosovo werden verzonnen, om de oorlog tegen Joegoslavië te beginnen en zo uiteindelijk Camp Bond Steel, een van de grootste militaire basissen van de Verenigde Staten ter wereld op te zetten. De slachtingen onder de Palestijnen en Sjiieten in Bahrein werden genegeerd, omdat het niet in het belang van Washington was zich om die zaken te bekommeren. Israël is een bondgenoot en Bahrein is gastheer van de Amerikaanse vijfde vloot. Cole onderschrijft de stelling dat Khadaffi zijn volk zou afslachten, ofschoon het bewijs daarvoor vrij mager is en kiest ervoor de doden en gewonden als gevolg van de NAVO bombardementen volledig te negeren.

De Verenigde Staten zouden belang hebben bij een “rechtmatige wereldordening”. Dat is nogal verassend voor de Palestijnen, de sjiieten in de Golf en de boeren in Colombia die lijden onder de afpersingen van de doodseskaders die worden geholpen door de Verenigde Staten. (Zie het relaas in de Washington Post van 20-8-2011) enzovoorts. De Verenigde Staten ondersteunen het internationaal recht als het in hun belang is om dat te doen. Ze ondermijnen het wanneer dat niet zo is en negeren het als het niet van pas komt. Ik zou willen dat Cole gelijk had, maar dat is niet zo. Het verleden spreekt voor zich.

Dan het argument van de NAVO alliantie, daar ligt inderdaad precies het probleem. Afrika is in toenemende mate een schaakstuk in een wereldwijde competitie voor grondstoffen en goedkope arbeid. Het is geen toeval dat de Verenigde Staten onlangs een Afrikaans Commando vormden (Africom) en troepen opleiden in landen die grenzen aan de Sahara. De Libische oorlog was slechts het eerste openlijke optreden. Er was al de interventie in Somalië en een recent verhaal in de New York Times over een “al-Qaeda bedreiging” in Noord-Nigeria doet alle alarmbellen bij ons afgaan. De NAVO heeft al virtueel geoefend voor een mogelijke interventie in de Golf van Guinee om olieleveringen veilig te stellen als ‘burgerlijke onlusten’ die leveranties zouden beïnvloeden.

De NAVO vertegenwoordigt westerse economische en politieke belangen, die zelden samenvallen met de belangen van de bevolking in de eigen landen, of met die van de door hun bezette landen. De Libische interventie is een zeer gevaarlijk precedent voor het gehele continent, daarom was de Afrikaanse Unie tegen. Wie volgt?

Dan de rol van Egypte in de argumentatie van Cole. Dat de Verenigde Staten “een sterk belang” hebben bij de ontwikkelingen in Egypte moet wel angstaanjagend klinken voor de Egyptenaren. Omverwerping van Khadaffi was belangrijk omdat hij “hoge Egyptische ambtenaren op zijn loonlijst had”? Suggereert Cole serieus dat de 6,4 miljoen mensen uit Libië iets te maken hebben met het bepalen van het lot van 83 miljoen Egyptenaren?

Verzet tegen de Libische oorlog is niet gebaseerd op ondersteuning van Khadaffi, ofschoon Cole’s portret van de man nogal eenzijdig is. Zo speelde Libië bijvoorbeeld een belangrijke rol bij de financiering van de Afrikaanse Bank, waardoor de Afrikaanse landen de weldaden van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds konden vermijden. Libië financierde ook een continentaal telecommunicatiesysteem dat Afrikaanse landen honderden miljoenen dollars bespaarde door het omzeilen van westers-gecontroleerde netwerken. Hij verhoogde ook de levensstandaard. Dat maakt hem nog geen goeie vent, maar het betekent niet dat de rol van Libië in Afrika kan worden gereduceerd tot een “sinister” optreden.

Tot slot de beschuldiging dat het idee dat olie iets met de inmenging te maken heeft “van den zotte” is. Libië is de grootste olieproducent in Afrika en de 12^e grootste in de wereld. Haar grondstoffen zijn zeer belangrijk voor de Europese bondgenoten van de NAVO en in de afgelopen jaren is er onderlinge concurrentie tussen de afnemers geweest. De Chinezen hebben grote investeringen gedaan. Tijdens de oorlog hebben China, Rusland en Brazilië de oproep van de Afrikaanse Unie oproep gesteund voor een wapenstilstand en onderhandelingen en wezen erop dat VN-resolutie 1973 niet tot regimeverandering opriep. Een van eerste verklaringen van de Nationale Overgangsraad na de ineenstorting van het regime van Khadaffi was dat China, Rusland en Brazilië buitenspel zouden worden gezet ten gunste van de Franse, Spaanse en Italiaanse bedrijven. Voor wat, hoort wat?

De oorlog ging niet alleen over olie, maar hoe kan iemand het belang van energievoorziening negeren in een tijd van wereldwijde competitie om haar te controleren? De VS vecht momenteel in verschillende oorlogen in een gebied dat meer dan 65 procent van de oliereserves van de wereld bevat. Denkt hij dat dit toevallig is? De bedrijven die geïnvesteerd hebben in Libië zullen zeker wat initiële verliezen nemen, maar denkt Cole dat de Libiërs die hun positie aan de NAVO te danken hebben, hard gaan onderhandelen met Total SA en Repsol als het gaat over het sluiten van overeenkomsten? Als bedrijf zou ik de oorlog als een goede investering voor de toekomst zien. Hoe dan ook, nu de VS, China en Rusland in een bittere wereldwijde slag om energiebronnen zijn verwikkeld, is juist het negeren van de rol die olie speelt in de Libische oorlog “van den zotte”.

Speciale troepen nemen de macht over in het Amerikaanse militaire apparaat. AFRICOM wordt steeds actiever op het continent. De NAVO heeft net haar eerste inmenging in Afrika beëindigd. Met het heengaan van Khadaffi is elk land aan de Middellandse Zee nu geassocieerd met de NAVO, waardoor die zee feitelijk in een bondgenootschappelijke gebied is veranderd.

Dat is geen goede zaak.

————-

Vertaling Tijn van Beurden/globalinfo.nl

Het stuk waarop gereageerd wordt van Juan Cole is hier te vinden.